Bel ağrısı günümüz toplumunun %60-85 inde hayatın her hangi bir devrinde görülebilen, sebepleri çok çeşitli bir sendromdur.
Bel ağrısı bütün yaş kümelerinde görülmekle birlikte yaşın ilerlemesi ile birlikte görülme sıklığı artmaktadır. Bunda da en kıymetli etken omurganın dejenerasiyonudur. Postür bozuklukları, kilo artışıyla gelen karın ve sırt kaslarında güç azalması kıymetli risk faktörlerdir .
Bel Ağrısı Nedenleri
Kas tutulmaları; Bel ağrısının nedeni sıklıkla bedeni dik tutan ve sağa sola dönmemizi sağlayan kaslarının tutulmasıdır. Ağrının kaynağı tutulmuş olan kas lifleridir. Hareket ederken ani, bıçak saplanır üzere ağrılar hissedilir. Ağrı bazen kişiyi acil servise gitmeye zorlayacak derecede önemli olsa bile tedavide yalnızca ağrı kesiciler ve yatak istirahati kâfi olur.
Bel Fıtığı (Lomber Disk Hernisi); Bedenimizde her iki omurga kemiğinin ortasında “intervertebral disk” ismi verilen lastik kıvamında yastıkçıklar bulunur. Bunlar kemiklerin birbirine sürtmesini mahzurlar. Öne ve geriye eğilmemizde yahut olduğumuz yerde bedenimizi döndürmemiz sırasında bu disklerin esnekliğinden faydalanırız. Beden tartısının üstteki kemikten alttaki kemiğe istikrarlı bir halde aktarılmasını sağlarlar. Bazen diskler vakit içinde yıpranırlar. Lastik kıvamları bozulur. Beden yükü altında iki kemik ortasında sıkışan diskler balonlaşır, bombeleşir ve gerisinden geçen sonlara değmeye başlar. Bu bölgede hudutlara temas olduğu vakit ağrı bacaklarda ve ayaklarda hissedilir. Hastalar bunu “ağrı bacaklarıma ve ayaklarıma vuruyor” diye tanım eder. Bazen ayak bileği hareketleri zayıflayabilir. Yeniden hudutlara temas sonucu bacaklarda ve ayaklarda karıncalanma hissi olabilir.
Vertebra Kırıkları; Bilhassa yaşlılarda kemikler minerallerini kaybettiği kırılmaya meyilli olurlar. Sıradan bir düşme genç bir bireyde rastgele bir kırığa neden olmazken yaşlılarda bilhassa çökme kırıkları sık görülür. Vertebra kemikleri kırıldığı vakit kronik bel ağrısına neden olur.
Spinal Kanal Darlığı (stenosis); Spinal kordun içinden geçtiği vertebra kemikleri ve eklemler tarafından sıkıştırılmasıdır. Hastalarda bir mühlet yürüyünce ağrılar ortaya çıkar. Fakat bu ağrılar öne eğilmekle hafifler. Ameliyat ile spinal kordu sıkıştıran kemik modülü alınır ve spinal kord rahatlatılır.
Bel Ağrıları Tedavisi
Ters bir hereket ve ya pozisiyondan ötürü gelişen Akut bir Bel ağrısı istirahat, ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlara (sadece akut dönemde) cevab verir. Kronik Bel ağrıları 3 aydan fazla süren ağrılara denir.
Bilimsel araştırmalar, kronik ağrı ile yaşayan ve bu durumu kabullenmiş olan hastalarda depresiyon belirtileri ve hayata isteksizlik, ağrısız bireylere nazaran çok daha ağır yaşanmakta olduğunu gösteriyor. Ağrılı hastalar ister istemez hareket kısıtlamaları yapmak zorundalar, harekette azalma kilo artışının ve uzun vakitte ruhsal istikrarın bozulmasına neden olur. İskeletin çeşitli kasları hareketsizlikten ötürü yavaş yavaş erir ve gücünü kaybeder. Bu durum kilo artışıyla bir ortaya gelince ağrılı bölgeye düşen yük daha da artar ve bölgedeki sorun daha da derinleşir. Yıllar içinde: ağrı, hareketsizlik ve kilo artışı kısır döngüsü hastanın hayat kalitesini büsbütün düşürür.
