İşitsel Rehabilitasyonda Dil ve Konuşma Terapistinin Önemi

Pediatrik popülasyonda koklear implant kullanıcılarının yaşadığı zorluklar gelişimseldir ve bu grupta işitsel rehabilitasyon için uygulanan multidisipliner yaklaşımlar yetişkinlere göre daha yaygındır. Dil öncesi pediatrik koklear implantlı bireyler için habilitasyon yaşa uygun dinleme ve konuşmayı, dil becerilerini geliştirmek için işitsel öğrenmeyi baz alır. Yetişkinler için durum daha farklıdır, koklear implant takılan birçok yetişkin yeni sinyal girişinin haritalanması gereken yerleşik dil becerileri ile postlingual olarak dil becerilerini işlemlemede güçlük çekmektedir. Ayrıca bu yetişkinler bilişsel işleme ve işitmenin yanında daha geniş iletişim güçlükleri ile karşı karşıya kalacaklardır.

Dil ve Konuşma Terapistlerinin Rolü

Dil ve Konuşma Terapistleri çeşitli iletişim bozuklukları ve klinik popülasyonlarda klinisyen rehberliğinde rehabilitasyon ve eğitim yaklaşımları konusunda özel olarak eğitilirler ve bu geniş rehabilitasyon becerileri, işitme kaybı olan yetişkinlere etkili bir şekilde uygulanabilir. DKT’lerin becerileri, öğrenme teorisi ve nöral plastisite ilkeleri aracılığıyla öğrenmeyi kolaylaştırmayı içerir. DKT’ler;

• Terapinin zorluğunu bireye göre ayarlayarak

• İpuçları ve geri bildirim sağlayarak

• Bireyleri başarılı bir öğrenme ortamı yaratmaya motive ederek becerilerin edinilmesi için eğitilir.

Bir DKT ile bire bir oturumlar, her bireyin mevcut beceri düzeyini değerlendirme fırsatı sunar; bu, kişiselleştirilmiş hedefler, ilerleme ve beklentiler tartışmaları yoluyla katılımı kolaylaştırabilir.

Kapsamlı İşitsel Rehabilitasyon Yaklaşımı

Kapsamlı İşitsel Rehabilitasyon Yaklaşımı modeli, Boothroyd’un işitsel rehabilitasyon yaklaşımı içinde değerlendirilebilir. Dört unsur içerir: Duyusal yönetim, talimat, danışmanlık ve algısal eğitim. Cerrahların, odyologların ve DKT’lerin tamamlayıcı bilgi ve becerilerine dayanır. 

Duyusal yönetim, cihazın cerrah tarafından implantasyonu ve odyolog tarafından gerçekleştirilen aktivasyon ve programlama ile sağlanır. Kişiler, işitme uzmanı tarafından işitsel yetenekler ve konuşma tanıma alanlarında değerlendirilir. Ancak bu basamaklar bireyin zaman içinde gelişme potansiyeli hakkında bilgi vermez. Kapsamlı İşitsel Rehabilitasyon Yaklaşımı yaklaşımında;  DKT, kişinin rehabilitasyon sırasında beklentilere, hedeflere rehberlik etmek için altta yatan bilişsel dilsel işleme becerilerini değerlendirebilir. Ayrıca terapist rehabilitasyon yaklaşımını yönlendirmek ve uyarlamak için rutin olarak dinleme yeteneği, iletişim güveni, psikososyal işlev, yaşam kalitesi ve kişisel hedeflerin kendi bildirdiği ölçümlerini toplar. Toplu olarak, bu değerlendirmelerin sonuçları, klinisyenlere ve koklear implant kullanıcılarına, konuşma tanımaya, bireysel ihtiyaçlar ve beceriler hakkında daha iyi bir ilerleyiş sağlar. 

