Ayrılma Anksiyetesi Nedir?
Ayrılma anksiyetesi bebekliğin 8-14. Ayları ortasında ortaya çıkan bir durumdur. Bebek bu devirde temel bakımverenden ayrılmaya katlanamaz, ayrıldığında ağlar ve kahra girer. Bu devirde görülen ayrılık anksiyetesi bozukluğu çocuğun gelişimine uygun, olağan bir durumdur. Lakin 3-4 yaşına kadar çocuk tekrarlayan tecrübelerle bakımverenden farklı kalmayı öğrenir.
Ayrılma anksiyetesi bozukluğu nedir?
Ayrılma anksiyetesi çocuğun gelişimsel devrine nazaran beklenenden daha çok olduğunda ve çocuğun günlük hayatını bozar hale geldiğinde ayrılık anksiyetesi bozukluğundan bahsederiz. Ayrılma anksiyetesi bozukluğu olan çocuklar meskenden ve bakımverenlerinden ayrılmayla ilgili çok kaygı ve dert yaşarlar. Sevdikleri şahıslardan başka kaldıklarında onların durumları konusundan endişelenir, onları kaybedecekleri bir daha göremeyecekleri üzere kaygıları vardır. Ebeveynlerinin kaçırılacağını ,kaza geçireceğini ve öleceğini düşünebilirler. Yalnızca küçük yaşlarda görülmez. Ergenlik periyodu ve erişkinlikte de ortaya çıkabilir.
Ayrılma anksiyetesi belirtileri nelerdir?
-
Bakımveren bireylerden ayrılmaya dayanamama, ağlama, badireye girme
-
Yalnız yatmakta, öteki odada durma yalnız durmakta zorlanma
-
Ebeveynle yapışık gezme
-
Okula gitmeyi reddetme
-
Ayrılıkla ilgili kabuslar görme
-
Ayrılma durumunda ya da beklentisinde baş ağrısı, karın ağrısı, mide bulantısı, kusma üzere fizikî belirtilerin görülmesi
-
Kaçrılma, konuta hırsız girmesi, sevdiklerinin başına berbat şeylerin gelebileceği üzere kaygıların olması
Ayrılma anksiyetesi nedenleri nelerdir?
Ayrılma anksiyetesi bozukluğunun ortaya çıkmasında birçok etmen bulunmaktadır.
Genetik kıymetli bir etmendir. Yapılan çalışmalarda anne ve babalarında anksiyete ve depresif bozukluk bulunan çocuklarda, yüksek oranda anksiyete bozuklukları ve ayrılma tasası bozukluğu olduğu bulunmuştur.
Stresli ömür olayları sonrasında ayrılma anksiyetesi başlayabilir. Yakın birinin ya da bir hayvanın kaybı, taşınma, göç, boşanma, okul değişikliği, ebeveynlerden farklı kalma üzere durumlar ayrılma anksiyetesini tetikleyebilir.
Aşırı kollayıcı anne babalar çocuğun yalnız kalma maharetinin gelişmesini engelleyerek ayrılma anksiyetesinin oluşumuna neden olabilir.
Ayrılma anksiyetesi tanısı nasıl konulur?
Ayrılma anksiyetesi belirtileri 4 haftadan uzun müddettir görülüyorsa ve çocuğun günlük hayatını olumsuz istikamette etkiliyorsa uzman başvurusu gereklidir.
Ayrılma anksiyetesi bozukluğu başka psikiyatrik bozukluklarla da benzerlik gösterebilir. Toplumsal anksiyete bozukluğu, travma sonrası gerilim bozukluğu, panik atak vb. ayırt edilmelidir.
Ayrılık anksiyetesi bozukluğu tanısı bir uzman tarafından alınan detaylı hikaye ve yapılan muayene sonrasında konur.
Ayrılık anksiyetesi bozukluğunda tedavi nasıldır?
Ayrılık anksiyetesi bozukluğunda tedavi çocuk, aile, okul ve çocuğun bulunduğu öbür etrafları de kapsayacak formda planlanır. Tedavide çocuğun ve ailenin durumuna nazaran bilişsel davranışçı terapiler, aileyi bilgilendirme ve ilaç tedavileri kullanılabilir. Son vakitlerde oyun terapisi de ayrılma anksiyetesi tedavisinde kullanılmaktadır.
Ayrılma anksiyetesi olan çocuğa nasıl davranılmalıdır?
-
Öncelikle çocuğun dertlerini ve kaygılarını anlayın ve bunlardan ötürü onu suçlamayın.
-
Kaygıları ve kaygılarıyla ilgili konuşmak çocuğun rahatlamasını sağlayacaktır. Bu yüzden her vakit dinlemeye açık olun.
-
Çocuğunuz yapmasını istediğiniz gayeye çabucak ulaşması kolay değildir. O yüzden kademeli olarak kolay adımlardan başlamak gerekir. Bunu planlamak için bir uzmandan takviye alabilirsiniz.
-
Sizin de telaşlı olmanız durumu daha fazla kötüleştirecektir. O yüzden telaşınızı denetim etmeli gerekirse bu mevzuda dayanak almalısınız.
