Bedenin tüm yükünü ayaklarımız taşıyor. Peki ayak sağlığımızla ne kadar ilgileniyoruz? Günlük ömürde çeşitli nedenlerle yıpranan ayakların bakımı hem estetik açıdan hem de sıhhat açısından büyük değer taşır. Günlük hayatın ve toplumsal etrafın beraberinde getirdiği giysi üslubu, tahminen de en olarak ağır ayakları etkiliyor. Sert taban, dar, sivri burunlu ve yüksek topuklu ayakkabılar, bilinçsiz uygulanan pedikür, yapısal olarak da şayet bir sıkıntıya yatkınlık varsa, büyük sorunlar olarak karşımıza çıkıyor. Yapılan araştırmalar ortalama her yüz şahıstan 85’inde bir ayak sorunu olduğunu gösteriyor. Vakit içinde değişime uğrayan ayaklarda, kemik ve eklem deformasyonları, batık, nasır, siğil, tırnak-deri mantarı ve terlemeye bağlı oluşan çeşitli meseleler ortaya çıkabiliyor.
TIRNAK BATMASI
Tırnak batması ayakta en sık rastlanan sorunlardan biridir. Bilhassa dar ayakkabılar giymek ve yanlış tırnak kısmı üzere travmatik durumlar başparmak tırnağının büyümesini engelleyerek, tırnağın etraf dokuya batmasına yol açar. Birden fazla vakit, tırnak ve ayak derisi ortasındaki derinin kızarmasına ve iltihaplanmasına yol açar ve kişinin günlük ömrünü kâbusa çevirir.
Tırnak batmasından korunmak için tırnak kısmının yanlışsız olması çok değerlidir. Tırnak üstü düz olacak halde kesilmeli ve tırnak uzunluğunun deriye çok yakın olmaması gerekmektedir. Köşeleri ise biraz kıvrımlı olmalıdır. Ayakkabı rahatlığı da değerlidir. Ayak bozuklukları varsa (düztabanlık gibi) düzeltici aparatlar kullanılmalıdır. Mantar, kalınlaşma, terleme üzere meseleler da çözülmelidir.
Tedavisinde başlangıçta sistemik antibiyotik, ve lokal antiseptik kullanımı, tırnağı dikey olarak kesme ve tırnağın batan kısımlarının altına kolladionlu pamuk sıkıştırma üzere tedbirlere başvurulur. Son yıllarda tırnak plağı ile yumuşak dokuyu ayırmayı hedefleyen, tırnağı kuşatarak batmasını engelleyen tel uygulamaları kullanılmaya başlanmıştır. Bu prosedürlerle muvaffakiyet sağlanamazsa krioterapi, koter ve lateral tırnak çekimi üzere cerrahi sistemler gerekebilir.
TIRNAK ve AYAK MANTARI
Tırnak mantarı, tırnağın uç kısımlarının çatlaması ve kalınlaşması, bazen de tırnağın uç kısmından un üzere dökülmesi halinde yakınmalara yol açan bir hastalıktır. Tırnağın kalınlaşması, üzerinde oluşan farklı biçim ve renklerde çizgilenmeler görülebilecek öteki değişimlerdir. Ayak mantarında ise sıklıkla parmak ortaları tutulur.Beyazlık, kaşıntı ve sulantı yapmaktadır.
Tırnak ve ayak mantarları, zedelenmeler, baskı ve travmalardan, ayaklarda parmakları sıkıştıran dar ve ucu sivri ayakkabı giyilmesinden, ortak kullanım alanları, soyunma odaları, yüzme havuzları, duşlardan, tıpkı ayakkabıları üst üste giymekten, hijyenik ortamda yapılamayan, sterilizasyonu sağlanmamış aletlerle manikür, pedikür yapılmasından, çıplak ayakla toprağa basılmasından, ayakların çok terlemesi sonucu oluşacak çok nemli ortamlardan ötürü oluşur.
Mantar açısından en fazla risk altında olanlar, diyabet hastaları, sirkülasyon bozukluğu olan bireyler, bağışıklık sistemi zayıf olanlar, 65 yaş üzeri şahıslar, ayak derisinde mantar enfeksiyonu olanlar, ayakları çok terleyen ya da daima nemli kalanlar, atletler, koşucular, dansçılar üzere ayaklarına fazla yüklenen şahıslardır.
Mantarların tekrarlamaması için oluşumuna sebep olabilecek nedenlerin ortadan kaldırılması ve bilhassa hijyene çok dikkat edilmesi gerekir. Ayakların pak ve kuru olması halka açık ortak kullanım alanlarında terlik kullanılması, ayak tırnaklarının gerçek kesilmesi, pedikür muhtaçlığının özel ayak sıhhati bakım merkezlerinde yaptırılması, sivri uçlu olmayan, rahat ayakkabılar giyilmesi, ayaklar çok terliyorsa bu durumu dengeleyici, anti-fungal ayak kremleri, pudralar ve tırnaklar için önleyici cila kullanılması, çorapların %100 pamuklu ve pak olması, terleme varsa sık değiştirilmesi ayak ve tırnak mantarlarının oluşmasını ve ya tekrarlamasını önler. Tedavide topikal antifungal cilalar, sistemik antifungal ilaçlar ve lazer prosedürleri başka ayrı yahut birlikte kullanılabilir.
