Egzema her türlü kızartılı, su dolu kabarcıklar, sulantı, kahverengi, kalınlaşmış deri döküntülerini tanımlamak için kullanılan bir tabirdir. Örnek olarak dermatit, alerjik kontakt dermatit, seboreik dermatit, atopik dermatit, numuler dermatit verilebilir.
Seboreik dermatit (Yağlı ekzema)
Bu hastalığın klasik bulgusu bir kızartı üzerinde sarı yağlı görünümlü kepeklenmedir. Döküntüler en sık saçlı deri, burnun her iki yanı, kaşlar, kirpikler, kulak ardı, sırt ve göğüs üzere yağ salgısının fazla olduğu bölgelerde görülür. Ancak öteki beden alanlarında da görülebilmektedir. Seboreik dermatit tıbbi tedavi ile kolay kolay denetim altına alınabilir, lakin tekrarlamaya meyillidir. Bir kadro özel şampuanlar yahut temizleyicilerin kullanımı ile hastalığın denetim altında tutulması mümkün olabilir.
Kontakt dermatit
El egzeması çok sık görülen bir deri rahatsızlığıdır. Pek çok beşerde kolay kuruluk üzere başlar. Egzema vakitle lekeli, kızartılı, kabuklanan, şişlikler halinde kendini gösterir. Çok sayıda farklı husus eli tahriş edebilmektedir. Bunlardan en sık görülenler; ellerin uzun müddetli ve sık suyla teması , çok kuru ve soğuk hava, sabunlar, deterjanlar, çözücüler, paklık unsurları, kimyasallar, kauçuk eldiven, takılar ve deri bakım eserleridir.
Deride kızartı ve kuruluk geliştikten sonra , su yahut bebek eserleri üzere zararsız olarak bedellendirilen unsurlarla temas dahi elleri tahriş etmekte ve egzema tablosunu daha da kötüleştirmektedir. Deriniz kullanmakta olduğunuz tahriş eden eserin uzaklaştırılmasıyla kısa müddette besbelli olarak düzelecektir.
Deri tepkilerine yatkınlık sıklıkla kalıtsaldır . Bu yatkınlığı olan bireylerde saman nezlesi yahut astım hikayesi yahut besin alerji hikayesi bulunabilir. Bu tabloya Atopik dermatit (egzema) ismi verilir.
Cilt hastalıkları uzmanınız el egzemanızın olası sebebini bulmak için sizinle birlikte çalışacaktır. Tablonun bir tahriş mi, bir alerji mi olduğunu saptamak için hekiminizin incelemesi yanında bir çok soru ile karşılaşacaksınız. Daha evvel geçirdiğiniz misal rahatsızlıkların varlığı ve seyri, astım – saman nezlesi yahut benzeri geçirilmiş alerji hikayesi varlığı, başka sıhhat sorunlarınız, kullanmakta olduğunuz ilaçlar, ellerin sık temas ettiği hususlar, kullanmakta olduğunuz kozmetik eserle üzere. Deride bir enfeksiyon kuşkusu kelam konusu ise özel birtakım testler istenebilir ( yara kültürü, mantar incelemesi,…gibi )
El egzemasının etkenleri esas üç ana kategoride kıymetlendirilir;
-
Dış etkenlerce tetiklenen:Kontakt (temas) egzema olarak isimlendirilir. Temas edilen hususun saptanması için yama testi olarak isimlendirilen testlerin uygulanması gerekebilir.
-
İçsel tetiklenen bir egzema (İçsel egzema):Genelde sebebi bilinmeyen egzemalara verilen isimdir. Bazen besin yoluyla alınan unsurlar de bu çeşit egzema olarak kıymetlendirilir.
-
Mantarlara bağlı enfeksiyonlar:Deriden alınan kazıntının mikroskop altında incelenmesi ile yahut mantar kültürü yapılarak tanısı konur .Uygun tıbbi tedavi ile büsbütün yok edilebilir.
