Aile içinde sağlıklı ve keyifli bireylerin olması tabi ki hepimizin en büyük isteği. Aile içinde öncelikle uygun bir takım olmak gerekiyor. Anne, baba, varsa konutta büyüklerin birbirleriyle olan irtibatı ve münasebetleri tabi ki çocuğumuza yansır. Çocuk başka tek başına değil. Aile bir sistemse o da sistemin bir modülü. Ve o da bir birey. Kendimizden işe başlamalıyız demiştik daha evvel. Kendi iç dinamiklerimizi istikrar durumuna getirirsek ve çocuklarımızla kuracağımız irtibatta ve bağlarda de daima bu dengeyi güzel ayarlayabilirsek sanırım işin en büyük kısmını yapmış oluruz.
İş hayatı bizleri çok yoruyor ve tahminen de kaliteli vakit ayıramayabiliyoruz. Bir danışanımız bir gün geldi ve “ben işten çıkınca nerdeyse bütün vaktimi çocuğuma ayırıyorum ancak onu keyifli edemiyorum” dedi. “Bana neler yaptığınızı anlatabilir misiniz” dediğim vakit ortaya şöyle bir tablo çıktı. “Sevdiğim bir sineması izliyordum. O da oyuncakları ile oynuyordu. Aslında ona da vakit ayırdım. Bütün gece oyuncakları ile oynadık. Ortada telefonla da konuştum ancak sorduklarına daima karşılık verdim.
Ona dedim ki; çocuğunuzla akşamları kaliteli bir 15-20 dakika geçirmeniz kâfi. Kaliteli vakit nasıl geçirilir. Faal bir dinleyici olarak, göz kontağı kurarak, dinlediğini aşikâr ederek ve geri bildirim vererek dinlemiş olsanız hem çocuk memnun olur, hem de siz daha kaliteli bir vakit dilimi geçirmiş olursunuz.
2-2,5 yaşına kadar istek ve muhtaçlıklarını karşılamak gerekir. Bir müddet sonra isteklerini, gereksinimlerini değil biraz sıraya koymak gerekiyor. