Terleme ,ter bezlerinden dışarı tuzlu bir sıvının salınmasıdır.Bu
işlem beden ısısını sabit tutmaya yarayan fizyolojik bir
olaydır. Dışarıdaki hava sıcaklığı çok yüksek bile olsa, ter yoluyla
vücut ısısının sabit kalması sağlanmış olur.Terleme bedenden çeşitli
toksinlerin atılmasını da sağlar.
Ne kadar terlediğimiz,vücudumuzda yer alan ter bezi sayısıyla
yakından alakalıdır. Bir insan 2 ila 4 milyon ortasında değişen ter
beziyle doğar.Ergenlikle birlikte ter bezleri tümüyle aktive
olur.Kadınlarda daha fazla ter bezi olmakla birlikte erkeklerde ter
bezleri daha etkindir.
Terleme hudut sistemi tarafından istem dışı olarak
ayarlanmaktadır. Velhasıl terleme üzerinde şuurlu bir kontrolümüz
yoktur. Hava sıcak olduğunda, spor yaptığımızda, efor
sarfettiğimizde, heyecanlanma, korkma ve sonlanma üzere duygu
durumlarında, istem dışı terleriz.
Terin içeriği; su,sodyum,klor,potasyum,üre üzere maddelerden
oluşur.İçindeki organik unsur ölçüsünün artması terin kötü
kokmasına neden olur.
Aşırı terleme ; tıpta hiperhidroz olarak adlandırdığımız
patolojik bir durumdur.Aşırı terleme bir yahut birkaç alana lokalize
veya tüm bedende yaygın bir halde görülebilir.Gerçek manada tüm
vücutta çok terleme görülmesi az bir durumdur.Sistemik
hastalıklara bağlı da olsa terleme çoklukla aşikâr bölgelerde daha
çok gözlenir.Bu bölgeler bilhassa koltukaltları, avuç içleri ve ayak
tabanlarıdır.
Aşırı Terleme Nedenleri;
Böbrek üstü bezlerinin ani bir gerilim ile uyarılmasına neden olan
durumlarda çok terleme görülebilmektedir.Bu durumlar; ani
tansiyon düşmesi,aşırı kanamalar,kalp krizi ve sıcak çarpmasıdır.
Aşırı terlemeye neden olan sistemik hastalıklar;
1.Enfeksiyon hastalıkları; bilhassa zatüre, sıtma, tüberküloz, tifo,
bademcik enfeksiyonlarında ateş, ağır terlemeyle düşmektedir.
2.Hipertiroidide tiroid bezi çok çalışarak, çok terlemeye sebep
olabilir. Metabolizma suratının yüksek seyretmesi ve beden ısısının
artması çok terlemeye neden olmaktadır.
3.Şeker hastalığı ya da hipoglisemi ismi verilen kan şekerinde
düşüklük de çok terleme sebeplerindendir.
4.Kanser hastalığı, bilhassa omurga etrafında yer alan kanserler
ya da mediasten bölgesi yani göğüs kemiği civarında yer alan
kanserler, buradaki sempatik hudut sistemini etkileyerek aşırı
terlemeye sebep olur.
5.Ağır kalp ve akciğer hastalıkları da nefes darlığı sonucu aşırı
terlemeye neden olur.
6.Raşitizm denilen ve çocuklarda D vitamini eksikliğine bağlı
görülen kemik hastalığı da çok terlemeye neden olur.
7. Menapoz ya da gebeliğe bağlı hormonal değişimler ateş
basmasıyla birlikte terlemeye sebep olur.
8.Alkolün kendisi, alkol ve uyuşturucu husus yoksunluğu
9.Baharatlı yemekler,acı biber,domates sosu, kahve, çay, ve sıcak
çorba üzere yiyecekler de bazen üst dudak, ağız etrafı ve göğüs
bölgesinde terlemeye neden olabilir.
10.Stres ve telaş üzere ruhsal sorunlar, Parkinson hastalığı, kafa
travmaları, sempatik hudut sisteminin hastalıkları, diyabet yahut zona
hastalığına bağlı hudut tutulumları da çok terleme sebeplerindendir.
11.Genetik olarak otozomal geçişle aileden gelen ve sebepsiz olarak
oluşan terleme bozukluğu da sık görülmektedir.Çocukluk çağında
ellerde, ergenlikle birlikte koltukaltlarında terlemeye neden olur.
AŞIRI TERLEMENİN TEDAVİSİ
Tüm beden terlemesinde tedavi altta yatan hastalığı tedavi etmeye
yöneliktir.Biz dermatologlar ekseriyetle el_ayak ve koltuk altı
terlemelerinin tedavisiyle ilgilenmekteyiz.Tedavileri başlıklar altında
toplayabiliriz.
1.Topikal tedavi ;
Genellikle aluminyum klorid yahut aluminyum hekzaklorid içeren
solüsyonlar ya da kremlerin kullanımıdır.Deodorant yerine sodyum
bikarbonat kullanılabilir.El terlemesinde aluminyum klorid tek
başına ya da plastik eldivenle kapama formunda uygulanabilir.Topikal
formaldehit ve gluteraldehit daha az tercih edilmektedir.
2.İyontoforez;
Musluk suyu ile iyontoforez topikal tedavilerin yetersiz kaldığı
durumlarda denenebilir.Drionik alet yahut Fisher ünitesi
kullanılmaktadır.Genellikle gündebir yahut iki defa 20 ila 30 dakikalık
seanslar gerekmektedir.Yanıt alınırsa 2 haftada bir kere devam edilir.
3.BOTOKS(botulinum toksin) Uygulaması;
Avuç içleri,ayak tabanları ve koltuk altlarına 4cm2lik alanlara
yapılan uygulama, terlemeyi en az %25 oranında azaltılabilir.Avuç içi
uygulaması esnasında şayet yüksek doz uygulama yapılırsa yakalama
hareketinin yapılmasında zorlanma üzere komplikasyonlar
olabilir.Yöntemin ağrılı ve değerli olması dezavantajıdır. Aktifliği 6 ila
7 ay sürer.
4.Sistemik Tedavi;
Pro_Bantin yahut glikopirolat üzere antikolinerjik casusların kullanımı
yararlı olabilir.Dozları hastanın toleransına nazaran ayarlanır.Ancak yan
etkileri kullanımını kısıtlamaktadır.Terlemeye tesiri 4_6 saat sürer.
5.Cerrahi Tedavi;
Koltukaltı terlemesinde en çok terleyen derinin eksizyonunu
takiben ter bezlerinin çıkarılmasıyla yapılan bir cerrahi
operasyondur. Üst torasik sempatik sonların çıkarılması da diğer
tedavilere cevap alınamadığı durumlarda tercih edilmektedir.
6. TERLEME TEDAVİSİNDE SON SİSTEM; ALTIN İĞNELİ
RADYOFREKANS SİSTEMİ
Altın iğneli radyofrekans sistemi ; başlığında 25 adet altın iğnenin
bulunduğu ve cilde temas ettirildiğinde Radyofrekans gücünün cilt
altına aktarıldığı bir sistemdir.
Koltuk altı terlemesinde altın iğnele cilde 2*3 mm derinlikte
uygulanır.Bu düzey ekrin ter bezlerinin bulunduğu düzeydir.İğne
boyunca verilen güç sayesinde 68_80 derecelik bir ısı ortaya çıkar.
Bu ısının tesiriyle ter bezlerinin hasar görmesi ve özelliğini yitirmesi
amaçlanır.Seans öncesi lokal anestezi yapılır ve uygulamaya
başlanır. Sonrasında yalnızca birkaç gün süren bir kızarıklık olur.
Deriye ziyan vermediği için hasta günlük hayatına devam
eder.Uygulama 1 ay ortayla 3 seans yapılarak kalıcı sonuçlar elde
edilebilmektedir.Bu uygulama şu an için yalnızca koltuk altında
uygulanmaktadır.