Menengiomlar

Meningiyom, beynin veya omuriliğin zarlarında (meninksler) oluşan bir tümördür. Meninksler, beyin ve omuriliği koruyan membranlardır. Meningiyomlar, bu zarların hücrelerinden kaynaklanan tümöral büyümelerdir. Beyinde en sık karşılaştığımız iyi huylu tümörlerdir. Genellikle yavaş büyüdüğü ve beyin dokusuna zarar vermediği için iyi huylu (habis olmayan) kabul edilen tümörlerdir, yani kanser değildirler. Ancak bazı durumlarda nadir olarak kanserli hale gelebilirler. Meningiyomlar genellikle yavaş büyüyen tümörlerdir ve çoğunlukla beyin zarlarından kaynaklandığı için beyin dışında büyürler (ekstraaksiyal tümör). Beyin ittirerek büyükleri için, genellikle ileri aşamalara kadar beyin dokusuna zarar vermeden hafif temas halinde gelişirler. Kafatası kemikleriyle temas halinde bulunabilir ve nadiren kemik içinde gelişebilirler (intraosseöz menengiyom). Meningiyomlar, genellikle tek bir tümör olarak ortaya çıkar, ancak bazen birden fazla tümör de oluşabilir (menengiomatozis). Meningiyomların neden oluştuğu tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak bazı faktörlerin riski artırabileceği düşünülmektedir.

Risk faktörleri şunları içerebilir:

Cinsiyet: Kadınlar erkeklere göre daha yüksek bir risk altındadır. Çünkü östrojen ve gebelik hormonları menengiomlar için beslyicidir.

Yaş: İleri yaşlarda(60 yaş sonrası) daha sık görülür.

Radyasyon maruziyeti: Özellikle baş ve boyun bölgesindeki radyasyona maruz kalmış kişilerde risk artabilir.

Nöfibromatoz tip 2 (NF2) gibi genetik sendromlar: Bu tür genetik sendromlara sahip olan kişiler meningiyomlar için daha yüksek bir risk altındadır. Belirtiler Meningiyomların belirtileri, tümörün büyüklüğüne, yeri ve baskıya bağlı olarak değişebilir.

Bazı yaygın belirtiler şunlar olabilir:

Baş ağrısı: Özellikle sabahları veya öksürme, hapşırma gibi aktivitelerle artabilen şiddetli baş ağrıları. İnce motor becerilerde zayıflık: Örneğin, el becerilerinde azalma veya denge sorunları.

Görsel değişiklikler: Çift görme, görme alanında kayıp veya bulanık görme.

İşitme problemleri: İşitme kaybı veya kulak çınlaması. Nörolojik belirtiler: Uyuşukluk, güç kaybı, kas zayıflığı veya epileptik nöbetler gibi nörolojik belirtiler. Hafıza sorunları, çevresindekileri tanıyamama yönünü bulamama gibi bilişsel problemler genelde ileri yaşlarda ortaya çıkan ve tümörün teşhis edilmesini sağlayan şikayetlerdir.

Teşhis Nörolojik muayene: Bir nörolog veya beyin cerrahi uzmanı tarafından değerlendirilen hastada ciddi bir başağrısı hikayesi varsa veya muayene sırasında refleksler, kas gücü, denge, koordinasyon ve duyu sorunları gibi beyin işlevleriyle ilgili bir kusur saptanırsa genelde hastadan beyin görüntüleme istenir. Beyin görüntüleme de beyin BT ve beyin MR kullanılır. Beyin tümörü şüphesi olan hastada ilk kullanılması gereken yöntem MR tekniğidir.

Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): MRG, beyin ve omuriliği detaylı bir şekilde görüntülemek için kullanılan yaygın bir yöntemdir. MRG, tümörün boyutunu, konumunu ve diğer özelliklerini belirlemeye yardımcı olur. Kontrastlı MR ile tümör dokusu daha dataylı incelenir ve beyin zarıyla ilişkisi ortaya çıkarılır.

