Evlenmeden evvel kendinize şu soruyu sorun: ‘Bu beşerle hayatımın sonuna dek konuşabilir miyim?’ Evlilikte bunun dışındaki her şey geçicidir.
Aile danışmanlığı sürecinde ailenin ve bireyin ömür döngüsünü bilmek hipotez oluşturmada çok değerlidir. Bireyin hangi hayat döngüsünde olduğunu bilince o devrin gerektirdiği gelişim devirlerini bilmek, o devrin hangi fizikî, bilişsel,duyuşsal,sosyal, tinsel özellikleri yaşadığına bakarak müracaat sürecini yönetmek sağlıklı bir danışmanlık sürecini yürütmemizi sağlar.
Evliliğe hazırlık periyodunda bireylerin hangi yaş aralığında olması gerektiği, hangi hünerlere sahip olacağı, maddi olarak özgürlüğünün olduğu bir periyot olduğu için öncelikle yaş devri özelliklerine bakabiliriz. Ülkemizde bilhassa kırsal alanda 18 yaşın altında “çocuk gelinler” , şimdi 15 yaşında evlenen erkek ergen çocuklar olduğu için 12-18 yaş devri özelliklerine de değinmek istedik.
Ericson’un Psikososyal gelişim devrine nazaran; kimlik edinmeye karşı kimlik kazanımına karşı kimlik kaosu 12-18 yaşında görülmektedir.
Ergenlik yılları bireylerin anne-baba tesirinden kurtulmaya çalıştıkları, ebeveynlerinin tesirlerinden kurtulmaya çalıştıkları bir devirdir. Bu periyotta ergen özgürce seçim yapabilmiş, kendi yetenekleriyle uyumlu bir kimlik geliştirebilmesi bir yetişkinde olması gereken özelliklerle yakından ilgisi vardır.
Yine bu periyotta cinsiyet rolü, toplumsal rol ve meslek tercihi bu devri etkileyen 3 kıymetli faktördür. Yakınlığa karşı yalıtılmışlık yahut uzaklık 18 – 30 yaşın özellikleri; öbürleri ile yakın bağlar kurabilmesi, misyon ve sorumluluk alabilmesine, bir aile kurmaya yönelir.
Dünya Sıhhat Örgütü 24 yaş üzerindekileri yetişkin olarak kabul etmiştir.
Birçok toplumda, yetişkinliğin başlangıcı, tahsil yaşını bitirmiş, bir işe girmiş olmakla tanımlanmaktadır. Bununla birlikte yetişkin olmak toplumun çeşitli kesitleri için kültürden kültüre toplumdan topluma farklılık göstermektedir.
Yetişkinlik bir tek değil birçok yaşantıyı içerdiğinden, herkesin yetişkinlik anlayışı kıymetli ölçüde farklılık gösterebilir.
Yetişkin, biyolojik olarak üreme çağına gelmiş, yasal olarak, kanunların reşit saydığı yaşa ulaşmış, toplumsal olarak yetişkin rollerinin üstlenildiği, ruhsal olarak ise kişinin kendisini yetişkin olarak hissettiği, kendi ömrünü yönetme sorumluluğunu üstüne aldığı, kendi kararlarını vermeye kendini hazır hissettiği sorumluluk aldığı yaş olarak da tanımlanabilmektedir.
Tüm bu tabirlerden sonra yetişkini şu biçimde tanımlayabiliriz: Kendisinin ve oburlarının hayatını sürdürebilmek için üretim yapabilecek ve içinde yaşadığı toplum tarafından, gereken kararları kendi başına alabilecek biçimde bedensel ve ruhsal gelişimini tamamlamış bireydir.
Evlilik Öncesi (II)
Bir yetişkin, yaşı ilerledikçe, rollerini ve hasebiyle beklentilerini değiştirmek zorundadır. Havighurst, buna “Gelişim ödevleri” ismini vermektedir. Gelişim ödevleri; bireyin hayatının aşikâr bir devrinde başarılması, bireyin mutluluğuna ve sonraki misyonları başarmasına öncülük eden, başarılmaması, bireyin mutsuzluğuna, toplumca onaylanmamasına ve sonraki vazifelerde zahmet çekmesine yol açan ödevlerdir.
Ülkemizde evlilik öncesi programların batıda yaygın olarak kullanıldığı üzere kullanılmadığı görülmektedir. Aslında bu programlar hem eş seçiminde mümkün durumlarla yüzleşme, farkındalığı artırırken hem de evlilik sonrası çıkabilecek problemlerle daha kolay baş edebilmelerine dayanak olmaktadır. Evlilik öncesi programlarda bir kadro bilgi ve marifetlerde kazandırılmak istenir. Bunlar; irtibat, aile özgeçmişi, sorun çözme, karar verme, aile bütçesini hazırlama, evlilikten beklentiler, inançlar ve bedellerdir.
Evli çiftlere; danışmanlığa geldiklerinde, rolleri, hudutları, kuralları, sorumlulukları
bilmedikleri vakit şu soruyu sorarım: size nazaran ebeveyn nedir?
Birey nedir?
Eş nedir? Bunların her bir tarifine farklı başka alırım.
Çünkü eşlerin anne tarifi, baba tarifi, eş tarifi, kendi ailelerine de yansıyacaktır.
Evlilikte ortak kararlar, sorumluluk alma, sevgi, şefkat, paylaşım, cinsellik ve alışılmış çocuklarla taçlandırılan bir sistemdir.
Kişi, kendi yaptıklarını fark etmeyip sorumluluklarını gereğince üstlenmiyorsa ve tahminen de sorumluluklarının ne olduğunu bilmiyorsa, çiftler ortasında birtakım problemler yaşanabilir.
Ailesine, eşine bedel veren birey, evlilikte yapmış olduğu kusurları fark edip onları yine düzenleyebilir. Ben yatırımı yalnızca kendime mi yaptım?
Bu konut içeresinde sorumluluk aldın mı?
Ev kirası, taksitler, konutun mutfak masraflarına ne halde katkıda bulundum.
Eşimle kaliteli vakit geçirdim mi? Bütün bunlar evliliğin daha dinamik daha verimli daha sevgi dolu gitmesine sebep olur.
Bazı ailelerde sorun yaşanırken, birtakım ailelerde ufak tefek meselelerin dışında, aidiyet duygusu, birlik beraberlik duygusu vardır.
Onun nedeni eşlerin sorumluluklarını, vazifelerini, rollerini yeterli yaptıkları ve sevgiyi meskenlerine, etraflarına yaydıkları bir ortamdır. Aşkın, cinselliğin âlâ olduğu, ekonomik olarak yeterli yönetilen evlilikler keyifli evliliklerdir.
Tabi bu da keyifli çocuklar, memnun bir geniş aile demektir.
