Kendisi küçük lakin büyük ölçüde ağrı hissi veren aftlar için nasıl bir tedavi uygulanabilir? Ne vakit doktora başvurmak gerekir? Sıklıkla tekrarlayan aft yaralarınız varsa bu yazıyı kesinlikle okuyun.
Ağız yarası: Aft
Ağız içi yara olarak bilinen aftlar, fizikî olarak küçük olmalarına karşın büyük ağrı ve acıyla kendilerini hissettiriyorlar. Oral aftlar, nedeni tam olarak bilinmeyen, çoğunlukla zararsız ama bireylerin günlük hayatını besbelli olarak etkileyen, ağrılı ve tekrarlayan ağız içi mukozal hasarlardır. Aftlar hakkında merak edilenler…
Ağızda aft çeşitleri
Oral aftlar 3 tiptedir.
-
Minör aftlar: Milimetrik boyutta olup (<1 cm) 7-10 gün içerisinde resen iz bırakmadan düzgünleşir.
-
Majör aftlar: Minör aftlardan daha büyük olup (1-3 cm) haftalar-aylar süren güzelleşme sonunda iz bırakabilirler.
-
Herpetiform aftlar: Uçuk gibisi bir görünümde olmasına karşın bulaşıcı değildir. Çok azdır, ekseriyetle bayanlarda görülür ve şiddetli ağrılıdır.
Aftlar neden oluşur?
Ağız içi yaraların sebebi tam olarak bilinmese de nedenler şöyle sıralanabilir:
-
Genetik yatkınlık
-
Behçet hastalığı, crohn hastalığı, ülseratif kolit, SLE üzere inflamatuar hastalıklar
-
Asitli, baharatlı, acılı, sert ve kabuklu yiyecekler
-
Ceviz ve patlıcan üzere besinler
-
Dental teşebbüsler, diş telleri, diş protezleri
-
Yanak ve lisan ısırma alışkanlığı
-
Stres ve yorgunluk
-
Vücut direncinin düşmesi
-
Demir, folik asit ve B12 vitamin eksikliği
Aftlar bulaşıcı mıdır?
Ağız yaraları bulaşıcı değildir. Ailede bir bireyde aft görülmesi, genetik geçiş nedeniyle başka aile fertlerinde de görülme ihtimalini artırır. Pekala ağız yaraları için ne vakit doktora başvurmak gerekir?
-
İki haftadan uzun mühlet güzelleşme olmaması,
-
Ağrısız olması,
-
Yaranın giderek büyümesi,
-
Yılda 3’ten fazla tekrarlaması,
-
Şikayeti olan kişinin ailesinde Behçet hastalığı vs. inflamatuar hastalık bulunması, durumunda kesinlikle doktora başvurulmalıdır.
Ağızda rastgele bir yara tespit edildiğinde öncelikle bir dermatoloji uzmanına başvurulmalı ve teşhis doğrulanmalıdır. Aftlar farenks, tonsil ve uvula kısımlarında ise ve bireyde yutma ile ilgili sorunlar de eşlik ediyorsa KBB doktoruna de yönlendirilebilir.
Aft nasıl geçer?
Tedavide asıl istenen; ağrıyı denetim altına almak, güzelleşmeyi hızlandırmak ve tekrarları önlemektir. Öncelikle anestezik, antiseptik, anti-inflamatuar topikal tedaviler önerilir. Topikal tedavilerle kâfi karşılık alınamazsa yahut inatçı majör ülserlerde tablet yahut enjeksiyon formunda sistemik tedaviler eklenebilir. Aft tedavisine başladıktan sonra birkaç gün içinde ağrıda azalma ve giderek yaranın boyutlarında küçülme gözlenir.
Aft bir sefer çıkarsa…
Aft oluşumuna gerilim, beden direncinde düşme, vitamin eksiklikleri yahut beslenme bozuklukları üzere durumlar da neden olabileceğinden, bunlardan rastgele birinin varlığında aft tekrarlayabilir. Tekrar Behçet üzere inflamatuar sistemik hastalıklarda da tekrarlayan aftlar hastalığın teşhisinin konmasında kıymet arz eder.
Afta ne âlâ gelir?
Aft yaralarına tuzlu yahut karbonatlı su ile gargara yapmak ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Aft oluşmaması için…
-
Asitli, baharatlı, çok sıcak besinler tüketmeyin.
-
Afta yatkınlığınız varsa sert kabuklu yahut ceviz, patlıcan üzere tetikleyici ve tahriş edici yiyeceklerden uzak durun.
-
Stresten uzaklaşın.
-
Bağışıklığınızı güçlü tutun.
-
Sağlıklı beslenin.
-
Ağızda kronik travmaya yol açabilen protez, diş teli, diş problemleriniz varsa sarfiyatın.
-
Sigarayla vedalaşın.