Modern tıbbın cevabsız kaldığı alanlardan birisi kronik ağrıya yol açan değişik hastalıklar yelpazesidir. Maalesef ülkemizde kronik ağrı tedavisinde hala akut ağrılara yaklaşıldığı üzere, öteki alternatifler yok sayılarak (sadece fizyoterapi önerilmekte), tek tahlil ilaç tedavisi gösterilmektedir. Ayriyetten beşerler artık Ağrı kesici ilaçların uzun vadeli kullanımından gelebilecek yan tesirleri az çok bildikleri için bu ilaçları mümkün olduğu kadarıyla az kullanmaya çalışıyorlar. Ortaya çıkan sonuç ise her vakit ağrıyla baş etmek ve bunu yaşlılık belirtileri olarak sineye çekmek olur. Bel ağrılarında çok nadiren cerrahi operasyona muhtaçlık duyulur. Ağrı şiddetli olsa da bel ağrısı olan birçok beşere ameliyat gerekmez.
Tamamlayıcı tıbbın kronik ağrı tedavisinde tesirli yöntemleri
Soft Lazer Tedavisisi;
Cold lazer yahut soft lazer tedavisinde ışık gücü hücreler tarafından emilir. Bu gücün özelliği fizyolojik dozda olmasıdır yani tedavi uygulandığı andan itibaren tamirat işleyişi hücresel bazda başlatılır (photobiotherapy).
Her nedenden ötürü olursa olsun, ziyan görmüş bölgenin hücreleri etkilenir. Hücresel güç (ATP) üretimi azalır ve ya duraklar sonuçta,hücre mambranı (hücrelerin bütünlüğünü sağlayan zar) su istikrarını kaybeder. Bozulmak üzere olan hügrelerde protein sentezi (üretimi) de duraklar. Hücre bütünlüğü sağlanması için özel proteinlerin sentezi (üretimi) kaide. Bu protein üretim sistemleri çok hassastırlar ve dış etkenlerden (fiziki travma, gerilim, oksijen azlığı, kan akışında meydana gelen etkenler) etkilendiklerinde, kısır döngü başlamış olur ve tahribatın boyutu gittikçe artar. Ağrı bir uyarıcı ve savunma düzeneği olarak başta gelen belirti olabilir. Tedavi yolu ana sorunu çözmek tarafında olursa, mesela damarlardaki oxigenasyonu sağlamak, düzenlemek, bağışıklık sistemini uyarmak üzere ;hastalık derinleşmeden tedaviyle daha kısa vakitte güzelleşebilir. Hücre metabolizması dengelenir, güç (ATP) üretimi desteklenir, protein sentezi uyarılır bu da hücrelerin işlevlerinde düzelme demektir. Ağrı kesiciler bu durumlarda ağrıyı bastırdıkları için semptomatik tesire sahiptirler ve tedavi edici tesirleri kelam konusu olamaz.
Elektroakupunktur tedavisi ;
Elektro Akupunktur ve Akapunktur diz osteoartritlerinde çok tesirli bir tedavi sistemidir. OA olan hastaların hem ağrsını dindirir hem de diz işlevini büyük bir ölçüde düzgünleştirir, bu yüzden tesirli bir tedavi usulü olarak ABD ve Avrupa’da Çağdaş tıbbın OA standart tedavi protokolünde yer almaktadır.
Akupunktur iğneleri ile yahut iğneden hoşlanmayanlar için elekro bantlar ile yapılmaktadır, ağrı tedavisinde çok tesirli, daha süratli sonuç alabildiğimiz bir Modalitedir. Beden Akupunktur noktaları ve trigger noktalarına, her hastalığa nazaran belli küme noktalar seçilip ve gereken frekans ayarları yapılır, her seansta noktalara15-30 dakikalık elektrostimulasyon verilir. Bu tedavi kulak akupunkturu ile kombine yapılınca daha tesirli olmakta ve bedeni sistemik bir halde harekete geçirmekte. Ayrıyeten elektroakupunktur ve elektrolipoliz karın ve kalça bölgesinde lokal tesir yaparak selülit manzarasını azaltmakta ve karın bölgesini daha sıkı bir hale getirmektedir.
Tedavi nasıl yapılır?