Talimat ve danışmanlık alanlarında, odyolog ve DKT hem cihaz bilgisinin katkılarını hem de optimal iletişim stratejilerinin kullanımının kendi kendine algılanan zorluklar üzerindeki katkılarını belirleyebilir. Kapsamlı İşitsel Rehabilitasyon Yaklaşımında DKT; bireylerle hedefler oluşturmada, beklentileri toplu olarak yönetmede ve rehabilitasyon hedeflerini hedeflemede birincil rol oynar. Birçok yetişkin koklear implantlı birey, önceki eğitimin pekiştirilmesi için DKT ile birden fazla oturuma ihtiyaç duyar; bu, klinisyene ev programı, öneriler ve yeni hedef alanların ilerlemesi ve geliştirilmesi için eğitim hakkında raporlar ister ve rehberli uygulama için bir fırsat sağlar.

Boothroyd’un işitsel rehabilitasyon modelinin son bileşeni olan algısal eğitim nadiren bir klinisyen tarafından yönlendirilir. Bununla birlikte, artan bilimsel kanıtlar, yetişkin koklear implant kullanıcılarında işitsel eğitimin faydasını desteklemektedir ve Kapsamlı İşitsel Rehabilitasyon Yaklaşımının bir parçası olarak DKT rehberliğinde işitsel eğitim, bireysel yetişkin koklear implant  kullananlarda olumlu sonuçlar vermektedir.

İşitsel eğitim, hem aşağıdan yukarıya yaklaşımlardan (konuşmanın akustik fonetik öğelerinin tanınmasının iyileştirilmesi) hem de yukarıdan aşağıya hedeflerden (nörobilişsel işlevlerin optimize edilmesinin yanı sıra konuşma tanıma sırasında dilbilimsel bilgi ve bağlamın kullanılmasından) oluşabilir. DKT’ler, işitsel eğitim sırasında, bilişsel dilsel değerlendirme tarafından belirlenen üzere, bireylerin konuşma işlemesinin güçlü ve zayıf yönlerini göz önünde bulundurur. İşitsel eğitim uyaranlarının çeşitli yönleri (örn. içerik, konuşmacı özellikleri, sinyal-gürültü oranı), her bireyin mevcut işlev düzeyine, performansına ve hedeflerine dayalı olarak işitsel eğitimin özelleştirilmesi için ayarlanır. Klinikte işitsel eğitim oturumlarına verilen bireysel yanıtlara dayalı olarak, DKT’ler işitsel eğitim etkinliklerini (örneğin metin izleme, bilgisayar tabanlı işitsel eğitimin tamamlanması, telefonla uygulama, yönergeleri izleme) ve ayrıca günlük uygulamalar için ev programları oluşturabilir. Günlük uygulamanın yüksek düzeyde yapılandırılmış ve klinisyen tarafından desteklenen doğası, yüksek düzeyde motivasyon ve uyum sağlayarak olumlu sonuçlara katkıda bulunur, böylece bireylerin görevlere harcadıkları zamanı artırılır. 

Uygulamanın önündeki engeller 

Bir DKT içeren kapsamlı işitsel rehabilitasyon yaklaşımı, koklear implantı olan yetişkinlere yardımcı olabilir. Fakat konuşma ve dil problemleri olan çocuk ve yetişkinlerle çalışmak için hazırda olan DKT’lerin sayısı azdır. Bu popülasyonda kapsamlı işitsel rehabilitasyon hizmetlerini teşvik etmek için cerrahlar, odyologlar ve DKT’ler birlikte çalışabilirler. Ekip dahilinde çalışan DKT’ler, ilgili eğitim, klinik deneyimler ve sürekli eğitim fırsatları yoluyla kendi bilgi ve becerilerini artırabilir.

Sonuç

Dil ve Konuşma Terapistlerinin bilgi topladığı ve bireylerin bilişsel dilsel işleme becerilerini, iletişim ihtiyaçlarını, beklentilerini ve anlamlı gerçek yaşam sonuçlarını ele aldığı kapsamlı, klinisyen rehberliğinde bir işitsel eğitim yaklaşımı, koklear implant kullanıcı odaklı hedeflere yönelik bireyselleştirilmiş tedavinin sağlanmasına olanak tanır. Mevcut engeller mevcut olsa da daha kapsamlı, profesyoneller arası işitme sağlığı ekiplerinin oluşturulması, olumlu sonuçların artırılmasında ileriye doğru bir adım olabilir.