Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Bakanlığı’nın açıkladığı 2024 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na göre, ülkedeki ameliyatlar, hastane yatışları ve başvuruların sayısında artış yaşanıyor. Program verilerine göre, bir kişinin yılda ortalama 10 kez hastaneye başvurduğu Türkiye’de, 13 milyondan fazla hasta yatışı ve yaklaşık 6 milyon ameliyat gerçekleştirildiği görüldü.
BirGün’den Sibel Bahçetepe’nin haberine göre, 2024 Yıllık Programı’nda, ülkede 10 bin kişiye düşen yatak sayısının 2017’den bu yana arttığı belirtiliyor. 2017’de 27,2 olan yatak sayısı, 2022’de 30,7’ye yükselmiş durumda. Ancak, yatak doluluk oranları düşüş gösterdi. 2017’de yüzde 68,1 olan yatak doluluk oranı, 2022’de yüzde 58,1’e geriledi. Toplam hasta yatak sayısı ise 2017’de 188,6 binden 2022’de 262,2 bine çıktı.
Bununla birlikte, bebek ölüm hızı 2017’de 9 iken 2022’de 9,1’e yükseldi. 2022 yılı itibarıyla Türkiye’de toplam hekim sayısı 194 bin 688, diş hekimi sayısı 42 bin 359, hemşire sayısı 243 bin 565 ve ebe sayısı 59 bin 632 olarak kaydedildi. Aynı yılda 100 kişiye düşen hekim sayısı 228, hemşire ve ebe sayısı ise 356 olarak açıklandı. Programda, sağlık personeli sayısının artırılması yönünde çalışmaların devam ettiği belirtildi. Yine bu yılda bir kişinin hekime başvuru oranı ortalama olarak 10 olarak kaydedildi.
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası’ndan (SES) İşyeri Temsilcisi Kubilay Yalçınkaya, “Açıklanan programa göre, Sağlık Bakanlığı’nda çalışan uzman hekimlerin 2022’de iş yükü artmış. Hekimler, istatistiklere de yansıyan bu iş yükünden kaynaklı kaçışı özel sektörde ve yurtdışında arıyor” dedi. Yalçınkaya, ameliyat sayısının yüzde 37, yatan hasta sayısının yüzde 17, müracaat sayısının ise yüzde 23 oranında artış gösterdiğini belirterek, özetle şu değerlendirmeyi yaptı:
“AB ve OECD’de, yaklaşık 2 katımız hekim görev yaptığı bir kez daha Cumhurbaşkanlığı yayınına yansıdı. 2022’de ülkemizde toplam hekim sayısı 194 bin 688, toplam diş hekimi sayısı 42 bin 359, hemşire sayısı 243 bin 565 ve ebe sayısı 59 bin 632 olmuştur. Aynı yılda 100 bin kişiye düşen hekim sayısı 228 iken, hemşire ve ebe sayısı 356’dır. Kamudaki hekimler başvuru yoğunluğu ile boğuşuyor. Bakanlık, yatak inşa edeceğine hekim yetiştirse ve bugünkü yatak sayısının 4’te 3 ile aynı düzeyde hizmet üretebilirdi. Bu ülkede 13 milyondan fazla yatan hasta 6 milyona yakın ameliyat gerçekleşmiş. Halkın yüzde 16’sı hastanede yatmış. Ülke açık hastaneye döndü.”
2021 ve 2022 yılları arasında hastanelerde yatan ve ameliyat olan hasta sayıları ile uzman hekim sayısı karşılaştırması şöyle:
Hastaneyi fareler bastı: Doktor, hemşire odalarından fareler çıkıyor!
Sağlıksız bir toplum haline geldik
Hastaneye başvuru, yatış ve ameliyatların artmasının pek çok nedeni bulunuyor. Bunlar AKP iktidarının Sağlıkta Dönüşüm Programı ile birlikte sağlıkçıya performans adı altında yapılan ödemeler, 5 dakikada bir muayene, nitelikli sağlık hizmetinin düşmesi, ekonomik kriz ile birlikte dengeli ve sağlıklı beslenmenin olmaması ve hastalıkların artması, nüfusun giderek yaşlanması gibi sıralanıyor. Sağlık Bakanlığı’nın istatistik yıllığında ise 2022’de hekime 854 milyon başvuru yapıldığını anımsatan Ankara Tabip Odası Başkanı Dr. Muharrem Baytemür, özetle şunları söyledi:
“Pandemi döneminde başvurular düşmüştü, şimdi tekrar yükseldi. Ülkede, yılda bir hekime bir kişi ortalama 10 kez başvuruyor. 2024 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na baktığımızda 6 milyon ameliyat, 13 milyon yatış görüyoruz, bunlar oldukça yüksek. İşsizlik, yoksulluk, ekonomik kriz ile daha sağlıksız bir toplum haline geldik. İnsanların yaşam koşulları, çalıştığı yerdeki koşulların ağırlaşması bile bunu etkiliyor. Bir diğer faktör 5 dakikada bir muayene. Bu durum sağlık sorunlarını çözmüyor. Performans sisteminin de belki bu sayıların artmasında etkisi olabilir. Bunlar, kışkırtılmış sağlık sisteminin sonucu. Bir diğer etmen ise toplum yaşlanıyor. Bu da kronik hastalıkları artırıyor, daha fazla hastane yatışına yol açıyor. Sağlık turizmi de ameliyat sayılarının artmasında etkili olabilir ama çok fazla değil.”