Başarısızlık Korkusu Üzerine

İnsanı insan yapan şey duygularıdır. Her duygunun bir enerjisi vardır ve bu enerjinin dışa vurumu başka şekillerde ifade edilebilir. Böylece her insan kendine özgü biçimde duygularını yansıtır. Fakat tüm insanlarda evrensel olan altı duygu vardır. Dünyanın her yerinde her insan bu altı duyguyu aynı yüz ifadesi ile yansıtır. Bunlar mutluluk, üzüntü, şaşkınlık, tiksinme, öfke ve korkudur. Korku enerjisi yüksek fakat kısa süreli bir duygudur. Çok hızlı yaşanır ve biter. Çünkü korku yaşandığı anda vücutta salgılanan adrenalin hormonu kan damarlarını daraltarak kan basıncını yükseltir. Acı hissini azaltır. Göz bebeklerinin büyümesiyle göze alınan ışık artar, daha net ve hızlı görüş sağlanır. Kalp atımını hızlandırır, sindirim faaliyetlerini yavaşlatır. Adrenaline çok fazla maruz kalmak kalp krizi geçirmeye neden olur.

Korkuların çoğu sonradan öğrenilir. Aslında korku insanların hayatta kalmak için geliştirdiği bir reflekstir. Fakat bazen bizi hayatta tutmak için tasarladığımız bu korkularımız umulmadık sonuçlara neden olabilir. Hiç umulmadık şeylerden korkabiliriz. Literatürde çok nadir rastlanan korkular vardır. Chaetofobi (kıl ve saçlardan korkma), peladofobi (kel insanlardan ve kelleşmekten korkma), chirofobi (kendi vücudundan korkma) gibi. Bunların dışında birçok insanda rastlanan bir korku daha vardır: atikifobi (başarısızlık korkusu)

Her insan, çok kolay görünse bile, bir şeyi başaramamaktan korkabilir hatta bu yüzden uykuları dahi kaçabilir. Bu bir yemeği pişirmek, alışveriş listesini eksiksiz tamamlamak, evi temizlemek bile olabilir. Günlük hayatın koşuşturmasında oldukça normaldir. Fakat bu sürekli hale gelir ve iş hayatını zorlaştıran, yaşam kalitesini düşüren bir hal alırsa kişi başarısızlık korkusundan muzdarip olabilir. Literatürde atychiphobia (atikifobi) adıyla anılan bu korku herhangi bir eylem için ilk adımı atmayı öteler. İlk adımı atamayan kişi başarısız olmaktan korktuğu için hiçbir işe başlayamaz veya performansının çok altında kalır. Başarısız olma korkusu nedeniyle giderek hedeflerini küçüktür. Bu kendisini olduğundan daha düşük potansiyelde görmesine neden olabilir. Başarısızlıktan korktuğu için başarısız olur. Bu döngüye sıkışıp kalır. Çocukluk döneminde ebeveynleri tarafından pek desteklenmeyen ve sürekli eleştirilen kişilerde daha sık görülür.

Her korku gibi atikifobi de yenilebilir. Böyle bir durumda hedefleri gözden geçirmek ve daha gerçekçi hedefler belirlemek faydalı olabilir. Örneğin piyano çalmayı çok isteyen biri daha ilk tuşa bastığında dünyanın en iyi bestecisi Beethoven kadar iyi çalamıyorum başarısızım diye düşünmemeli, hedefini gözden geçirip sıralı bir başarı çıtası belirlemelidir. Her sonucun olağan olduğunu aklından çıkarmamalı ve hazırlıklı olmalıdır. Bazen bir işin yapılması mükemmel olmasından daha iyidir. Bu sebeple kişi önce işi yapmalı sonra geliştirmeye uğraşmalıdır. Bir başkasıyla kendini kıyaslamaktan çekinmeli, pozitif (olumlu) düşünerek kendine odaklanmalıdır.

Unutmamak gereken en önemli şey hepimiz hata yapabiliriz, başarısız olabiliriz. Bu insan olmanın gereğidir. Kilden tabletler yaparak üzerine çizdiği şekilleri bir kurala uydurmaktan korkmadı Sümerliler. Başarısız olan onlarca denemeden sonra yazıyı buldular. Maratonu koşan her sporcu önce ilk adımı attı. Dünyanın en ünlü ressamlarından Van Gogh başarısız olur muyum diye düşünmeden ilk fırça darbesini vurdu tuvaline. O ilk fırça darbesi yapıldı o eşsiz resimler. Üstelik hayattayken sadece bir yağlıboya resmi satın alındı. Beethoven o eşsiz eseri dokuzuncu senfoniyi bestelerken korkmadı başarısız olmaktan üstelik kulakları hiç duymuyorken.