Sinüsler burun ve göz etrafında bulunan içi hava dolu boşluklardır. Burun delikleri üzere sinüslerin içi de
mukoza ile kaplıdır. Sinüzit burun etrafındaki sinüslerin içerisini döşeyen bu mukozanın
iltihaplanmasıdır.
İnsanlarda 10-20 civarında büyüklü küçüklü sinüs bulunur. Her sinüsün tek tek yahut kümeler halinde
buruna açılan drenaj kanalları vardır. Bu kanallardan geçen burun mukozası, birebir bir odanın badanası
üzere sinüs içini çepeçevre örter. Olağan kurallarda, bu mukoza, motamot tükürük yahut gözyaşı üzere berrak bir
salgı üreterek bu kanallardan burun içine akıtır ve teneffüs yolunun nemli olmasını sağlar. Bazen bir üst
teneffüs yolu enfeksiyonu, bazen de alerjiler sinüzit oluşumuna neden olur.
Sinüsler Dört Çeşittir
Etmoid sinüs : Burun köprüsü etrafında bulunan ve birçok küçük boşluktan oluşan bu sinüsler doğuştan
mevcuttur ve ergenliğe kadar büyümeye devam eder.
Maksiller sinüs : Burnun yan taraflarında yanak içerisinde bulunur. Bu sinüs de doğuştan mevcuttur ve
ergenliğe kadar büyümeye devam eder.
Frontal sinüs : Burnun üst tarafında alın kemiği içerisinde bulunur. Bu sinüs 7 yaş civarında gelişir.
Sfenoid sinüs : Burnun gerisinde yüz içerisinde bulunur. Bu sinüs ergenliğe kadar tam olarak gelişmez.
Sinüzit Nedir ?
Sinüzit burun etrafındaki sinüslerin iltihaplanmasıdır. Bu enfeksiyonlar ekseriyetle bir nezle ya da alerjik
ödem sonrasında oluşur. Üç cins sinüzit vardır:
Akut sinüzit
Hastalığın başlamasında sonra 3-4 hafta sürebilir.Kısa vakitte oluşur ve uygun tedaviyle kolaylıkla
düzgünleşir.
Subakut sinüzit
Tedavi başlangıcında çabucak düzgünleşme görülmez fakat 3-4 hafta ile -üç ay ortasında devam eder.
Kronik sinüzit
Tekrarlayan akut enfeksiyonlar yahut daha evvel kâfi biçimde tedavi edilmemiş enfeksiyonlar sonucu
gelişir. Belirtiler üç aydan daha uzun mühlet devam eder.
Neler Sinüzite yol açar ?
Bazı durumlarda bir üst teneffüs yolu enfeksiyonu (ÜSYE) ya da soğuk algınlığının akabinde sinüs
enfeksiyonu meydana gelir. ÜSYE’de burun ve sinüs mukozasındaki (özellikle drenaj kanalındaki) şişlik,
sinüsten buruna salgı akışını bloke ederek, sinüs içinde göllenmesine ve sekonder bakteri enfeksiyonuna
(sinüzite) yol açar. Alerjiler de burun dokusunun şişmesine ve mukus üretiminin artmasına neden olarak
sinüzite yol açabilir.
Sinüslerdeki olağan salgıların dışarı akmasını engelleyerek sinüzite yol açabilen öteki kimi durumlar da
kelam mevzusudur:
– Büyümüş geniz etleri
– Burun travmaları
– Burun içinde sıkışıp kalmış yabancı maddeler
– Burun yapısındaki anormallikler
– Yarık damak
– Dişlerdeki iltihaplanmalar
Yukarıda sayılan durumlar nedeniyle sinüslerdeki salgıların akışı engellendiğinde sinüs içerisinde
bakteriler çoğalmaya başlayabilir. Bu da sinüsün iltihaplanmasına yani sinüzite yol açar.
Sinüzit Belirtileri nelerdir ?
Sinüzit belirtileri çocukların yaşına nazaran farklılıklar gösterebilir. Ayrıyeten her çocuk belirtileri çok farklı
biçimlerde yaşayabilse de, en sık görülen belirtiler şunlardır:
Küçük Çocuklarda
– 10 günden daha uzun periyodik burun akıntısı (koyu kıvamlı yeşil yahut sarı burun akıntısı, lakin berrak bir
akıntı da kelam konusu olabilir)
– Gece öksürmeleri
– Vakit zaman gündüz öksürmeleri
– Göz etrafında şişlik
– 5 yaşından küçük çocuklarda sinüzite bağlı baş ağrıları ender görülür.
