Hayatımızın birinci üç yılı kimlik oluşumundaki en değerli periyottur. Beyindeki nörobiyolojik gelişimin de en süratli olduğu yılardır. Bu devirde başımıza gelen olumsuz tecrübelerin şiddet derecesi ve sıklığına nazaran kişiliğimizde, narsisitik, borderline ve şizoid kişilik bozuklukları üzere ağır patolojiler oluşabilirken, narsisitik, borderline , şizoid kişilik örgütlenmesi olarak da kalabilmektedir.narsisitik yapıyı tartıştığımız bu yazıda; olumsuz tecrübelere ve narsisitik kimliği özelliklerine yönelik ayrıntılara yer verilmiştir.
Kişiliğimizin iskeleti hayatımızın birinci 3 yılında oluşmaktadır. Birinci 3 yılda, aşikâr aylar hem bedensel hem ruhsal gelişimimizde dönüm noktalarıdır. Bu kritik aylarda beynimizde de nörobiyolojik olarak gelişmeler olmaktadır.Deneyimlediğimiz olumsuz yaşantılar ile paralel olarak, gelişimimiz durabiliyor ve bir üst sınıfa geçememek üzere o devirde takılıp kalabiliyoruz. Takıldığımız periyoda ilişkin kişilik özellikleri de baskın karakterlerimiz olarak bağlantılarımıza yansıyor. Hayatımızın birinci 3 yılında maruz kaldığımız travmalar kişilik bozukluklarının oluşmasına neden olmaktadır. Borderline ve Şizoid kişilik bozukluğu üzere, Narsistik kişilik bozukluğu da erken periyot kişilik bozukluklarından biridir. Yaşantılanan patolojinin şiddet derecesine nazaran ağır kişilik kişilik bozukluğu oluşabildiği üzere,kişilik bozukluğuna nazaran daha hafif bir klinik imaj olan, kişinin baskın karakteri narsistik, borderline ve şizoid kişilik örgütlenmesi biçiminde de görülebilmektedir.
Bebekliğinizin 0- 18. ayları aralığında bakım vereniniz, gereksinimlerinizi siz istediğinizde değil de kendi başında kurguladığı vakitlerde karşıladı ve niyetindeki “proje çocuğu” yetiştirmek için sizin kendinizi var etmenize müsaade vermedi ise, ki bilhassa 8 aydan sona emekleme devrinizde siz dünyanın cazibesini fark ederek keşfedilecek yüzlerce şeye dokunup yaklaşmaya çalışırken engellendiyseniz, ortalık dağılmasın diye çekmecelerin kilitli kapaklarını açamadı ya da tam da başarmışken elinizden alınıp daha üst koyuldu ise merakınız, karnınız açıkmış ağlarken daha bir saat öncesinde beslendiğiniz için üç saat daha aç beklemek zorunda kaldıysanız, sorunu bulup gidermek yerine ağlama krizleriniz yatıştırılmaya çalışıldı ise, gereksinimlerinize empatik olunmayıp, ebeveyn niyet dayatmalarına maruz kaldıysanız!…
Ben çok küçüktüm, dünyanın farkına yeni yeni varıyordum. Taleplerim, isteklerim çoktu. Hissettiklerim, heyecanım, coşkum ağırdı. Yere paralel pozisyondan, dikey pozisyona geçmeye yeni başlamıştım. Ayağa yeni kalkıyor, birinci sefer annemden emekleyerek uzaklaşabiliyordum. 7-8 aylık olana kadar annemle ‘’kaynaşmış’’ yaşıyordum. Bütün bunlar, benim birinci “ayrışma” belirtilerimdi ve her şey nasıl da heyecan vericiydi. Yeni olanlara dokunmak, onları hissetmek. Hissimi sorarsanız; adeta dünyayla kaynaşıyordum. O da ne! Çok kısa sürdü heyecanım. İsteklerime ulaşmam artık engelleniyor, uzanıp tam yakalamışken elimden alınıyordu. Gördüklerime artık ulaşamıyordum, ağlıyordum, cezalandırılıyordum. Lakin ben konuşamıyordum, yalnızca ağlayabiliyordum. Çok korkuyordum annem kızınca. Ağladıkça daha çok yoksun kalıyordum isteklerimden. Evvel keşfettiklerim elimden alınıyor, akabinde sevgim kesiliyordu. İsteklerim için diretirsem cezalandırılıyordum, sevilmiyordum. Onların istediği üzere yaparsam seviliyordum, fakat sevgisiz yaşayamazdım ki! Çok küçüktüm, tek başıma var olamazdım ki! Mecburiyetlerim vardı, hepsinden evvel bir çocuk olarak “koşulsuz sevilmeye” gereksinimim vardı. Olmazsa olmazlarımdı bunlar. Yokluğunda geriye kendimden vazgeçmek kalıyordu. Kendi varlığı onanmamış bir çocuk olarak; “diğerleri benden ne bekliyor?” diye bakacaktım, bekleyecektim. Biliyordum ki, bu bekleyiş daha çok sevilme gereksinimimi karşılamak içindi. Zira ben, “istediklerimi var edebilen biri değildim artık” ve “istekleri karşılayan biriydim”. Ben artık bir projeydim. Annem nasıl bir çocuk olmamı istedi ise o olmak zorundaydım. Hiçbir vakit “gerçek ben” olamayacaktım, ‘’sahte kendilikle’’ ömrümü sürdürecektim. Birebir bebekliğimdeki üzere bir ötekinin gözlerinde onay arayacak, onaylanırsam hakikat yaptığımı anlayacaktım, onaylanmayan bakışlarla karşılaşırsam istediğimi yapmaktan vazgeçecektim…