Bilgisayarlı tomografi (BT): BT taramaları, tümörlerin yerini ve yapısını göstermeye yardımcı olabilir. Kontrast madde kullanılarak yapılan kontrastlı BT taramaları, tümörlerin daha belirgin bir şekilde görülmesine yardımcı olabilir. Ayrıca tümörün kireçlenme (kalsifikasyon) özelliği varsa, kemik yapılarla ilişkisi veya kemik tahribiyeti oluşturmuşsa, BT en iyi bilgiyi veren yöntem olarak tercih edilir. Tedavi Menenjiyomların tedavi seçenekleri, tümörün büyüklüğü, konumu, hastanın yaşam kalitesi, genel sağlık durumu ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Gözlem (izleme): Küçük, yavaş büyüyen ve belirtilere neden olmayan meningiyomlar genellikle sadece düzenli takip gerektiren gözlem altında tutulabilir. Özellikle 70 yaş ve üzerindeki hastalarda tümörün büyüme hızı düşük olduğu için, tümör boyutları küçük ve beyin dokusuna zarar vermiyorsa öncelikle gözlem önerilir. Bu durumda, tümörün büyümesini ve semptomların ortaya çıkmasını takip etmek amacıyla düzenli yıllık görüntüleme testleri yapılır. Cerrahi müdahale: Meningiyomların cerrahi olarak çıkarılması, tümörün büyüklüğüne, konumuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değerlendirilir. Cerrahi genellikle tümörün tamamen çıkarılmasını amaçlar. Ancak bazen tümörün tamamen çıkarılması zor veya riskli olabilir. Bu durumda cerrahi, tümörün büyük bir kısmını veya baskı yapan kısmını çıkarmayı hedefleyebilir. Genç hastalarda tümör nörolojik kusur yaratmışsa boyutuna bakılmaksızın öncelikle ameliyat edilmelidir. Nörolojik kusur yaratmayan tümörlerde tümör boyutuna bakılır. boyutları 3 cm ve altında olan tümörlerde gözlem veya Gamma-Knife radyocerrahisi uygulanabilir. Boyutu 5 cm geçen tümörler büyüme riski yüksek olduğu için ameliyatla çıkarılmalıdır. 60 yaş üstü hastalarda tümör nörolojik kusur yaratmamışsa ve boyu 5 cm altındaysa gözlem veya Gamma-Knife radyocerrahi uygulanabilir. Nörolojik kusur oluşan hastalarda tümör boyutu ne olursa olsun mutlaka operasyon düşünülmelidir.

Stereotaktik Radyoterapi (Radyocerrahi): Menengiyomlar için genel itibariyle klasik tüm beyin ışınlama değil radyocerrahi adını verdiğimiz tümöre odaklanmış çepeçevre açılardan yüksek doz ışınlamayı mümkün kılan stereotaktik radyoterapi yöntemleri kullanılır. Stereotaktik radyocerrahi, menengiyom tedavisinde, odaklanmış yüksek enerjili ışınlarla tümörün kaybolmasını değil ama tümörün küçülmesi veya en azından büyümesini durdurmayı hedefler.Tedavi milimetrik hassasiyetle, 270 dereceden konumlandırılmış ışınlama kanallarıyla tek noktaya odaklanarak yapılır. Radyoterapi, cerrahi müdahale sonrası tümörün tamamen çıkarılamadığı (kalıntı tümör) durumlarda veya cerrahiye uygun olmayan durumlarda kullanılabilir. Tedavi kararı, tümörün özellikleri, hastanın sağlık durumu, semptomların şiddeti ve hastanın tercihleri gibi faktörlere dayanır. Bu kararı vermek için bir nörolog, nöroşirürji uzmanı ve radyasyon onkoloğu gibi uzmanlarla çalışarak bir multidisipliner yaklaşım benimsenir. Tedavi seçenekleri ve riskler hakkında hasta detaylı bir şekilde bilgilendirilir ve kararı verme sürecine dahil edilir.