Ellerin Korunması ve El Sağlığı
Ellerin olağan hale gelmesi aylar alabilir. Etken ne olursa olsun tüm hastaların ortak istemi ellerinin olağana dönmesi ve sağlıklı kalmasıdır. Aşağıda belirtilen kurallara uyulması halinde ellerde kızarıklık yahut egzama gelişme riski bariz olarak azalır.
-
Mümkün olduğunca otomatik bulaşık makinesi kullanınız. Bulaşık yıkamak zorunda kalırsanız eldiven kullanmak yanında çok az deterjan kullanınız.
-
Ellerinizi yıkarken ılık su ve çok az sabun kullanınız. Durularken atık sabunların büsbütün çıkartımı maksadıyla ılık suda 25-30 saniye yıkayınız. Elleri yıkarken yahut çalışırken yüzüklerinizi kesinlikle çıkarınız.
-
Soğuk havalarda elleri kuruma ve çatlamadan korumak için uygun eldivenler giyiniz.
-
Çalıştığınız işte kullanılan unsurlar el sıhhatinizi etkiliyorsa sorumlu kişi ile görüşüp durumu düzeltme yoluna gidiniz.
El egzeması bulaşıcı değildir. Mantar enfeksiyonları bazen egzemayı taklit edebilmekle birlikte deri hastalıkları uzmanı tarafından kolay testler ile egzemadan ayırt edilebilir. Eldeki döküntüler tedavinin başlangıcında bir mühlet daha berbat hale gelebilir, lakin ekseriyetle kısa müddette düzgünleşme dönemine girecektir. Güzelleşen döküntüler üzerinden yeni egzema alanları tekrar oluşabilir. Bu nedenle üstte sayılan tedbirlere kesinlikle uyunuz. Buna karşın yakınmalarınızın gerilememesi yahut artması durumunda hekiminize müracaatınız.
Atopik Dermatit
Atopi sözü bir ailenin birden fazla üyesini sıklıkla etkileyen alerjik yahut alakalı hastalıkları tanımlar. Bu ailelerde saman nezlesi yahut astım üzere alerjiler görülebilmesi yanında Atopik Dermatit olarak isimlendirilen deri döküleri de görülebilir. Atopik Dermatit, dünyanın her bölgesinde sık görülen bir hastalıktır. Sıklık erişkin dönemde % 3 , bebeklik periyodunda % 10 olarak verilmektedir. Deri döküntüleri çok kaşıntılıdır. Hastalık ekseriyetle çocukluk periyodunda yahut bazen 25 yaş öncesinde iyileşebilmektedir. Ancak ömür uzunluğu süren atopi yakınmalı hasta sayısı da az değildir.
Hastalığın infantil periyotta (bebeklik dönemi) başlaması halinde hastalığa infantilekzema ismi verilir. Kaşıntılı, sulantılı, kabuklanan yaralar tüm bedende görülebilmekle birlikte atopik dermatit sık yüz-saçlı deride görülmektedir. Bebekler kaşıntılı yaraları elleri, yastıklar yahut ulaşabildiği rastgele bir cisimle kaşırlar.
Hastalık ekseriyetle iki yaşına kadar besbelli olarak geriler. Vakte bağlı gerilemeyi beklerken var olan yakınmalara nazaran uygun tedavinin verilmesi hastalığın denetim altında tutulmasına yardımcı olabilir. Atopik dermatit 2 yaş sonrasında oluşmuş yahut devam etmekte ise deri döküntüleri kırmızı , sulantılı , kabuklu olmaktan çok kuru , kahverengi, kepeklenen ve süreğen olmakla birlikte, daha şiddetli olarak akşam saatlerinde olmaktadır.
Bazı hastalar derilerini kanatıncaya kadar kaşırlar. Bu üzere durumlar derinin enfeksiyonlara daha yatkın olmasının bir sebebi olabilir. Onlu yaşlarda döküntüler tipik olarak dirsek iç yüz, diz ardı, yüz, el-ayak bilekleri, boyun ve üst göğüste oluşur.