Anne! 0-1 yaşımda beni çok bekletme!… İstemeden de verme!….
Köşede oturup daima etrafınızda size hizmet eden birilerinin olmasını mı istiyorsunuz? Açlık hissetmediğiniz halde yemek yemekten vazgeçemiyor musunuz? Hayata yemek yemek için gelmiş üzere, yedikçe keyifli olup keyif mi alıyorsunuz? Ağzınızda daima bişeyler olsun mu istiyorsunuz? Obezite sizin için çözemediğiniz bir sorun mu? Sigarayı emzik üzere mi kullanıyorsunuz? Farkında olmadan, ağzınıza kalem üzere objeleri alıp kemiriyor musunuz? Sık sık tükürüp, küfür mü ediyorsunuz? Sevdiğiniz yada kızdığınız bireye, “seni yerim!”, “seni ısırırım!” üzere sözler mi kullanıyorsunuz? Oral seks yapmak öbür cinsel paylaşımlara nazaran önceliğiniz mi? Yalamaktan hoşlanıp, oral seks yaparken lezzetli birşey yiyor üzere mi hissediyorsunuz?Öpmeyi çok mu seviyorsunuz? Çocuksu hareketler, çocuksu şımarıklıklar ile gereksinimlerinizin daima diğerleri tarafından karşılanmasını mı bekliyorsunuz?
Bu sorulara cevaplarınızın birden fazla “evet” ise, oral periyoda takılmış olabilirsiniz!
Freud’u psikolojinin babası olarak tanımlamak yanlış olmaz. Yaşadığı sürece, çok sayıda kuram ile insanın ruhsal yapısının gelişimsel evrelerini anlatmaya çalışarak, bu alandaki karanlıklara ışık olmuştur.
Freud, “soyut zihinsel aygıtın varlığı”nı, yalnızca bir hipotez olarak öne sürmüş; bu hipotezleri doğrulamak için rastgele bir gözlemsel yada deneysel çalışma yapmamıştır.
“Topografik kuramı”nda; şuur öncesini, şuur ve bilinçdışını, “yapısal kuramı”nda; id, ego, süperegoyu, “gelişimsel kuramı”nda; oral, anal, fallik, latent ve ergenlik devirlerini tanımlamıştır.
Freud’dan sonra pek çok kişi, insan ruhsal yapısının gelişimsel evreleri hakkında farklı hipotezler ortaya atmıştır. Bunlar ortasında en değerlisi ise tekrar Freud’un oral, anal, fallik, latent ve ergenlik devirlerini tanımladığı “gelişimsel kuram”dır. Freud gelişimsel kuramında yaş kümelerine nazaran psikoseksüel gelişim özelliklerini detaylandırmıştır.
Oral periyot; gelişimsel kurama nazaran 0-1 yaş aralığı ile sınırlanmıştır.
İnsan yavrusu, emme içgüdüsü ile doğar. Doğduğu andan itibaren ağzının kenarına dokunulduğunda, dudaklarını o tarafa yanlışsız çevirerek kendisine dokunan objeyi emmek ister. Emme refleksi, doğumdan itibaren varolan en temel reflekslerden biridir. Emmek, hayati kıymet taşır. Bebek yaşamak için muhtaçlığı olan besin hususlarına bu yolla ulaşır. Bebek emerken, hem emmeden kaynaklanan hem de eş vakitli doymaya bağlı ağır bir haz hisseder.
Zamanla bu hazzın kendini yatıştırıcı bir his olduğunu farkederek, karnı acıkdığında yada öteki bir nedenle yatıştırılmaya muhtaçlığı olduğunda emmek istemektedir. Emerek, ağız yoluyla ulaşılan objenin aracılığı ile hissedilen rahatlama hissine “oral haz” denir. Ömrün birinci bir yılında, haz oral bölgededir.
Oral devir çocuğu 0-1 yaş aralığında “Tanrı” üzere yaşar. Acıktığı için ağladığında beslenir, altı kirlendiği için ağladığında temizlenir, sıkıntılandığında gezdirilir ve bu periyotta konuşamadığı ve yürüyemediği için muhtaçlığı olan herşey bir öteki tarafından karşılanır. Tüm gereksinimlerini zarurî olarak “ağlayarak” lisana getirir. Bu periyot çocuğu etkin olarak hareketlere katılamaz ve edilgendir. “Hakedilmişlik” hisleri yüksektir. Yatar, oturur, herşey ve herkes onun etrafında döner. Beslenir, temizlenir, sevilir.
İşte tam da bu vakit sürecinde bebek bakımında yapılan yanlışlarla oral devri sağlıklı tamamlayamayan bireyler, erişkin yaşlarında da misal oral karakter özellikleri göstermeye devam ederler.