NASIR
Nasır derinin kalınlaşmasıdır. Bedenimiz kendisini korumak için travma ve basınç alanlarında savunma sistemini arttırarak nasırın oluşmasına ortam sağlar. Epeyce sert olan nasırlar bilhassa ayakkabı giyildiği vakit artan, şiddetli ağrı yaparlar.
Nasır tedavisinde öncelikle altta yatan mekanik problemlerin giderilmesi amaçlanmalıdır. Deri kalınlaşması tek seansta ortadan kaldırılmamalıdır. Zira bu türlü yapılırsa, nasırın kısa müddette daha şiddetli tekrarlaması gerçekleştirilir. Nasır freze denilen yüksek bölümlü medikal törpüleme aygıtları ile inceltilerek tedavi edilir. Daha sonra salisilik asit solüsyonu içeren ilaçlar ile eriterek inceltme sürecine devam edilir. Krioterapi koter üzere uygulamalarda yeniden seanslar halinde yapılabilecek cerrahi yollardır.
TOPUK ÇATLAKLARI
Topuk çatlaklarının oluşmasına katkıda bulunan birçok neden vardır. Yaşanan bölgenin ikliminde kuruluk, ailesel eğilim olması, art tarafı açık olan ayakkabıların giyilmesi, ayakta uzun mühlet kalınması, yanlış ayak basma durumları, idrar söktürücü ilaçların kullanılması bunlardan bazılarıdır. Tiroit hastalıkları, diyabet hastalığı, ayaklarda oluşan ekzemalar, anemiler, obesite ise topuk çatlağı oluşmasına katkıda bulunan hastalıklardır.
Topuklarda çatlak oluşmasının yarattığı sorunların başında manzara bozukluğu gelmektedir. Lakin ağrı da sıklıkla görülmektedir. Açık, yarık bölgeler yüzünden açıkta kalan sonların uçları kıymetli ölçüde ağrıya neden olabilirler. Ayrıyeten topuk çatlakları mikropların girişi için kapı oluşturarak, enfeksiyonlara neden olabilmektedir.
Topuk çatlaklarının tedavisinde yapılacak birinci yaklaşım kalınlaşmış, nasırlı bölgenin inceltilmesidir. Medikal ayak bakımları ile yapılan freze uygulamaları, ardışık seanslar formunda uygulanarak derinin inceltilmesi sağlanır. Ayrıyeten topuk çatlaklarının tedavisinde derinin dayanıklılığının, elastikiyetinin arttırılması etkin-güçlü nemlendiriciler ile sağlanmalıdır. Bunun yanında çatlak topuğun güzelleşmesini hızlandırmak için yahut tekrarlamasını önlemek için uygun bir ayakkabı seçimi ve gerekirse tabanlık kullanımı çok değerlidir.
SİĞİL
Siğil viral kökenli bulaşıcı bir hastalık olup, etkeni human papilloma virus (HPV) diye isimlendirilen bir virüs ailesindendir. HPV virüsünün birçok alt gurubu olup bunlar da değişik klinik manzara ve değişik bölgelerde gelişimine imkan sağlar.
Siğillerin bulaşma formu direk deriden kontak ile olup, virüsü taşıyan şahıslarla temas, deriden deriye aktarılmasına neden olur. Bu nedenle de siğil taşıyan bireyler bunu öteki aile bireylerine, arkadaşlarına bulaştırabilirler.
Her yaşta sıkça rastlanan siğiller viral kökenli olduklarından rastgele bir tedavi yapılmadığı sürece artabilir ve büyüyebilirler. El sıkışma, öpüşme, dokunma, birebir havluyu kullanma, birebir terliği giyme ile ve havuz, hamam, kaplıca alışkanlıkları ile de virüs diğerlerine aktarılabilinir.
Çocuklarda siğillerin çok büyük bir kısmı tedavi gerektirmeksizin vakit içinde zaten kaybolur. Lakin tabiatıyla kaybolmanın hangi hastalarda olabileceği evvelden öngörülemediğinden ve etrafı için bulaştırıcı olduğundan siğillerin tedavisi kesinlikle gereklidir. Erişkinlerde ise resen kaybolma çocuklar üzere kolay olmaz. Bilhassa yüksek risk kümesine dahil olduğu doktorunuzca tespit edilen tipler kesinlikle tedavi edilmelidir. Ayrıyeten birtakım HPV tipleri tedaviye direnip nüksedebilir.
Tedavide değişik salisilik asit ve laktik asit içeren karışımlar, krioterapi, elektrokoterizasyon, yolları sıklıkla kullanılır. Yeni periyotta lazer sistemleri ile de başarılı sonuçlar bildirilmektedir.
