Yaz geliyor! Cildinizin güneş ışınlarının tetiklediği hastalıklara daha fazla maruz kalacağı günleri, hakikat ve faal sistemler kullanarak sağlıklı bir formda geçirebilirsiniz. Bilhassa beyaz tenliyseniz, bu yazıyı kesinlikle okumalısınız…
Cilt, güneş ışınlarına fazla maruz kaldığında, gelen ışınları emiyor emer ve bunların bir kısmı deriye ziyan vermeden dışarıya yansıtılırken, bir kısmı ise hücre ve dokulara ziyan vererek ciltte birtakım tepkilere neden olabilir. Bu tepkilerin sonucu oluşan hasarın güneş ışınlarına en hassas yer olan DNA yapısında meydana geldiğini ve önemli hasarlar veren güneş ışığıyla birtakım hastalıkların tetiklendiğini söz eden Anadolu Sıhhat Merkezi Deri Hastalıkları Uzmanı Dr. Figen Akın; “Kişinin bu hastalıklara bazen eğilimi olabiliyor ve güneşe maruz kalması sonucunda bu deri hastalıkları ortaya çıkıyor. Güneş ışığı tesiriyle oluşan deri hastalıkları, kişinin bağışıklık sistemiyle ilgili olabileceği üzere kalıtımsal da olabiliyor” diyor. Örneğin, ayrıyeten kişide var olan birtakım dermatolojik hastalıklar da güneş ışığının ziyanlı tesiriyle artış gösterebiliyor. Bunlar ortasında; akne, seboreik egzama, kızarık lekelerin ortaya çıktığı bir sivilcelenme tipi olan rozasea, vitiligo, sedef hastalığı gibi deri hastalıklarının yeraldığını belirtiyor.ve kişinin kendi bağışıklık sisteminden kaynaklı hastalıklar en sık gözlemlenen problemler ortasında.
Güneş tesiriyle oluşan “fotodermatozlara” dikkat!
Genelde yaz başlangıcında ve ilkbaharın son aylarında güneşe maruz kalındıktan birkaç dakika yahut 1-2 saat sonra ortaya çıkan fotodermatozlar, 20’li ve 30’lu yaşlardaki bayanlarda daha sık görülen bir sorun. Ayrıyeten kimi bilimsel yayınlar bu sorunun, %70 oranında genetik eğilimli şahıslarda gözlemlendiğini gösteriyor. Dr. Akın, bazen karın bölgesi ya da bacakların üst kısmı üzere örtülü alanlara da yayılabilen fotodermatozların en önemli büyük belirtisinin kaşıntı olduğunu söylüyor. Döküntüsüz ve yalnızca kaşıntıyla seyredebileceği üzere deriden kabarık, kızarık, kaşıntılı lezyonlarla da ortaya çıkabiliyor. 1 ila 2 gün olan güzelleşme müddetinin sonunda ciltte iz kalmıyor. Nadiren de olsa fotodermatozlara; halsizlik, ateş, baş ağrısı kusma üzere sistemik semptomlar da eşlik edebiliyor.
Nasıl tedavi ediliyor?
Deri hastalıklarının tedavisi için öncelikle güneşten aktif bir halde korunmak gerektiğini vurgulayan Dr. Akın, sadece güneş kollayıcı kremlerin değil, bilhassa yaz periyotlarında şapka, güneş gözlüğü, açık renkli ve terletmeyen giysiler gibi fizikî güneş koruyucularında korunmada son derece kıymetli olduğuna dikkat çekiyor. Şayet lezyonlar çok yaygın olmayıp sonlu alanlardaysa birtakım kortizon içeren kremler kullanıldığını belirten Dr. Akın, şiddetli, yaygın yahut dirençli hastalarda, sistemik kortikosteroidler, PUVA tedavileri, siklosporin, azatioprin üzere birtakım immünsüpresif ilaçların kullanıldığının da altını çiziyor. Dr. Akın’ın kıymetle vurguladığı bir başka mevzu ise D vitamini: “Güneş ışığı, birtakım kanser hastalıklarının koruyucusu olan D vitamini sentezi için bedenimizin kıymetli bir muhtaçlığıdır. Bu nedenle haftada 3 gün sabah yahut akşamüstü saatlerinde kolumuzu ve bacaklarımızı çıplak olarak 15 ila 20 dakika güneşe maruz bırakmalıyız.”