Kurama nazaran, oral periyoda takılmaya neden olabilecek temelde iki davranış kalıbı kusuru vardır;
Biri; bebeğin gereksinimlerinin bekletildiği, ertelendiği ya da farkedilmediği durumlardır. Örneğin, bebeğin açlık mühletleri çok uzamış ve vaktinde beslenememişse; bezi poposunu çok rahatsız ettiği halde değiştirilmemişse; gaz şikayetlerine bağlı ağrıları rahatlatılamamışsa; uyumaya gereksinimi olduğu halde ebeveyninin muhtaçlıkları nedeni ile kendisi için konforsuz ortamlarda bulunmuşsa; her türlü ihtiyacına ebeveyni empatik olamamış ve anlaşılamamışsa; bebeğin sonraki gelişim ve hayat periyotlarında de “rahatlatılma ihtiyacı” çok artar. Rahatlatılamadığında da tansiyonu yüksek, huzursuz, agresyon duygusu fazla, huysuz, daima mırıldanan, ağlayan hiçbir ortamda rahat ve memnun olamayan bir çocuk ya da erişkin olacaktır. Bu kişi aslında hala oral devirde muhtaçlıkları karşılanmamış bir bebektir.
Diğer davranış yanlışı ise; bebeğin muhtaçlıklarının daha talep etmeden karşılanarak, ihtiyacından fazla doyurulmasıdır. Bu bebek açlığını hissetmeden beslenme saati geldiği için ağzına göğüs dayanmış; bezi poposunu rahatsız etmeden değiştirilmiş; annesi/bakıcısı tarafından her muhtaçlığı hesap edilip bebeğin konforu hiç bozulmamış, çok doyurulmuş çocuktur. Bu durum bebeğe çok büyük bir güç, memnunluk ve haz hissettirir.
Doğru davranış paterni ise; bebeğin muhtaçlığını farketmesi, lisana getirmesi sonrasında ebeveyni tarafından süratlice anlaşılarak, bebek probleme girmeden ihtiyacının karşılanması ve giderilinceye kadar geçen bekletme müddetinde yumuşak tonda bir sesle konuşularak bebeğe açıklama yapılmasıdır. Bu sayede bebek önemsendiğini hisseder ve empatik davranış ile huzursuzluğunu yatıştırılmasına yardımcı olunmuş olunur.
Kişi şayet oral periyoda takılmışsa, hayatı boyunca zahmetli durumlarla karşılaştığında ya o periyotta gereğince doyurulmamış eksik kalan gereksinimini karşılamak için ya da, bebekliğinde yaşadığı en hoş periyotlardaki o hazzı, memnunluğu tekrar yakalamak ve rahatlamak için oral objelere, oral hazza yönelecektir.
Kişinin psikoseksüel gelişimi oral periyoda takıldı ise davranış özellikleri; 0-1 yaş bebeği üzere olur. Oturduğu yerden kalkmak istemez, suyu, yemeği, çayı bir öteki tarafından yapılsın ona sunulsun ister. O köşede oturur, bacak bacak üstüne atar, yatar, saatlerce kalkmaz, etrafındaki şahıslar ona daima birşeyler taşır. Daima pasiftir, işlerini birileri halletsin ister. Sorumluluklarını, ihtiyaçlarını yaptırmak için bebeğin ağlaması üzere daima mızmızlanır. Kendini hemencecik çaresiz, tahlilsiz hisseder ve bir ötekinden dayanak muhtaçlığı kaçınılmazdır. Çok acizdir, birşey yapamaz, bilemez imgesi vardır. Doğal ki bunların hiçbirini planlayarak yapmaz. Sahiden o çaresizliği içinde hisseder ve dışarıdan bakıldığında manalandırılması çok güç bir durumdadır.
Köşesinde oturup, etrafında daima hizmet eden birilerinin olduğu, yerinden kalkmadan, tüm gereksinimlerinin giderilmesini bekleyen, çayı beş dakika geç geldi diye kıyameti koparan, yemek yemekten vazgeçemeyen, hayata yemek yemek için gelmiş üzere, yedikçe keyifli olan, keyif alan, ağzı boş kalamayan, obeziteye hakikat yol almış emzik üzere sigarayı ağzından düşürmeyen, farkında olmadan ağzına kalem üzere objeleri sokan, onları kemiren, çok tüküren, çok küfreden, sevdiğinde de kızdığında da ağız bölgesini içeren “seni yerim”, “seni ısırırım” üzere tabirler kullanan, oral seks yapan kişi olmaktan keyif alan, yalamaktan hoşlanan, oral seks yaparken lezzetli birşey yemek üzere hisseden, öpmeyi çok seven sık sık öpmek isteyen, çocuksu hareketler ve şımarıklıklar ile muhtaçlıklarının daima oburu tarafından karşılanmasını bekleyen, yapılmadığı taktirde de kendisi yapmayan hatta muhtaçlığı olan şeyden bile vazgeçen “amaaaan sonra yaparım, artık öbür işlerim var diyen kişiler!
Acaba, oral periyoda takılmış olabilir misiniz?
