Anormal vücut ağırlığı ile tanımlanan ve hayati tehlikeye sahip bir yeme bozukluğu olan anoreksiya nervoza, psikolojik bir hastalıktır. İnce kalmak konusunda aşırı takıntıya sahiptirler ve normal kilolarının çok altındadırlar. Genellikle 12-20 yaş arası genç kızlarda yaygın olarak görülmektedir. Yemek yemek kesinlikle reddedilir.
Anoreksiya Nervoza Belirtileri:
Bu yeme bozukluğunu yaşayan kişilerde bazı gizli yemek ritüellerini görülür. Yemek yememek için yemek amanından kaçma, yemekten kalkmak için bahaneler bulma, gizlice sürekli yiyeceklerinden kalorilerini hesaplama, yemek sonrasında hemen tuvalete giderek uzun süre tuvalette kalmak (kusma gibi telafi edici davranışlar uğraş). Uzun süre boyunca bol kıyafetler giymeye başlayarak zayıf olmalarına rağmen kilolu hissettikleri için bozulan gerçeklk algıları hareket ederler. Asla zayıf oldukların inanmazlar. Kilolar hakkında aşırı kaygı duyarlar. Uzun süren aşırı egzersizleri yaparak yemek demenin verdiği suçluluk hissini hafifletmye çalışırlar.
Hastalardan obsesyonlar (takıntılı düşünceler), cinsel istek kaybı, düşük benlik saygısı, içe kapanma, sosyal fobi gibi psikiyatrik belirtiler kilo kaybına eşlik etmektedir.
Nedenleri:
Bu hastalığa özgü kesin bir bedenden bahsetmek mümkün değildir. Ancak vakaların çoğunda görülen ortak bazı kişilik özelliklerinin bu bireyleri Anoreksiya Nervoza’ya daha yatkın hale getirdiği düşünülmektedir. Mükemmeliyetçi, utangaç, depresif kişilik yapısı oldukça etkilidir. Ergenlik döneminde sıklıkla rastlanılması açısından ”büyümekten korkma”, ergenlik beraber gelen bedensel değişimlere uyum sağlamada zorluk çekme, kimlik artışının”ben kimim”, ”hayattan beklentilerim ne? Hayat benden ne bekliyor?” gibi sorular ergenlik döneminin karmaşalarındandır. Tüm bunlardan kaçmak iseyen bireyde büyüme isteği uyanabilmektedir. Ebeveynlerle kurulan sevgi bağının düşük olması, benlik saygısının olmaması, çocukluk dönemi cinsel istismarı gibi faktörler neden olabilmektedir.
Moda dünyasının dergi kapakları ve magazine bombardıman gibi aşıladığı sıfır beden algısı zayıf kalmaya zorunluluk hissetmeye neden olabilmektedir. Özellikle hırs ve rekabete dayalı işlerle uğraşan kişilerde; dansçılar, balerinler, mankenlerin, jokeyler, atletler rekabet içerisinde oldukları için daha sık görülen meslek gruplarındandır.
Aileler Açısından Anoreksiya
Anoreksiya Nervozanın tedavisinde ailenin rolü çok kritiktir. Hastalığın temelinde çoğu zaman çocukluktaki hatalı aile tutumları yer alabilirken bazı vakalarda da arkadaşlık ilişkileri ve uğranılan zorbalıklar tetikleyici olabilmektedir. Ailelerin tedavi sürecindeki gollerinden biri güzelliğin yalnızca zayıflık algısından ibaret olmadığı, güzelliğin; karakter, kişilik, sağlıklı bir deri, cilt, saç güzelliği gibi kompleks bşr bütün olduğu vurgulanmalıdır. Kesinlikle suçlayıcı davranılmamalı, özgüvenini destekleyici şekilde ”Zor dönemlerden de geçebilirsin ancak bunu başarabileceğine tanıyoruz” ”Seni her halinle seviyoruz” gibi cümleler kurulabilirdi. Ailenin gerçeklik algısı ile çocuğun gerçeklik artışının farklı olduğu unutulmamalıdır. Örneğin”49 kilo olmasına rağmen ayna karşısında çocuk kendini100 kilo olarak görüyor”. Gerçeklik algısındaki bu bozulma çevresindekilerden aile üyelerindek bireyler kendisinden kilolu olsalar dahi onları daha zayıf algılama olarak kendisini gösterebilir. ANoreksiya nervozası olan bireyler gerçeklerle yüzleştikleri zaman onları kabul etmeyerek inkar savunma mekanizması kullanmaya başlarlar ve bilişsel bir çelişki yaşamam için gerçekleri yok sayarlar. Çocuklarının sürekli gerçekliği yok düşündüğünü gören aileler süreç içerisinde psikolojik olarak fazlaca yıpranabilmektedir. Dolayısıyla siz ailelerin motivasyonu ve işbirliği biz ruh sağlığı uzmanları açısından etkili bir tedavi süreci yürütebilmemiz açısından önem arz etmektedir.
Anoreksiya Nervoza Tedavi Yöntemleri
En sık kullanılan tedavi yöntemi bütüncül bir çalışma gerektirir. Uzman, yeme bozuklukları alanında uzman bir psikolog ve diğerlerine işbirliği içerisinde tedavi yürütülür. Ailenin tedavi sürecine katılımı en önemli faktörlerden biridir. Bazı hastalarda hastaneye yatış görülebilmektedir. Öncelikle doktor kontrolünde vakanın kilosu olması gereken normal vücut ağırlığına getirilmeye çalışılır. Unutulmamalıdır ki bu hastalığın nüksetme ihtimali yüksektir bu nedenle Anoreksik bireyi uzun süre kontrol altında tutmak çok önemlidir. Anoreksik bireyler yaşadıkları durumun bir yeme bozukluğu olduğunu kabullenmek istenmezler bu nedenle hastalığın etkileri ve neden olduğu sonuçlar anlatılarak tedaviye ikna edilmeye çalışılır. Psikoterapi ek olarak beslenme danışmanlığı sağlıklı beslenme açısından dengeli bir diyet kontrolü ile yapılmalıdır. Anoreksiya Konvoy için direkt olarak kullanılan bir ilaç bulunmamaktadır. Genellikle obsesif düşüncelerin azaltılmasına yardımcı olmak amacıyla OKB ilaçları, kilo kaygısı nedeniyle anksiyete ve depresyon ilaçları ve iştah artırmak amacıyla olanzapin kullanılabilmektedir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
