İnsan toplumsal bir varlık ve çağımızda toplumsallaşmak eskisinden çok daha kıymetli. İster iş hayatımızda ister özel yaşantımızda olsun daima başka beşerlerle irtibat halindeyiz. Toplantılar, iş görüşmeleri, seyahatler , buluşmalar ve hepsinde yeterli görünmek , sağlıklı ve bakımlı olmak hepimiz için bir muhtaçlık. Dış görünüşümüzün en değerli kısmını yüzümüz ve cildimiz oluşturuyor. Aynaya baktığımızda yüzümüzde sivilce, leke , iz ya da kırışıklık görmek istemeyiz. Fakat işin gerçeği herkesin bu türlü sorunları olabilir. Ergenlik periyodunda ve bazen 40’lı yaşlara dek sivilce sorunu olabilmektedir. Bazen bu sivilceler geçtiğinde yerlerinde pek çok leke ve iz kalır. Bazen de bebeğini kucağına alan bir annenin en büyük sorunu gebelikten ona hatıra kalan kahverengi lekelerdir. Bu ve gibisi problemler kişiyi hem fizikî hem de ruhsal olarak olumsuz etkileyebilmektedir. Sağlıklı ve pırıl pırıl bir cilde sahip olduğumuzda ise kedimizi uygun hissederiz. Kişinin dış görünüşünü beğenmesi ve kendiyle barışık olması kesinlikle özgüvenini de artırmakta ve beşerlerle daha rahat ve sağlıklı irtibat kurmasını, toplumsal ömründe daha başarılı olmasını sağlayabilmektedir.
Yüzde leke şikayeti ile dermatoloji doktoruna başvuran pek çok hasta ‘benim cildim gençken çok hoştu, pırıl pırıl lekesizdi , bütün bu lekeler sonradan çıktı’ diye şikayet eder. Sahiden de cildimizde yaşanan leke sorunlarında yaş kıymetli bir faktördür. Yaşın ilerlemesi demek ; bayanlarda gebelikler, doğum denetim haplarının kullanılması , menopoz üzere hormonal değişikliklerin yaşanması demektir. Tekrar hem bayanlarda hem erkeklerde, yıllar boyunca maruz kalınan güneş ışığının, ziyan verici tesirleri biriktikçe ortaya çıkar. Güneşin bu ziyanlı tesirleri bilhassa kendini 40’lı yaşlarda güneş lekeleri, aktinik hasar dediğimiz cildin kabalaşması, kalınlaşması ,belli bölgelerde kızarıklık ve kabuklanma ve hatta yeterli huylu deri tümörlerinin oluşumu ile göstermektedir. Güneşlenmeyi çok sevenlerde ve güneş yanığı olanlarda sonradan omuzlarda iri kahverengi lekeler ortaya çıkabilmektedir. Kol ve bacaklarda bilhassa diz ve dirseklerden aşağıda kalan bölgede ve el üzerlerinde çok güneş ışığı maruziyetine bağlı olarak görülen lekeler öbür bölgelerden farklı olarak su damlası halinde ve beyaz renkte olabilir.
Tüm bu lekelerin oluşmaması için, öncelikle erken yaşlardan itibaren, güneş ışığına ağır maruziyetten korunmak değerlidir. Bunun için bilhassa, güneş gözetici kremlerden , şapka , şemsiye üzere aksesuarlardan faydalanmak, doğal ya da yapay ultraviyoleden kaçınmak, bronzlaşmamak, gereklidir.
Bununla birlikte lekeler artık oluştuysa, kış mevsimi gayret için gerçek vakit olacaktır . Uygun leke açıcı kremlerle birlikte seçilen gerçek uygulamalar kişiyi mevcut lekelerinde kurtarabilir.
Leke tedavisinde kimyasal peeling, karbon peeling, enzimatik peeling ve fraksiyonel lazerle cilt soyma, plateletten varlıklı plasma(PRP) enjeksiyonu, leke mezoterapisi, dermaroller üzere yollar yapılabilmektedir. Kişinin cilt rengi, hassasiyeti, yaşı, lekenin derinliği üzere ferdî faktörler sistem belirlenmesinde kesinlikle göz önünde bulundurulmalıdır.
Örneğin açık cilt rengine sahip, açık kahverengi çilleri ve çil gibisi lakin daha iri lekeleri olanlarda tercih edilecek gerçek usul; ekseriyetle 4-8 seans karbon peeling ya da hafif dozlarda fraksiyonel lazer cilt soyma olabilir. Karbon peeling; lazerle yapılan bir sistem olup, derideki lekeleri açtığı üzere gözenekleri sıkılaştırır , cildin alt katmanında kollajen liflerin yenilenmesini sağlayarak yüzeyel kırışıkları da azaltmaktadır. Bu yolda, ciltte gözle görülür bir kabuklanma, soyulma olmaz . Kişi, süreçten çabucak sonra, güneş gözetici krem uygulayıp, günlük yaşantısına dönebilir. Fraksiyonel lazerle cilt soyma da ise, süreç sonrasında tıpkı gün ciltte kızarıklık ve takip eden günlerde hafif kahverengi kabuklanma ve sonrasında deride pul pul dökülme olur. 5-7 günün sonunda, parlak, lekesiz, canlı, gözeneklerinden ve ince kırışıklıklarından arınmış, taze bir cilt elde edilir. Bu sistem tüm yüz, boyun ve dekolteye de uygulanabilmektedir. Sonuçlar yaklaşık 1 haftalık düzgünleşme sürecine sabretmeye değecektir.
Daha koyu deri rengine sahip bireylerde ise, lekeleri silmek için, agresif(güçlü) soyma teknikleri riskli olabilmektedir. Zira bu hadiselerde lekeler cildin daha alt katmanlarında yerleşmiştir ve renk üreten melanosit dediğimiz hücrelerin sayısı ve aktivitesi artmıştır. Bu nedenle lekelerde tam bilakis yoğunlaşma ya da birinci etapda düzelse bile vakitle lekenin geri gelmesi mümkünlüğü mevcuttur. Bu türlü durumlarda hastayı riske etmemek için, karbon peeling üzere inançlı lazer uygulamalarını, enzimatik teknikleri, roller ve PRP’yi duruma nazaran leke mezoterapisini tercih etmekteyiz .
Doğumsal iz ve lekelerde ise lekeye yol açan durum melanin yani cilde renk veren pigment birikimi ise derinin hangi katmanında olduğu saptanmalı ve ona nazaran hakikat metot seçilmelidir ki bu metot kimi durumlarda ablatif lazer ile cildin o katmanının kazınması bile olabilir. Bazen bu doğumsal lekeler, damarsal bir yapıya sahiptir ve bu durumda prosedür büsbütün değişecektir. Vaskuler lazerlerin devreye girmesi gerekir.
Bir dermatolog gözüyle, leke sıkıntısına baktığımızda, şunu söyleyebilirim ki ; Evet, sağlıklı ve lekesiz bir cilde sahip olmak için yapılabilecek çok şey var. Lekelere mahkum değiliz, kâfi ki gereken ilgi ve hassasiyeti cildimizden esirgemeyelim ..