İnsan derisinde olağanda hastalık yapmadan yaşayan çok sayıda saprofıt, az sayıda ise patojen mikroorganizma bulunur. Bu bakteriler deri florasını oluştururlar. Deri florası, kalıcı ve değişken flora olmak üzere iki çeşittir. Açık bölgelerde bakteri dansitesi öbür bölgelere göre daha fazladır. Bu bölgelerde staph. aureus, başka bölgelere nazaran daha fazla oranda bulunur. Koltuk altı, kasık üzere kapalı ve katlantılı bölgelerde ise, gram negatif koliform bakteriler daha fazla görülür.
Bakteriyel deri enfeksiyonlarının teşhis ve tedavisinde birtakım prensipler vardır. Lezyondaki bakteri tipinin ayırt edilmesi kıymetlidir; lezyondan uygun örnek alınması, gram boyasının uygun kıymetlendirilmesi, kültür için uygun besiyerinin seçilmesi gerekir.
Stafilokokların yaptığı piyodermiler: impetigo, fronkül, karbonkül, sikozis simpleks, hordeolum,akne keloid, hidroz adenit, haşlanmış deri sendromu (ritter hastalığı), stafilokokların yaptığı sistemik enfeksiyonlar, toksik şok sendromu.
Streptokokların yaptığı piyodermiler: impetigo, ektima, erizipel, sellülit, lenfanjit, streptokokların yaptığı sistemik enfeksiyonlar ve kızıl.
İmpetigo
Derinin süperfisyel, bulaşıcı, sık görülen yüzeyel bir piyodermasıdır. İki klinik formu mevcuttur; non-büllöz impetigo (streptekok) (impetigo kontagiozum, kurutlu, %70), büllöz impetigo (stafilokok). Çoklukla çocuklarda görülür. Küçük bir travmanın akabinde bir eritem görülür. Sonra süratle vezikül ve püstüle, bazen de büle döner. Püstülle seyreden tiplerin daha çok streptokoksik, büllü seyredenlerin ise, stafilokoksik olduğu düşünülmektedir. Bu elemanlar süratle açılır. Seröz yahut pürülan içeriği akar, daha sonra yerinde kalan erozyon kurutla kaplanır. Bal renkli kurutlar teşhis için kolaylık sağlar. Lezyonlar 7-10 gün içerisinde bizatihi güzelleşir ve iz bırakmaz. Postinflamatuvar hiper yahut hipopigmentasyon gelişebilir. Kurutlar kopartılıp oynanırsa, ekzema, uyuz ve atopik dermatit varlığında tablo daha uzun sürebilir. En çok yüzde yerleşir. Çocuklarda her yerde yerleşebilir. Epey bulaşıcı olan lezyonlar aile içinde, kreşte direk temas yoluyla bulaşabilir.Genellikle bölgesel adenopati vardır. Tek önemli komplikasyon poststreptokoksik glomerülonefritdir (18-21 gün) (kızıl, ürtiker, eritem multiforme). Klinik ve süratli yayılması sebebiyle teşhis güç değildir. Subkorneal püstüler dermatoz, sifiliz püstülleri, büllü tipte çocuk pemfigoidi, duhring hastalığı (dermatitis herpetiformis) ayırıcı teşhiste akla gelebilir.
Sikozis Simpleks
Sakal bölgesinin bakteriyel bir folikülit ve perifolikülitidir (kıl folikülünde gelişen papül ve püstül). Erkeklerde görülür; dudak üstü, mandibulanın açılandığı alanlar. Etken stafilokokus aureuslardır (burun taşıyıcılığı). Rastgele bir travma oto yahut hetero inokülasyon hastalığı başlatabilir. Kolay tek bir folikülit halinde başlayıp süratle yayılır. Kaşıntı ve traş yayılmayı kolaylaştırır.Folikülitler derinleşebilir. Çok şiddetli durumlarda vejetan yahut granülomatöz tepkiler görülebilir.Kıllar çoklukla dökülmez ve skatris seyrektir. Ayırıcı teşhisinde tinea barbae,lupus vulgaris akla gelmelidir. Tedavide antiseptik pansuman, antibiyotikli pomat ve sistemik antibiyotikler kullanılır. Nazal burun taşıyıcılığı kronik olgularda araştırılıp antibiyotikli pomad ve kremler kullanılır.