Bir de hiç empati yapamayacaktım, empati yapmayı öğrenememiştim ki ben! Annemin niyetlerindeki üzereydim, bütün dünya da benim başımdaki üzere. Tıpkı benim başımdan geçtiği üzere bir başkasının gereksinimi ve öyküsü, öbür bir fikri olamazdı ki! Evlendiğimde eşim bana “çok sıkıldım, arkadaşlarımla olmak istiyorum ‘’ dediğinde, bu gereksinimini anlamlandırabilmem mümkün olamayacaktı. Niçin gitsindi ki? Ne muhtaçlığı vardı ki? Ya da ebeveyn olduğumda çocuğumun saçları dağınık ve ben düzeltmeye çalışıyorken, elimden kurtulmaya çalışıp, “istemiyorum ya ben bu türlü seviyorum” dediğinde bu mümkün olmayacak, dağınık saçla dışarıya çıkılmayacaktı. Etrafımdakiler daima şikayet ediyorken ben onları anlamıyor kalacak, dahası haklarında karar veriyor olmakla, başımdaki üzere yaşamalarına zorlamakla, dayatmacılıkla suçlanacaktım. En berbatı de istediğim üzere yapmazlarsa onları sevmekten vazgeçmekle, hayatı onlara çekilmez kılmakla yüz yüze kalacaktım. Ne ilgisi vardı halbuki? bunlar gerçek değildi!. Benim başımdakiler üzere, tüm bu yaşananlar ‘’benim füzyonum’’ du. Ben, bana öğretildiği üzere “kendi füzyonumda” dünyayı görüyordum. Öteki talihim var mıydı?
Dahası da vardı aslında; bebekken istediklerimden vazgeçmek, o denli acı vericiydi ki buna dayanmam mümkün değildi. Hislerimi yalıtmıştım! “Senin hiç vicdanın yok mu, bana yaptıklarına hiç üzülmüyor musun?’’ dediklerinde, anlayamıyordum. Karşımdakilerin hislerini hissedemiyordum. Aslında “kendi hislerimi da hissedemiyordum”. Biliyordum, ancak hissedemiyordum. Öğrendim ki, bu bir savunma sistemi; “yalıtma” imiş. Hislerle şuur ortasına çekilen çok kalın bir yalıtım malzemesiymiş. Hatalı muyum?
Dünyayı yeni keşfettiğimde yaşadığım his dünya ile sevişmek üzereydi. Annem dünya ile sevişmeme müsaade vermemişti ve benim kendim ile sevişmekten diğer bahtım kalmamıştı. Çok erken mastürbasyon yapmaya başlamıştım. Olağanda 4-5 yaşlarında gidermem gereken objelere sürtünme gereksinimim, 2 yaşımda iken başlamıştı. Annemin yatıştıramadığı hislerimi bu türlü yatıştırmaya başlamıştım. Bunun da ismi ‘’ seksüalizasyon’’muş. Ağır, uzun süren mastürbasyonlarımın, farklı partnerlerle seks ihtiyacımın, kendimi yatıştırmak için yapılmış birer “eylem” olduklarını; fetişizmimin de vaktinde denetim edemediğim annemi, bir modül obje üzerinden denetim etmeye çalışmam olduğunu öğrendim. Hayatımda bir şeyler aykırı gittiğinde, bunlar kaçış yollarımdı. Pekala yaptıklarım benim hatam muydu?
Bebektim ben ve bu kadar olumsuz his ile baş etmek çok zordu! Sevilmiyordum! Kötülük, değersizlik, yalnızlık hisleri o denli acı veriyordu ki! Güya berbat olan bendim, Allah’ın belası bir pislik üzere hissetiriyordu annem/ebeveynim. Buna dayanmak çok zordu. Bir yol bulmuştum; içimdeki makus hisleri dışarı atmam gerekiyordu. Benim dışımdaki herkes neredeyse makus, kıymetsiz, yetersiz, maharetsiz, pis, nahoş olursa, ben en hoş, en güzel, en pahalı, en başarılı olabilirdim. Böylelikle benim fikirlerim, benim seçtiklerim de en güzeliydi. Bir şeyler aksi giderse içimde o denli kıymetsiz ve makus hissederdim ki, yanımdaki kim olursa olsun, bu duyguyu onlara yüklemeden sakinleşemezdim. O vakit, her ne yaparlarsa yapsınlar onları aşağılar, hakaret edebilirdim. Bazen öfkem o denli artardı ki, şiddete bile başvurabilirdim. Öğrendim ki bu içimdeki kötüyü, tahammül edemeyip dışarıdakine yüklemek “projeksiyon” muş. Karşımdakini öfkeden, çaresizlikten çıldırtarak rahatlamak da “yansıtmalı özdeşim” miş. Bunlar da benim hatam mu?
Benim hayranlığa, alkışlanmaya, biricik ve başkalarından farklı olmaya, çok yeterli görünmeye, işimde çok âlâ olmaya olan gereksinimim; benden beklenilenleri yerine getirme zorunluluğum vardı. Ben yukarıdaydım, onlar aşağıda. Ben özeldim, onlar sıradan, ben tektim ve her vakit görülecek bir yerdeydim. Beni görün, bana hayran olun, beni alkışlayın, istediklerimi yapın! Hepiniz benim için varsınız, ben nasıl görüyorsam dünya öyledir! Her şey 9 aylık iken başlamış, 18 aylık olmadan bitmişti. Artık kimliğimin iskeleti muhakkaktı ve hatalı ben miydim?
