Antioksidanlar, bilhassa son yıllarda tanınan olmuştur.Gerek tabipler,gerek,sağlık profesyonelleri ve gerekse tüm insanların antioksidanlar hakkında düzgün makus bilgi yahut farkındalıkları oluşmuştur. Bunda son yaşanan pandeminin değerli rolü olduğu,yadsınamaz.Zira bağışıklığımı nasıl artırırım sorusu herkes tarafından sorulmakta.Buna karşılık konuşan herkes de şöyle yap, şunu kullan,bunu iç üzere yanlışsız yahut yanlış olduğunu bilmeden,çoğunlukla kulaktan dolma tavsiyelerde bulunmakta.Peki doğrusu nedir,genel çizgileriyle inceleyelim:
Yaşamak için güce muhtaçlığımız var.Vücut bu enerjiyi, yediği yahut depolamış olduğu besinleri kimyasal tepkilerle parçalayarak bulabilir.Bu kimyasal tepkilerin ismi “oksidasyon” dur.Oksidasyonu yakma üzere de düşünebilirsiniz çünkü ikisi de oksijenle olur.Sonuçta beden yangın yerine döner.Vücudun sıcaklığını 36.5-37 derecede tutmak mecburiliği olduğunu düşündüğümüzde ise gücün her vakit lazım olduğunu ve yangının da her vakit var olacağını düşünebiliriz.Yani bedenimiz daimi bir oksidatif stress altındadır.Ayrıca güç muhtaçlığı arttığında, kimyasal tepki ölçüsü da paralel olarak artacaktır.Bunlara örnek verecek olursak:
-Bakteriyel,viral her türlü mikrobial enfeksiyon
-Mikropsuz inflamasyon durumları(Eklemlerdeki şişlikler gibi)
-İlaç kullanımı
-Çevresel kirlilik,Radyasyon,Hava Kirliliği,Kalitesiz Su
-Ağır metaller
-Sigara
-Kimyasal gübre
-Kızartılmış Gıdalar
-Stres,Anksiyete,Depresyon
Oksidasyon ile yıkımı yapılan hususlardan güç sağlanmış olur lakin özgür radikaller de oluşur.Oksijen bedende, çiftlenmiş elektronu olmayan iki başka atoma ayrılır. Elektronlar çiftler halinde bulunmak isterler, bu nedenle özgür radikal de denen bu atomlar, elektronlarını çiftleyebilecekleri atom bulmak için bedenin altını üstüne getirirler. Bu da hücrelere, proteinlere ve DNA’ya ziyan verir.
SERBEST RADİKAL TEHLİKESİ!
Serbest radikaller bir kere oluştuğunda, zincirleme bir tepki başlayabilir. Birinci hür radikal, bir molekülden elektron kapar, böylelikle molekülün yapısını bozarak onu da bir özgür radikale dönüştürür. Bu molekül de öbür bir molekülden elektron kaparak, onun yapısını bozar ve o molekülü özgür radikale dönüştürür. Bu domino tesiri en sonunda tüm hücrenin yapısını bozarak, hücreye ziyan verebilir.
Serbest radikallerin neden olduğu zincirleme yansıma, hücre zarlarının bozulmasına yol açabilir, bu da hücreye hangi hususun girebileceği ve hücreden hangi hususun çıkabileceğini denetim eden mekanizmayı etkileyebilir. Zincirleme yansıma yağların yapısının değişmesine neden olabilir, bu yağlar da damarlarda birikerek damar tıkanıklığına yol açabilir. Hasar görmüş moleküller mutasyona ve tümör büyümesine sebep olabilir. Kademeli hasar, DNA kodlarını değiştirebilir.Böylece KRONİK HASTALIKLARIN ve KANSERİN KAPISI AÇILIR.Damar tıkanıklığı, Alzheimer , Parkinson ve başka pek çok hastalık özgür radikallerle irtibatlıdır. Ayrıyeten, kademeli özgür radikal hasarı birikimi olarak tanımlanan yaşlanmayla da kontağı vardır.
Peki bu kadar zararlıysa niçin bedenimiz özgür radikalleri üretiyor?
Serbest radikaller hayat için gereklidir. Vücudun havayı ve gıdayı kimyasal güce dönüştürme kabiliyeti, hür radikallerin zincirleme yansımalarına bağlıdır. Hür radikaller ayrıyeten bağışıklık sisteminin değerli parçasıdırlar, damarlar boyunca dolaşır ve yabancı istilacılara saldırırlar.
Serbest radikaller olsun lakin bize ziyan vermesinler!
Burada Antioksidanlar devreye giriyor.Yapılması gereken,serbest radikallere eksik elektronu verip hücrelerimizden çalmasını engellemek.Bu sayede kronik hastalıklara,hatta kansere yakalanmamızı önlemek.
Gıda unsurlarının içeriğindeki azalmadan bir evvelki yazımda bahsetmiştim.Son yıllarda kronik hastalıkların artışını,kanserin daha sık görünüyor olmasının sebebini daha güzel anlayabiliriz. Zira kâfi antioksidan da alamıyoruz ve dışarıdan destek olarak almamız gerekiyor.Her ne kadar şu yiyecek şöyle antioksidandır vs bilgiler verilse de bu,günümüz için geçerli değil maalesef.