Doğumsal benlerin cerrahi olarak çıkartılması tehlikeli midir?
Benlerin çıkartılmasında bir tehlike yoktur, bilakis kanser kuşkusu taşıyan bir benin erken devirde çıkartılması hayat kurtarabilir.
Doğumsal benlerin üzerinde kanser gelişme riski azaltılabilir mi?
Güneş ışığı deri kanseri gelişimi için risk faktörüdür. Hasebiyle, ben yahut benleri ve giysi dışında kalan derinin tamamını güneş ışığından korumalıdır. Saat 10:00-17:00 ortasında kızgın güneş altına çıkmamalı, çıkmak zorunda kalındığında ise en az 30 müdafaa faktörlü güneşten esirgeyici kremler kullanılmalı, geniş kenarlı şapka ve giysilerle çıplak deri örtülmeye çalışılmalıdır.
Doğumsal ben, bebek doğduğunda yahut birinci 2 yaşa kadar ortaya çıkan, vakitle değişim gösterebilen kahverengi benlere verilen isimdir. Bilhassa büyük çaplı olanların üzerinde ben kanseri gelişme riski olduğundan tertipli aralıklarla dermatologlar tarafından takipleri önerilir.
Doğumsal ben nedir ?
Bebek doğduğunda bedeninde bulunan ve vakit içinde değişim gösterebilen kahverengi benlere verilen isimdir. Bu benlerden küçük çaplı olanlar, nadiren doğum sırasında mevcut olmayıp, hayatın birinci 2 yılında ortaya çıkabilir ki bunlara “geç ortaya çıkan doğumsal ben” denir.
Doğumsal benler kaça ayrılır? Doğumsal benler, çocuğun vücudu gelişip büyüdükçe, onun- la orantılı olarak büyüme gösterir. Erişkin yaşta ulaşacakları sonuncu büyüklüklerine (çaplarına) nazaran 4 kümeye ayrılır. 1.5 cm’den küçük olanlara “küçük doğumsal ben”, 1.5-20 cm ortasında olanlara “orta büyüklükte doğumsal ben” 20 cm’den büyük olanlara “büyük doğumsal ben” 40 cm’den büyük olanlara “dev doğumsal ben” denir.
Doğumsal benler ne sıklıkta görülür?
Küçük doğumsal benler yaklaşık olarak 100 doğumda bir, büyük olanlar 20.000 doğumda bir ve dev doğumsal benler 500.000 doğumda bir görülür.
Doğumsal benlerin görünümü nasıldır?
Küçük ve orta çaplı doğumsal benler ekseriyetle keskin sonlu, düz yüzeyli, açık ya da koyu kahverengi lekeler formunda, kimi vakit da üzeri pütürlü kahverengi kabartılar olarak ortaya çıkar. Üzerlerindeki renklerde farklılıklar (kahverengi tonları, siyah, gri) olabilir ve yüzeylerinde etraf deriden daha ağır ve bariz kıllar bulunabilir). Vakit içinde yüzeyde pütürlenme ya da mevcut kabartılarda belirginleşme ve kıllarda kalınlaşma görülebilir.
Büyük çaplı doğumsal benler, kahverengi ya da siyah renk- li deriden kabarık plaklar biçimindedir, sıklıkla üzerlerinde “kaldırım taşı” gibisi kaba pütürler ve sert kıllar bulunur. Sıklıkla, açık-koyu kahve, siyah, gri üzere farklı renkler içerir.
Dev doğumsal benler, sırt üzere bedenin geniş bir yerinde yerleşir ve derinin büyük bir kısmını kaplar. Kahverengi ve siyah renkli minik ve büyük kabartılar, sert kıllar içerir.
Büyük ve dev doğumsal benlerin etrafında birkaç adet ya da çok sayıda küçük çaplı benler bulunabilir.
Doğumsal benler tehlikeli midir ?
Doğumsal benlerin üzerinde ender de olsa “melanom” ismi verilen ben kanseri gelişebilir. Melanom gelişme riski benin büyüklüğü ile bağlantılıdır. Küçük ve orta uzunluktaki ben- ler için risk çok düşüktür ve ekseriyetle melanom ergenlik çağından sonra görülür. Büyük ve dev doğumsal benler için ise risk % 4.5-10’dur ve melanom ergenlik öncesi devirde görülebilir.
Özellikle baş, boyun ve sırtta yerleşen büyük ve dev doğumsal benlerin varlığında, “nöro kutanöz melanozis” ismi verilen ve beynin de etkilendiği hastalık görülebilir. Bu durumda sıklıkla birinci 3 yaş içerisinde bebekte daima bir uyuklama hali, huzursuzluk, tekrarlayan kusmalar ve epilepsi nöbetleri görülebilir.
Doğumsal benler nasıl takip edilmelidir?
Doğumsal benlerin takibi hastadan hastaya farklılık gösterir. Benin yerleşim yeri, büyüklüğü, kozmetik ve psikososyal açıdan yarattığı olumsuz tesirleri göz önüne alınmalıdır.
Küçük boyutlu ve düzgün yüzeyli, bedenin basitçe izlenebilecek bir alanına yerleşmiş olanlar sistemli aralıklarla (6 ay-1 yıl gibi) dermatologlar tarafından takip edilebilir. Takip, derinin üst katmanlarını incelemeyi sağlayan dermoskop ismi verilen bir aygıtla yapılır. Böylelikle bende potansiyel olarak oluşabilecek kanser gelişimi açısından meydana gelebilecek değişiklikler erken periyotta saptanabilir. Saçlı deri üzere takibi sıkıntı olan bölgelerdeki benler ise, gerekirse çabucak cerrahi olarak çıkartılabilir. Büyük boyutlu, yüzeyi düzgün olmayan, süratle değişiklik gösteren benler sıklıkla en erken devirde çıkartılmalıdır.