Aile ve Çift Terapisi Ne İşe Yarar?

İlişkilerin başlangıcı çoğu zaman büyüleyicidir. ‘Herşey çok güzel başlar’ ülkemizin hikayesi gibidir. Görmezden geldiğimiz farklılıklar, belki düzelir diye umduklarımız, belki düzeltirim diye yola çıktıklarımız, kabullenmiş gibi görünüp aslında kabullenemediğimiz, hırçınlaştığımız , aç bırakıldığımız veya aşırı doyurduğumuz ilişkiler valizde, her şey ortaya çıkmak için sırasını bekler. Valizin cırcırları gevşemeye dursun o zaman gerçek malzemeler ortaya çıkmaya başlar.

Bazı bilim insanlarına göre insanları bir araya getiren şey farklılıklardır. Burda farklılıklardan bir bulut yoğunlaştırması yapıp, çocuklarına miras gibi bırakmanın zorluklarında çiftler birbirine düşmektedir. İlişkide ayrılıklar da ilişkide vasat bir itidal yaratmaktadır.

Aile ve çift terapisinde amaç, iletişim ve etkileşim sürecinde çiftlerin veya aile üyelerinin yaşadığı psiko-sosyal, aile sistemleri, aile yapıları, kök aileleri, gelenek görenek, ev içi davranışları ve nesiller arası aktarım durumları ele almaktır. Bireysel terapiden farklı olarak aile danışmanlığında, doğrudan ilaç önermek ya da bireyi tek başına değerlendirme yoktur. Terapiye tek bir aile üyesi dahi katılsa burada birey merkezli değil, aile merkezli bir bakış açısı etkinleştirilir. Bireyin suçlanması değil mesele: ilişkinin başından neler geçmişliğiyle bugünlere nasıl gelmişliğini anlamaktır.

Aile terapilerinden çıkan sonuçlardan biri de  artık bütünselci bir bakış açısıyla aileye odaklanmanın daha yararları olacağıdır.  Bireyin yaşadığı bir sorunda da ailedeki temel süreci dikkat eder. Özellikle çocukların ve gençlerin gelişim evrelerinde, ailenin izini tespit ederek verimli bir danışmanlık sunmayı amaçlar.Örnek: Ailede ergende öfke sorunları varsa babasının son zamanlarda kemoterapi tedavisine başlamasıyla ilgili olabilir.  Aile ve çift terapisine başvurma nedenleri ise genel olarak şöyledir:

• İletişim(Komünikasyon) Sorunları

• Uyum Problemleri,

• Ergen Depresyonu,

• Ev içi huzurun sağlanamaması

• Boşanma ve Ayrılık Süreci,

• Bağımlılıklar,

• Ebeveyn Bilgisi ve Becerisi Kazanma,

• Çiftler Arası Cinsel Sorunlar,

• Çocuk Gelişimi, Psikoloji Konuları,

• Tek Ebeveynli Aileler,

• Evlilikte-İlişkide Sadakatsizlik- Aldatma,

• Yas

• Ailede Fiziksel ya da Psikolojik Şiddet

Aile terapisinde amaç, ev ortamındaki genel işleyişi, yapıları, hiyerarşiyi, sevme kapasitesini, geçmişte yaşanan olumsuzlukları, toplumla kurulan ilişkileri, yakınmaları  derli toplu biçimde ele almaktır . Aile terapistleri sadece çatışma ya da sorun yaratan durumları ele almazlar. Gerekirse tüm aile ile görüşür, tek tek çalışır ve sistemlerdeki boru patlaklarını, sızdırmaları ve beton şişmelerine odaklanan bir tesisatçı gibi de çalışır. 

Bir aile kurmak ya da ebeveyn olmak isteyen danışanlar da sürece hazırlanmak için danışmanlık hizmeti alabilirler. Burada aile terapisti; evlilik, çocuk gelişimi, ergenlik psikolojisi, evlat edinme, kayıp-yas süreci gibi oldukça çeşitli konularda terapi başlatır.

Aile terapisti, terapi sürecinde aile ilişkisini gözlemler ve değerlendirir. Herhangi bir aile üyesinin tarafını tutmadan işleyişi bozan durumları ele alır. Aile danışmanı ya da terapisti, bireylerin duygu durumunu sürekli bozan etkenleri danışanların da keşfetmesini ister.Terapist ailenin itidali, sağlığı ve sıhhatinin tarafında olan bir beyin cerrahı gibidir.

Terapide de inkar ve savunma mekanizmalarını dikkate alarak danışanların psikolojik durumlarını inceler. Seanslarda, gözlem becerisine güvenerek danışanları analiz eder ve onları sorunları hakkında bilgilendirir.

Sonuç olarak aile terapisi, sorunların ve sıkıntıların yarattığı gerilimlerin tespiti, tarafları ve çözüm yolları hakkında bilgiler edinmenizi sağlayacaktır. Daha sağlıklı, güven ve denge odaklı ilişki ağının örülmesine vesile olur. Terapistin izleyeceği yollarda yaratıcı, üretici veya dayatıcı tarzı ilişkilerdeki düğümleri çözmeye yöneliktir. 

Tüm terapilerin ortak amacı kişinin kendini tanıması ve ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde değişmesidir. Çift terapilerinin de ilk amacı aslında kişinin kendini, ilişkisini, ağını ve bağlamını anlaması ve ilişkinin ihtiyaçlarına uygun merhemler üretilmesidir. 

Evinizde bir tesisat problemi var diyelim: bir ustanın müdahaleleri neyse; evliliğinizde de bu alanda çalışan uzmanın yarattığı etki de benzerdir. Terapist, arkadaşınız gibi düşünmez; arkadaşınız gibi size hak verme mecburiyeti yürütmez çünkü onun derdi boru hatlarını onarmak ve sizi kokudan kurtarmaktır,, sizi ve eşinizi yüceltmek değildir. Bu açıdan da terapi dilini çözmek de çift için zaman alacaktır. 

Nasıl ki Terziye ‘göç’ demişler, ‘iğnem başımda’ (yanımda) demişse herkes kendi işinin terzisi-terapisti olmak zorundadır. ilişki nereye giderse gitsin, iğneniz başınızda olursa sorunları her daim çözebilir, ilişkinizin ve ailenizin sürdürülmesine yardımcı olabilir olacaksınız. İşte Aile terapisinin misyonlarının bir kısmını yazdık, ileri yazılarda bazı konulara daha çok eğileceğiz.