Hidrozadenit
Hidradenitis süpürativa, köpek göğsü. Apokrin ter bezlerinin kronik süpürativ ve skatrisleşmeye giden bir hastalğıdır. Puberteyle menapoz ortasındaki yaşlarda sık görülür. Şişmanlık ve seboreik yer kolaylaştırıcı faktörlerdir. Çoklukla S.aureusla olan bir enfeksiyondur. Aksillada çok görülen tablo daha seyrek olarak inguinal ve genital bölge üzere apokrin bezlerin bulunduğu başka alanlarda da görülür. Evvel ağrılı eritemli bir nodül görülür. Birkaç tane olabilir. Haftalarca bu türlü kalabilir yahut püstülleşir. Püstül açılınca koyu bir cerahat boşalır. Burada nekrotik tıkaç yoktur. Yerlerinde skatrisler kalır, üst üste gelen skatrisler işlev bozukluğu yapabilir. Anogenital bölgede komplikasyon olarak fistüller görülür. Klinik görünüm teşhis için kafidir. Aksillada skrofuloderma ,inguinalde buna ek olarak ulkus molle bubonu ayırıcı teşhiste düşünülmelidir. Tedavide sistemik antibiyotikler uzun mühlet kullanılmalı. Kozmetikler, antiperspiranlar yasaklanmalı. Flüktuasyon veren lezyonlar insizyonla açılır. Antiseptik solüsyon ve antibiyotikli pomatlar faydalıdır. Retinoidler kullanılır. Çok inatçı olaylarda cerrahi olarak bezler çıkartılır.
Ektima
Genelde küme A beta hemolitik streptokoklara bağlıdır; en sık streptococus pyogenes. Piyodermanın derin ve ülseratif tipidir. Alt ekstremitelerde ve gluteal alanlarda yerleşir. Gelişmiş ülkelerde en sık çocuklarda, gelişmekte olan ülkelerde malnütrisyon ve berbat hijyen şartları ile her yaşta görülür. Bir pikür yahut küçük bir travmanın akabinde eritemli bir tabanda yüzeyel veziko-püstüler elemanlarla başlar. Süratle derinleşip ülserleşir. Üzerinde yapışık sert ve kalın bir kurut vardır. Kurut kaldırıldığında yerinde 2-3 mm derinliğinde kenarları dik, tabanı kanamalı cerahatli ülser ortaya çıkar. Genelde lezyon sayısı azdır. Birkaç haftada sikatris bırakarak düzgünleşir. Teşhiste zorluk çekilmez. Derinliği impetigodan ayırmaya fayda. Tedavide kurut kaldırılır. Pansuman ve antibiotikli pomadlar uygulanır. Sistemik olarak antibiyotik verilir. Hijyen ve beslenme şartlarının uygunlaşması,predispozisyon yaratacak öbür hastalıklarının tedavisi kıymetlidir.
Erizipel
Etken A kümesi streptokoklardır (daha az G, B, C, D). Deri ve deri altının yüzeyel akut bakteryel deri enfeksiyonudur. Etken, küçük bir sıyrık yahut erozyondan girebilir. Başlangıçta küçük parlak eritemli bir plak olur. Süratle yayılır. Birden ateş yükselmesi titreme üzere semptomlarla kendini gösterebilir. Olgun lezyon sert, ödemli, sıcak, parlak ve eritemli olup 10-15 santim çapına varabilir. Birden fazla sefer de tektir. Sağlam deriden hafif kalkık olup keskin bir sonla ayrılmıştır. Lezyon epeyce ağrılıdır.Çok şiddetli enfeksiyonlarda vezikül ve büller gelişir, peteşi, ekimoz eklenebilir hatta gangren görülebilir. Lezyon gerilerken deskuamasyon, postinflamatuar hiperpigmentasyonla gerileyebilir. Yüksek ateş titreme halsizlik üzere sistemik belirtiler hastalığa eşlik eder. 15.000-20.000 civarında lökositoz vardır, ASO yüksektir. Teşhis klinik özelliklerle konur. Ayırıcı teşhiste; yüzde anjiyonörotik ödem, kontakt dermatit, DLE , PLE, SLE düşünülmelidir. Tedavi için penisilin en yeterli ilaçtır ya da 2,4 mu im benzatin penisilin verilir. Allerji varsa eritromisin yahut azitromisin makrolid kümesi verilebilir. Yüksek doz en az 10 gün uygulanmalı. Yatak istirahati ve semptomatik tedbirler hastayı rahatlatır; soğuk pansumanlar, bacak elevasyonu yapılabilir. Şiddetli hastalarda, bebeklerde, yaşlılarda, immunsuprese ıv pen G 600000-2mu 4×1 verilebilir. Staf düşünülüyorsa dikloksasilin, nafsilin, penisilinaza dirençli. Daha dirençli tedavilerde klindamisin, metilmisin 2 hafta evvelce rekürren hikaye varsa 3 haftalık tedavi verilir. Lenfödem üzere durumlarda oral pen G 1gr/gün ya da eritromisin verilebilir. Ayak elevasyonu, ıslak pansuman yapılmalıdır.
Sellülit
Stafilokokus aureus tek yahut streptekoklarla birlikte bu enfeksiyona neden olur. 2 yaşa kadar Haemophilus influenzae tip B yüzdeki sellülitlerin sebebibidir. Eritem, ödem, ısı artışı şiddetli olgularda bül ve nekroz görülebilir. Rekürren olgularda kronik hasar sonucu lenfödem görülür. Tedavi erizipelle birebirdir.
