Güneşli günlerin başlaması ile birlikte keyifli tatil planları yapıyor, açık hava aktivitelerini daha çok tercih ediyoruz. Lakin ilkbahar ve yaz mevsimlerinde cildimizin sıhhat ve hoşluğunu muhafazaya başka bir itina göstermek gerekiyor. Zira güneş bizim için gerekli fakat fazlası cildimize ziyan verebiliyor.
Güneşte fazla kalmak, hem kısa vadede hem de uzun vadede önemli sıkıntılar yaşamamıza sebep olabilir. Örneğin güneş yanıkları, yazın en sık karşılaştığımız cilt sorunlarının başında gelmektedir. Uzun devirde ise güneşe çok maruziyete bağlı olarak, çil, leke, kırışıklıklar, yaşlılık leke ve benleri, deri renginde sararma ve deride kalınlaşma, güzel huylu deri tümörleri, deri kanseri üzere durumlar ortaya çıkabilmektedir.
Güneş yanıkları; ışınların dik geldiği anlarda çok kısa müddette 2–4 saat içinde ortaya çıkabilir. Güneş yanığında, evvel deri bütün olarak kızarır, sonra içi sıvı dolu küçük kabarcıklar meydana gelir. Bu sırada deri sıcak ve hassastır. Yanık ilerledikçe derinin daha alt katmanlarında bulunan hudutların uçları da etkilenmeye başlar ve şiddetli ağrılar ortaya çıkar. Tedavide, deri öncelikle soğutulmalıdır. Bunun için soğuk suyla ıslatılmış kompres uygulanabilir. Ağrı kesici ve ateş düşürücüler gerekli durumlarda kullanılabilir. Tüm beden soğutulduktan sonra , derinin sık sık nemlendirilmesi cildin çabuk güzelleşmesini sağlar. Şayet yanık yerlerde kaşıntı varsa onu azaltacak fakat, alerji yapmayacak ve alkol içermeyen kremler uygulanabilir. Su toplayan yerlerin ise olduğu üzere bırakılması; şayet patlamışlarsa cildin enfekte olmasını engelleyecek tedbirler alınması gerekir. Ekseriyetle 48-72 saatte şikayetler azalır. Lakin yanığın derecesi hem düzgünleşme müddetini hem de leke ve iz riskini belirleyecektir.
Uzun periyotta güneşin olumsuz tesirleri, yinelenen temaslara bağlı olarak yıllar içinde birikerek ortaya çıkar. Yani çocukluk ve birinci gençlik yıllarımızda, oyunda, okulda, boş vakit aktıvitelerimizde sokakta, geçirdiğimiz uzun saatler çok kıymetli. Güneş maruziyeti en çok bu yıllarda oluyor. Yeniden erişkin devirde yıllar boyunca bilhassa denizciler, çiftçiler, inşaat ve yol emekçileri üzere açık alanda çalışan meslek kümelerinde güneş ışınlarına maruziyet çok ağır olabilmektedir. Kültürel faktörler, bronz tenin beğenilmesi ve tanınan olması da yaz tatillerindeki güneşten kaçınma davranışını değerli ölçüde etkilemektedir. Güneşin ultraviyole ışınları, bilhassa cilde rengini veren hücreler başta olmak üzere, sık yenilenen hücrelerin yapısında değişiklik meydana getirir ve kimi hastalıkların oluşmasına yol açar. Bunlar ortasında en sık görülen güneş lekeleridir. Birden fazla sefer yüz ve el üzerlerinde gördüğümüz bu kahverengi lekeleri yaşlılığa bağlarız. Lakin aslında kişi yaşadığı yıllar boyunca, güneşten korunmayı başarabilirse, yaşlandığında da lekesiz bir cilde sahip olabilir. Bu uzun yıllar sonra ortaya çıkan güneş tesirleri, ciltte elastikiyet kaybına , deride kalınlaşma ve kırışıjklıklara ve ne yazık ki deri deri tümörlerine ve cilt kanserine de yol açabilmektedir. Bu nedenle güneş ışınlarından faydalanmak değerli olduğu kadar fazla ultraviyole ışınlardan korunmayı da bilmek kıymet taşımaktadır.
Pek çok kişi kâfi bilgiye sahip olmadığından, düşük muhafaza faktörlü eserlerle güneşin zararlarından korunmaya çalışır, lakin bu durum problemleri azaltmak bir yana tam karşıtı artırabilir. Estetik nedenlerle cildin güneşten yanmasının istenmesi ve bunun çabuk olmasının arzulanması, bronz görünmek moda olduğu için hiçbir kollayıcı özelliği olmayan çeşitli yağların sürülmesi dermatolojik açıdan uygun değildir.
Cilt rengimize ve yapısına uygun güneş hami kullanmak, hem güneş yanığından hem de uzun vadede oluşabilecek deri lekeleri,iyi huylu deri tümörleri, deri kanserinden korumakta yardımcıdır.
Güneş koruyucular, kimyasal ve fizikî olmak üzere iki kümede incelenebilirler. Kimyasal güneş koruyucular, içerisinde bir yahut daha fazla kimyasal husus barındıran eserlerdir. UV’nin %95’inden fazlasını emerek, ışık gücünü zararsız hale getirirler. Fizikî güneş koruyucular ise, UV ışınlarını dağıtma ve yansıtma yoluyla ziyanlarını en az hale getiren eserlerdir. Güneşten koruyucular kelam konusu olduğunda, daima bahsedilen ve eserin aktifliğini sayısal olarak değerlendirmeye yarayan sayısı söz eden SPF (Sun Protect Factor) numarası, kollayıcı eserin, güneş ışınlarının yakma tesirini ne kadar bloke ettiğini göstermektedir. 2 den 60’a kadar kollayıcı faktörlü kremler bulunmaktadır. Faal bir korunma için en az SPF 30 olan bir eser tercih edilmelidir. Eserin güneşe çıkmadan yarım saat evvel sürülmesi ve 3-4 saatte bir tekrarlanması değerlidir. Yoksa sabah sürülen güneş gözetici eser, tüm gün güneşten korunmanızı ne yazık ki sağlamaz . Tekrar eser seçerken cildinizin kuru , yağlı , karma oluşu ya da leke ve sivilce sorunu varlığı dikkat edilmesi gereken öteki bir husustur. Yağlı ciltler krem formu yerine jel , losyon formlarını tercih etmelidir. Aksi halde yağlanmada artışı ve sivilce oluşumu görülebilir. Çocuklarda ve hamilelerde tercihen fizikî koruyucular kullanılır. Bebeklerde ise mekanik korunma şemsiye, şapka kullanımı ve mümkün olduğunca güneşten kaçınmak önerilmektedir.
Tüm bu hususlara dikkat edildiğinde bu hoş güneşli günleri keyifli ve sağlıklı bir halde geçirmek mümkün. Hem de sağlıklı ve pırıl pırıl bir ciltten vazgeçmeden…