“Güneşe maruz kalındığında kaşıntı ve döküntü olabilir. Bu durumda, kesinlikle tabibe başvurmalı ve hastalığın teşhisine nazaran gerekli tedbirler alınmalıdır.”
KUTU
KİMLER DAHA FAZLA KORUNMALI?
Çocuklarda aralıklı ve ağır olarak maruz kalınan güneş ışığı, ileri yaşlarda “melonom” denilen cilt kanseri riskini artırıyor. Bilhassa çocuklar, gebeler ve yaşlılar güneş ışınlarından daha dikkatli korunmalıdır. Yaşlılarda ise kişi, güneş ışınlarından kâfi derecede korunmadığında ultraviyolenin ciltte oluşturduğu güneş lekeleri deri kanseri öncüsü olan deri tümörlerinin görülmesini kolaylaştırabiliyor. Kadınlarda ultraviyolenin tetiklediği deri hastalıkları görülme riski erkeklere nazaran biraz daha fazladır. Bağışıklık sisteminin esasen baskılandığı bir devri yaşayan hamilelerde ise, güneş ışığından kâfi derecede korunma sağlanamadığında uçuk üzere deri hastalıkları ortaya çıkabiliyor ve sedef, vitiligo üzere rahatsızlıklarda artış görülebiliyor.
KUTU
GÜNEŞ GÖZETİCİ ALIRKEN…
-Koruyucu krem almadan evvel kesinlikle bir tabibe başvurun.
-Fotodermatozların büyük bir kısmı ultraviyole A tesiriyle oluşuyor. Bu nedenle güneşten korunmak için kesinlikle yüksek faktörlü, hem ultraviyole A hem de ultraviyole B’den koruyan güneş koruyucuları tercih edin. İçinde “paba” denilen unsurun bulunduğu güneş koruyuculardan uzak durun.
-Çocuklarınız için 30 SPF (Sun Protection Factor) olan eserleri tercih edin. Altı aydan küçük bebeklerde ise asla güneş hami kullanmayın.
-Son periyotlarda güneş koruyucularının üzerinde bulunan “Yıldız” simgesi ultraviyole A’dan müdafaa oranını gösteriyor. Buna nazaran; 1 yıldız ultraviyole A’dan düşük, 4 yıldız da faal müdafaa manası taşıyor.
-Güneşin ziyanlı ışınlarından korunmak için dermokozmetik güneş koruyucuların yanı sıra içinde retinoik asit, C vitamini, alfa hidroksi asit, fenolik asit içeren nemlendiricilerin de ek olarak kullanılması, hem güneş ışığının ciltte oluşturduğu yaşlanma belirtilerini geciktirme hem de ziyanlı tesirlerini yok etmek tarafından faydalı olabiliyor.
Mini bilgi
SPF
SPF (Sun Protection Factor), ultraviyole B hami içeren güneş hami sürülmüş bir cildin, sürülmemiş cilde nazaran kızarıklık oluşturma oranı dikkate alınarak hesaplanan bir pahadır. Sürmeyen bireyde 5 dakikada kızarıklık oluşmaktadır. Buna nazaran, 5 dakikada kızaran bir cildin 150 dakika güneşte kalabilmesi için en az 30 SPF muhafaza faktörlü güneş gözetici kullanması ve 3 saat sonra yenilemesi gerekir.
Grafik
Fotodermatozların birtakım ülkelerdeki görülme sıklığı
Fotodermatozlarda cilt tipinin açıklığı, hastalığın görülme sıklığını artırırken; Türkiye’de ise hakim olan koyu cilt, hastalığın görülme oranını azaltıyor.
EN KIYMETLİ TEDAVİ: GÜNEŞTEN “ETKİN” KORUNMA…
-Özellikle yaz periyotlarında şapka, güneş gözlüğü kullanın ve açık renkli, terletmeyen giysiler tercih edin.
-Yüksek dozlarda C vitamini, A vitamini, antioksidan vitaminler, bunun yanında alfa lipoik asit üzere destekler alın.
-Güneş koruyucuları cildin emerek tesirini göstermesi için güneşe çıkmadan 30 dakika evvel sürün. Deniz ve havuz üzere suyla temas sonrası kesinlikle tekrar kullanın.
-Yaz günlerinde saat 11.00-16.00 ortası güneş ışığının dik geldiği saatlerde mümkünse güneşe çıkmayın.
-Kum, deniz ve yüzey yansıtıcı özelliği olan binaların yakınlarında çok fazla bulunmayın.
