Zamanın güzel kullanılması gerekliliği dakikliğin günümüz ortamında epey değerli bir paha olması öte yandan pek çok insanın vazifelerinin yada yapmak istedikleri işlerini istemeyerek ertelemek ve sonrasında biriken iş yükünün altında hiç bir şeye yetişememenin verdiği zorlanmayla başa çıkmak zorunda kalmakta ve esasen pek de uygun olmayan his durumlarını bozmaktadır.
Araştırmalar üniversite öğrencilerinin en az%50-70 ‘inin akademik erteleme problemine sahip oldukları gösterilmiştir.(Gallagher ve ark.,1992) Herkes için erteleme davranışının sebepleri farklı olabilir. Yüklü olarak erteleme davranışı başarı-başarısızlık korkusu ve özsaygının düzenlenmesi üzere his durum düzenlemelerinin zorlukları ile ilgili olduğu gözlenmiştir. Ellis ve Kaunas (1977) Ertelemeyi Yenme kitabında erteleme davranışının nedeni olarak bireylerin sahip olduğu birtakım temel inançlardan bahsetmişlerdir. Kişi âlâ bir performans sergilemek zorunda hissettiği şayet bunu yapamazsa gereğince âlâ ve bedelli olmadığına dair temel inancıdır. Bu sebeple yapacağı işi erteleyerek yada yapmayarak başarısız olmaya tercih etmesi hiç bir şey yapmayınca başarısız olma ihtimalimde kalkıyor ortadan. Öteki bir etken de yapılacak işlerin kolay olması gerektiğine olan inanç ve işlerin güç olmasına tahammül edememek . Sonuç olarak uzun vadeli gayelere ulaşmak için yaşanan kısa müddetli engellenme hisleriyle başa çıkamamak. Bir diğer tartışılması gereken mevzu da muvaffakiyetler arttıkça başarısız olma ihtimali çok daha vahim bir hale gelmes ide olabiliyor. Kişi başarısızlığı hissetmemek için işin en başından birinci adımı daima öteleyebiliyor.En son olarak bir muvaffakiyetin akabinde bir ceza ile eşleştirilirse kişi bu durumu erteleyerek başarılı olmaktan kendini uzak tutabiliyor. Tüm bunlar tabi ki kırılgan kendilik kıymetiyle epey temaslı görünüyor. Kişi kırılgan kendilik pahasını korumak için bir strateji olarak kullanıyor. Erteleyen kişi işlerini son dakikaya bırakıp uygun bir iş çıkarma mümkünlüğünü azaltarak kendine bir bahene yaratabiliyor, böylelikle kendi kapasitesinin ölçülmesine de müsaade vermiyor. Tıpkı vakitte bu kapasiteyi kendisinin de kabul etmesi gerektiğinden zamansızlıktan dem vurarak bu yüzleşmeden kendini uzaklaştırmış oluyor. Birtakım durumlarda ise kendi muvaffakiyetinin öteki insanları makûs hissettireceğinden endişelenip işlerini erteleyerek performansını düşürüp ve böylelikle hissettiği suçluluk hissinde de uzaklaşmış oluyor.Erteleyen kişi çok fazla dikkat çekmeyerek insanların olumsuz hislerini yada hasetlerini üzerine çekmemekte çok farklı kullanılan içsel dinamikler olabiliyor.
Burada patolojik narsizm ve narsizm deyince aklımıza birinci gelen isim Kohut’tan bahsetmeden geçemeyeceğim. Kohut psikanalizde, narsisistik gelişim kuramını farklı bir formda ele almış merkeze kendilik kavramını almıştır.Ona nazaran bebeğin libidosunun büsbütün bebeğin kendiliği üzerinde bulunduğu birincil narsizm durumu ,bakım verenlerle yaşanan gerçek hayattaki engellemeler sebebiyle yavaş yavaş kırılmaya başlar (Kohut,1966)bunun nedeni bakım verenlerin bebeğin muhtaçlıklarını kaçınılmaz olarak kusursuz bir halde karşılayamamasıdır.Bebek bununla başa çıkmak için narsistik yatırımın bir kısmını dışarıda bir kısmının kendiliğinde tutmaya devam eder…Narsistik gelişim idealleştirilmiş ebeveyn imajından ve büyüklenmeci teşhirciliğin arkaik hallerinden daha olgun hallere dönüştürülmelidir. Kohut bireylerin kendilik bütünlüğünü canlılığını ve ahengini sürdürebilmeleri için temel olarak iki muhtaçlık tespit etmiştir. Bunlardan birincisi bireylerin büyüklenmeci teşhirci kendiliklerinin görülmesini istemeleridir kişi bu muhtaçlığının karşılanması ile özsaygısını düzenleyebilir gerçekçi hırsların peşinden koşabilir.Diğer gereksinim ise kişinin tüm güçlü ,sakin ,bile ve yürekli bir obje ile kaynaşma tecrübesi yaşayabilmesi ve kişinin hislerini dürtülerini denetim edebilmeyi öğrenmesi gerekmektedir.Kohut psikopatolaojik durumları dürtü- savunma- çatışma süreçleri ile açıklamak yerine gelişimsel duraklama ve ruhsal fonksiyonların eksikliği ile açıklamaktadır.Normal gelişimde kişi hayatını sürdürürken pahaları doğrultusunda sahip olduğu gerçekçi maksatları doğuştan getirdiği yahut sonradan öğrenip geliştirdiği maharetleri kullanarak yaşama zevki veren tabiatını açığa çıkarır.
Gelişimsel duraklamanın yaşandığı durumlarda ise aksiyonlarını yönlendiren davranışlar edinmekte zorlanır.Hedefleri gerçekleştirmesi mümkün olmayan büyüklenmeci fantezilere takılıp kalmış ve dış dünyadan yetenek ve marifet edinmekte zorlanır.Bu psikoterapi sırasında geçmişteki kendilik objeleriyle yaşanan makus tecrübeler sonucunda karşılanmayan kendilik objesi muhtaçlıkları teapiste yönelik ortaya çıkar.Terapistin misyonu bu muhtaçlıkları empatik bir halde anlamaya çalışmak ve bu gereksinimleri yorumlamak olacaktır.
Erteme ve öteleme davranışının altında yatan nedenlerin çok çeşitli olması bu durumun kolay bir motivasyon kaybıyla mı ilgili olup olmadığının araştırılması da elbette bireye has olacaktır.Kişinin imtihana yada performans değerlendirmesine açık olmayışının araştırılması çok daha derinlerde erken çocukluğunuzdaki örseleyici tavırlara kadar gidebilen bir süreç olduğunu belirtmek yararlı olur.