Büyük çocuklarda
– 10 günden daha uzun müddetli burun akıntısı yahut soğuk algınlığı belirtileri
– Geniz akıntısı
– Geniz akıntısına bağlı öğürme yahut kusmalar
– Başağrıları
– Yüz ağrıları
– Ağız kokusu
– Öksürük
– Ateş
– Kırıklık
– Boğaz ağrısı
– Koku alma duyusunda azalma
– Göz etrafında şişlik (çoğunlukla sabahları daha kötüdür).
Sinüzüt belirtileri öteki hastalıkların yahut tıbbi durumların belirtileri ile benzerlik gösterebildiğinden,
hakikat teşhis ve tedavi için her vakit doktora bazşvurulmalıdır.
Sinüzit Nasıl Teşhis Edilir ?
Sinüzit teşhisi detaylı tıbbi hikayenin alınması ve fizik muayeneye ek olarak şunları da içerebilir:
Burun yahut sinüs akıntısından kültür alınması : Teşhise yardımcı olmak üzere bakteri yahut diğer
mikroorganizmaların üreyip üremediğini gösteren laboratuar testleri yapılır.
Sinüs röntgenleri: Röntgen tipik olarak kullanılan bir teşhis prosedürü değildir, lakin teşhis koymada yardımcı
olabilir.
Bilgisayarlı tomografi (CT taraması) : Bedenin detaylı imajlarını üretmek gayesiyle röntgen ışınları ve
bilgisayar teknolojisinin bir ortada kullanıldığı bir tanısal görüntüleme prosedürüdür.
Kan testleri
Sinüzit Nasıl Tedavi Edilir ?
Sinüzit tedavisi pek çok ögeye bağlıdır ve uygulanacak tedavi her bir çocuk için farklı başka saptanır. Bu
nedenle çocuğunuzun durumu ve tedavi seçeneklerini kesinlikle hekiminizle görüşmeniz gereklidir.
Sinüzit tedavisinde gaye, drenajı bozulan sinüste üreyen bakterinin öldürülmesi, drenajın sağlanarak
sinüsün temizlenmesidir.
Akut sinüzitlerde, bakteriyi öldürmek için antibiyotik, drenajın sağlanması için ise burun damlaları,
ağızdan kullanılan burun açıcı kimi ilaçlar ve burun paklığı kâfi olabilmektedir.
Kronik ve tekrarlayan sinüzitlerde ise burun içindeki anatomik ve işlevsel bozukluklara yönelmek
gerekmektedir. Bu da ekseriyetle bir ameliyat olmaktadır. Ameliyat kararından evvel kesinlikle bir sinüs
tomografisi çektirilerek sinüzite yol açan patoloji ve patolojiler gerçek tespit edilmelidir.
Tedavi şunları içerebilir:
Doktorun uygun göreceği biçimde antibiyotik tedavisi. Antibiyotiklerin ekseriyetle 10-14 gün ve bazen de
daha uzun bir müddet boyunca kullanılması gerekir.
Doktorun uygun göreceği ağrı kesiciler
Çocuğun odasında soğuk buhar makinesi kullanılması
Burun için tuzlu su damlaları yahut spreyleri
Anti-enflamatuvar yahut kortizonlu burun spreyleri
Dekonjestan burun spreyleri (sadece kısa vadeli kullanım amacıyla)
Sinüziti Olan Hastaların nerelere dikkat etmesi gerekir ?
Sinüziti olan hastaların nezle, grip üzere viral hastalıklardan korunması gerekir. Bu tip etkenlerden
korunmak sıkıntı olduğundan grip aşısı denenebilir.
Alerjik riniti (saman nezlesi) olanlarda alerji denetim altında olmalıdır.
Bilinenin tersine ıslak saçla sokağa çıkma sonrası oluşan başağrısı, sinüzitten çok, baş derisinin üşümesi
sonucu oluşan nevralji yahut kas tansiyon ağrısıdır.
Tekrarlayan sinüziti olan hastaların havuza girmeleri sakıncalıdır.