Tedavi planında yer alan noktalara 30 saniyeden birkaç dakikaya kadar lazer uygulanır. Tedavi seansından sonra çabucak olağan günlük hayat ve faaliyetlere başlanabilir, rastgele bir kısıtlama ve yan tesir yoktur. Genel olarak tedavinin müddetini ve kaç seanstan oluşacağını, durumun Akut yahut Kronikleşmesi belirler. hastalık belirtilerinden 6-8 aydan az bir vakit geçmişse tedavi azamî etkiyi sağlar ve birçok vakit şaşırtan bir biçimde şikayetler büsbütün ortadan kalkabilir. (mesela tendonitler ve bursitlerde, spor zedelenmelerinde) 1 seneyi geçen hastalıklarda düzgünleşme, patolojinin tipine, sistemik bir hastalığın eşlik edip etmediğine, ve tahribatın şiddetine nazaran, aşikâr oranlarda sağlanabilir. Kronik diz Osteoartritlerde en az %40-75oranında ağrıda azalma ve %50-60 eklem hareketlerinde rahatlama beklenir.Bu oranlar Romatizmal eklem hastalıklarında (Lazer tedavisinin ödem ve iltihaplarda olan tesirinden dolayı), yeni başlamış olan Osteoartritlerde çok daha yüksektir.
Araştırmalar
British Medical Journal da 4. defa yayınlanmış olan İSWEÇ Lazer kurumunun yaptığı bilimsel araştırmalar, Soft Lazerin onarıcı tesirleri ve bu tedavinin Osteoartrit hastalarının güzelleşmesinde, ilaç tedavisine (NSAİDs=Non Steroidal Anti İnflammatory Drugs) üstünlüklerini ortaya çıkardı. Bu araştırmada 10.845 hasta 3 denetim kümesine ayrılarak yapılmıştır. Ağrı kesicilerin Akut durumlarda,kısa vadeli kullanımda yararlarını göz arkası etmeden, kronik hastalıklarda uzun vadeli kullanımda, önemli yan tesirlere ve organ bozukluklarına yol açmasını da önemsemeliyiz. Yalnızca İngiltere de senede 2000 kişi ağrı kesicilerin (NSAIDS) yarattığı yan tesirleri sonucunda hayatını kaybediyor, zira 8.5 milyon osteoartrit hastaların yarısı sistemli olarak ağrı kesici ilaçları kullanıyorlar. (Swedish Laser Medical society) Cold lazer tedavisinde uygulanan lazer düşük şiddetli lazer gücüdür ve tesirleri tanıdığımız yakıcı lazer ile kıyaslanamaz. Soft lazer gaye bölgenin hücrelerini uyarır ve güzelleşme ve tamirat prosesini başlatır. Foton gücü (Lazer işığının güç zerreleri) uygulana bölgede bölgesel tesirlerin yanı sıra, o bölgenin kan damarlarında kan ve bağışıklık sistemi hücrelerininde bir grup olumlu ihtarlar yarattığı için sistemik tesire de sahıp. Bu işlevler sayesinde enflamasyon (iltihap) ve ağrı birinci tedaviden itibaren, hafiflemeye başlar. Bu tedavi formülünde kullanılan lazer özel frekans ve gücünden (intensity) ötürü ağrısız ve büsbütün yan etkisizdir.
National center for complementary&Alternative Medicine ve National İnstitut of Arthritis,NIH nezareti altında 510 OA hastasında kapsamlı araştırma sonucu OA hastalarının tedavisinde akupunkurun güçlü tedavi edici tesiri bilimsel olarak kanıtlanmış, bu yüzden Akupunktur Amerika’da osteoartritlerin standart tedavi protokolünde kıymetli bir yer kazanmıştır. (National ınstitutes of health) 20 milyon Amerikalı osteoartrit hastası ve bu hastalık erişkinler içinde fizikî sakatlığın en kıymetli nedeni sayılır (Barnes P,Berman BM, May 2004), bunun için osteoartrit belirtilerini denetim altına almak hayat kalitesini büyük ölçüde yükseltmek demektir.
Önemli not: eklem tahribatının şiddeti ve kronikleşmesi tedaviye karşılık oranlarıyla aksi bir münasebette. Nedene yönelik, Onarıcı Tedavi başlanmasında geç kalınırsa yaş ilerledikçe hareket değerli ölçüde gittikçe kısıtlanır ve hayat kalitesi düşer. Ağrıkesici ilaçlar ile maalesef yalnızca vakit kaybına uğrayıp bölgedeki ağrıya neden olan patolojinin daha da yerleşmesine yol açılır.
