Aşırı terleme tıp alanında hiperhidrozis olarak isimlendirilir. Bedenimizde iki tip ter bezi bulunmaktadır. Bunlardan ekrin ter bezleri bedenin çabucak her yerinde bulunur. Hiperhidrozis ekrin ter bezlerinin olağandan fazla çalışması sonucu görülür. Bu ter bezleri en ağır formda avuç içlerinde, ayak tabanlarında ve koltuk altlarında bulunur.
Terleme fizyolojik bir durumdur ve bedeni serinletmeye fayda. Lakin fazla olduğunda kişinin mesleksel ve toplumsal münasebetlerini olumsuz tesirler, ömür kalitesini bozabilir. Çok olduğunda şahısta utanma, anksiyete (kaygılanma) hatta depresyona neden olabilir. Psikolojik tesirlerinin yanı sıra fizikî olarak deride tahrişe yol açarak bakteri ve mantar infeksiyonlarının gelişimini kolaylaştırır.
Aşırı terlemenin etkilediği alanlara nazaran farklı alt tipleri vardır. En sık görülen tip; koltuk altlarını, avuç içlerini ve ayak tabanlarını etkileyen bölgesel hiperhidrozis tipidir. Generalize (yaygın) formunda tüm beden etkilenir. Fazla kilolu olanlarda, etraf ısısı yüksekliğinde yahut çok fizikî aktivite sonrasında tüm bedende çok terleme olması beklenen bir durumdur. Lakin bu faktörler olmaksızın birden başlayan yaygın tip hiperhidrozis bir hastalığın habercisi olabilir. Bu durumda bedenin rastgele bir bölgesindeki infeksiyon, verem hastalığı, tiroid bezinin çok çalışması, şeker hastalığı yahut lenfoma üzere hastalıklar araştırılmalıdır.
Aşırı terleme bilhassa sıcak havalarda şahısları meslek ve toplumsal ömürlerinde huzursuz eden, ruhsal ve fizikî sorunlar yaratabilen bir sıkıntıdır. Eşlik eden hastalığın olmadığı, en sık görülen bölgesel terlemenin tedavisinde antiperspirant casuslar, iyontoforez, sistemik antikolinerjik ilaçlar, botulinum toksin tip A kullanılabilir yahut cerrahi yapılabilir. Terlemenin azaltılması size ziyan vermez. Toksinler atılamadıkları için bedene ziyan verebilir görüşü yanlışsız değildir.
Antiperspiran casuslar tıbbi krem olarak reçete edilebilir yahut piyasada birçok ticari eserde sprey, roll-on yahut losyon formunda bulunmaktadır. En çok kullanılan etken madde alüminyum tuzlarıdır. Antiperspiranlar akşam sürülmeli ve sürülürken derinin kuru olmasına dikkat edilmelidir. Sabah bu casusların yıkanması gerekir. Aktiflikleri sonludur, bazen tahriş ve alerjiye yol açabilirler. Kanser yaptıklarıyla ilgili bilimsel bilgi kâfi değildir.
İyontoforez bilhassa avuç içleri ve ayak tabanlarını etkileyen çok terlemede kullanılır. Bu usulde özel tıbbi bir aygıtla düşük elektriksel akım tedavi bölgesine uygulanır ve ter bezlerinin ağızlarının tıkanması sağlanır. Terleme azalıncaya kadar haftada 20-30 dakikalık 2-3 uygulama yapılmalıdır. Tesiri geçicidir ve koltuk altlarında kullanımı pratik değildir.
Sistemik antikolinerjik ilaçlar ağız yoluyla alınan ve etkinliklerinin devamı için daima kullanımları gereken ilaçlardır. Yan tesirlerinin ciddiliği ve sıklığı nedeniyle tercih edilmezler.
Botulinum toksini (Botox yahut Dysport) bölgesel hiperhidrozis tedavisinde kullanılan tesirli ve inançlı bir usul olup, yan tesirleri yok denecek kadar azdır. Botulinum toksini belli oranlarda sulandırılarak çok terlemenin olduğu bölgede deri içine enjekte edilir. Ekrin ter bezlerini çalıştıran sonların tesiri engellenir. Böylece bezler ter üretemezler. Bu tesir 2.-7. günlerde başlar, 1-2 haftada terlemenin tamamına yakını durur. Tesiri şahıstan bireye ve yapılan enjeksiyon sayısına nazaran değişmekle bir arada 4-8 ay sürer. Bilhassa yazın çok terlemeden yakınanlar da Nisan-Mayıs aylarında yılda bir uygulama yapılması yeterliyken, yıl uzunluğu çok terlemesi olan şahıslarda yılda iki sefer uygulama önerilir. Botulinum toksin uygulaması öncesi dermatoloji doktorunuz tarafından çok terleme alanı kolorimetrik bir teknikle belirlenebilir. Daha sonra en ince insülin enjektörleriyle sulandırılmış toksin 1-2 cm aralıklarla deri içine enjekte edilir.
Cerrahi tedavide ter bezlerinin çalışmasından sorumlu hudut ikazları bloke edilir. Sempatektomi olarak adlandırılır. Lakin sıkıntılı bölgedeki terleme azalırken komşu bölgelerde terlemenin artabileceği göz önünde tutulmalıdır.
