BRONŞİOLİT

BRONŞİOLİT

Bronşiolit akciğerlerin en küçük hava yolları olan bronşiollerin viral enfeksiyon sonucu tıkanması ile ortaya çıkan klinik bir tablodur. Bilhassa iki yaş altı çocuklarda görülür. Virusların neden olduğu bu tablo kış ayları ve ilkbaharda sık ortaya çıkar.

Akciğerlerin en küçük kesimi olan bronşioler viruslar tarafından uyarılarak bu bölgede ödeme yol açarlar. Gelişen bu ödem sonucu bronşiollerin içinde muköz tıkaçlar oluşur. Bronşiollerin küçük olduğu bebeklerde oluşan bu tıkaçlar hava yolu tıkanıklığına yol açarak önemli tablolara neden olmaktadır.

Bronşiolite yol açan nedenler viruslardır.

Respiratuvar Sinsisyal virus (RSV)
Adenovirus
Influenza
Parainfluenza virusları ve mikoplazma bronşiolit neden olmaktadır. Bronşiolite yol açan temel etken respiratuvar sinsisyal virus (RSV) dir. RSV ilkbahar ve kış aylarında salgınlar biçiminde seyreder. Bilhassa yağmurlu mevsimlerde salgınlar barizleşir.

Toplumun büyük bir kısmı üç yaşına kadar RSV virusu ile karşılaşır. Çoklukla birinci RSV enfeksiyonu şiddetli seyretmekte, tekrarlayan enfeksiyonlar ise hafif geçirilmektedir. İki yaşından büyük çocuklar RSV ile karşılaştığında bronşiolit tablosu oluşmaz teneffüs yolu hastalığı görülür. İki yaşından küçük bir çocuğun RSV ile müsabakası sonucu bronşiolit gelişir.

Bronşiolit belirtileri nelerdir?

İlk belirtiler burun akıntısı
Öksürük
Ateş
İştahsızlık dır.

Enfeksiyon tablosu ilerler ve üst teneffüs yolu bulgularına ek olarak bronşiollerin tutulumu sonucu

Solunum sayısında artma
Hışıltı solunum
İnatçı öksürük
Beslenme zahmeti ortaya çıkar.

İki aydan küçük bebek ve prematüre bebeklerde teneffüs kesilmesi (apne) gelişebilir. Önemli hadiselerde burun kanatlarının teneffüse iştirak etmesi, şiddetli teneffüs tabloya ek olur. Oksijen seviyesinin düşmesi (hipoksi) ve morarma (siyanoz) gelişebilir. Ateş her bronşiolit hadisesinde görülemeyebilir.

Bronşiolit tanısı: hikaye ve fizik muayene bulgularına nazaran konulmaktadır. Kan testleri ve akciğer grafisinin teşhiste yeri yoktur. Gereksiz laboratuvar incelemesi yapılmamalıdır. Kesin teşhis virusların teneffüs yolu salgılarından izole edilmesi ile konur.

Bronşiolitli bir hastada ;

Solunum güçlüğü
Deride morarma
Sarı ve yeşil renkli koyu burun akıntısı
Ateş
İdrar ölçüsünde azalma
Ağız kuruluğu
Göz yaşının azalması belirtileri varsa ve bebek 2-3 aylıktan küçükse hemen müdahale edilmesi gerekir.

Tedavi ;

Akut bronşiolit tedavisi destekleyici tedavidir.

Hastanın teneffüs derdine giderilmesi hidrasyonun düzenlenmesi ve komplikasyonların önlenmesi sağlanmalıdır.

Uzun yıllar bronşiolit tedavisinde kullanılan ilaçların bugün tedavide önerilmediğini görmekteyiz. (Amerikan çocuk akademisi,2014)

İki yaşından küçük çocuklarda;

Salbutamol tedavisi tesirinin kâfi olmadığı görüldüğünden vazgeçilmiştir.
Epinefrin tedavisi önerilmez.
Kortikosteroid tedavisinin yeri yoktur.
Antibiyotik tedavisi yapılmaz. Şayet viral nedenle birlikte bakteriyel etmen düşünülürse lakin o vakit verilebilir.
Hidrasyonu güzel olmayan ve ağızdan alamayan hastalara damar yoluyla sıvı verilebilir.

KORUNMADA:

Bebeklerin anne sütüyle beslenmesi
Sigara içilen ortamdan uzak kalınması
Sık el yıkanması ve gereken durumlarda maske kullanımı sağlanmalıdır.
Yüksek riskli bebeklerde RSV monoklonal antikor (palivizumab) 15mg/kg azamî 5 ay uygulanmak üzere birinci bir yılda verilebilir.

Bronşiolit ekseriyetle iki ile beş gün içinde düzelir. Kimi çocuklarda hışıltının devam ettiği görülmektedir. Bu süreç prematüre bebek ve akciğer, kalp hastalığı olan bebeklerde uzayabilir. Birden fazla vakit RSV bronşiolit, tekrarlayan hışıltı nöbetleri ile karşımıza çıkmaktadır. Süt çocukluğunda geçirilen bronşiolite bağlı bulgular yıllarca devam edebilir. Süt çocukluğu periyodunda bronşit geçiren çocuklarda astma mümkünlüğü yüksektir.

BRONŞİOLİT KLİNİK BİR TEŞHİSTİR.
AKCİĞER GRAFİSİ VE KAN İNCELEMELERİNİN TEŞHİSTE YERİ YOKTUR.
BRONŞİOLİT VİRUSLARIN NEDEN OLDUĞU KLİNİK BİR TABLODUR.
TEDAVİDE ANTİBİYOTİKLER VERİLMEZ. TENEFFÜS YOLUNU RAHATLATMAYA YÖNELİK TEDAVİ ÖNERİLMEZ.
BRONŞİOLİT – ASTMA BAĞLANTISI UNUTULMAMALIDIR.

Anahtar sözler;