Mastürbasyon; cinsel organların yahut bedende başka erojen bölgelerin, genelde boşalma oluncaya dek ellerin yardımı ile uyarılması ve kişinin çeşitli görsel malzemeler, düşünsel fanteziler üzere sistemler kullanarak kendini tatmin etmesi ve cinsel doyum sağlamasıdır. Kişinin rahatlamasına ve kimseye ziyan vermeden cinselliği yaşamasına yardımcı olduğu için doğal bir süreçtir ve tertipli cinsel partneri olmayan şahıslar için en kolay tatmin yoludur. Çoka kaçılmadığı ve olağan cinsel bağlantıya tercih edilmediği sürece ziyanlı bir şey değil, ferdî bir seçimdir. Cinselliği keşfetmek, vücudu tanımak ve orgazm olmayı öğrenmek için gereksinim duyuldukça mastürbasyon yapılmasında sakınca yoktur. Zira insan doğumundan itibaren cinsel dürtüler taşır ve bu dürtüler bilhassa ergenlik periyodunda ağırlaşır. Şahıslar mastürbasyon yoluyla cinsel dürtülerini tatmin ederler, bu da hayli sağlıklı bir yoldur.
Erkek Mastürbasyonu
Halk ortasında “otuz bir çekme” olarak da isimlendirilen erkek mastürbasyonu, penisin çoklukla boşalma oluncaya kadar, ellerin yardımı ile uyarılması durumudur. Mastürbasyon, kendini ve cinselliğini keşfetme sürecinde olan bir erkek için en kolay tatmin metodudur. Bu manada mastürbasyon olağan ve doğal bir süreçtir. Mastürbasyon toplumda bilinenin bilakis ayıp, yasak, pis değil bir gerekliliktir ve bedensel berbat etkisi yoktur, hatta rahatlamayı ve gevşemeyi sağlar. Halk ortasında sıkça söylenen; “mastürbasyon sivilce yapar.”, “mastürbasyon yapanın ileride çocuğu olmaz, kısırlık yapar.”, “çok mastürbasyon yaparsan spermin biter.”, “sabunla mastürbasyon yapmak spermleri öldürür.” üzere söylentiler ve bilgiler büsbütün uydurmadır, cinsel mittir. Erkek mastürbasyonunda kıymetli olan, yakalanma dehşetiyle ve suçluluk hisleriyle aksiyonun gerçekleştirilmemesidir. Zira çoklukla dinî ögelerin neden olduğu suçluluk hissiyle, her an yakalanacağını düşünen erkek, kendini bilmeden erken boşalmaya programlayabilir.
Mastürbasyon sıklığı ile ilgili olarak, bilhassa ergenlerde penisi tahriş edecek sıklıkta ve daima bir biçimde mastürbasyon yapmanın arkasında; kendini var etme ıstırapları, yalnızlık, bağımlılık, şartlanma, arkadaşları tarafından dışlanma, ebeveyn baskısı üzere ruhsal ıstıraplar yatabilir. Ayrıyeten ergenler konutlarında aileleriyle sağlıklı bir bağlantı kuramıyorlarsa, kendi kimliklerine hürmet duyulmuyorsa, toplumsal manada kendilerini geliştirememişlerse, yalnızlarsa ve güçlerini boşaltacak aktiviteler yapamıyorlarsa sık mastürbasyona yönelebilirler.
Kadın Mastürbasyonu
Kadınların mastürbasyon yapma sebepleri ortasında en sık belirttikleri durum, partnerlerinin onları cinsel doyuma ulaştıramamalarıdır. Seks esnasında bayanların yaklaşık yüzde %30’u orgazma ulaşabilmektedir. Bu nedenle bayanların birçoğu orgazma mastürbasyon sayesinde ulaşabilir. Bayanlar bilhassa klitorisin direkt yahut çamaşır üstünden elle sürtünme yoluyla uyarılmasına karşı çok derecede hassastır. Mastürbasyon sırasında vajinada, kasıklarda yahut bacaklarda kasılmalar ve titremeler yaşanabilir. Vajinaya bir şey sokmadan yapılan mastürbasyon kızlık zarına ziyan vermez. Mastürbasyon konusunda söylenen “kısırlık yapar.”, “kızlık zarına ziyan verir.” üzere tabirler büsbütün uydurmadır, cinsel mittir.
Bebek ve Çocuk Mastürbasyonu
Çocukların merak hissinden ve cinsel organlarını keşfetme dürtülerinden ötürü, cinsel organları ile oynayarak kendilerini uyarmaları epey sık rastlanan, doğal bir süreç olsa da aileleri huzursuz eder. Fakat anne-çocuk münasebeti çok güzel değilse, çocuk gücünü gereğince boşaltamıyorsa, arkadaşlık alakaları bozuksa, meskenin ruhsal atmosferi gerginse, çocuk mutsuz ve yalnızsa, toplumsal aktiflikleri azsa, mastürbasyon davranışına ebeveynler sert reaksiyon gösteriyor ve cezalandırıyorsa, çocuk daha sık mastürbasyon yapabilir. Zira bu biçimde annenin ve babanın ilgisini üzerinde tutmuş olur. Mastürbasyon devam ederse ebeveynlerin huzursuzluğu artar, zira sonları tam olarak oluşturamayan çocuk bunu her yerde yapmaya devam eder. Bu nedenle ebeveynler çocuğun yaşına uygun bur formda cinsel eğitim vermeli; cinsel organların mahrem yerler olduğunu ve toplum içerisinde mastürbasyonun güzel olmadığını anlatmalıdırlar. Fakat en değerlisi de ebeveynlerin çocukları ile bağlarını bu konular doğrultusunda yine inşa etmeleri gerekir.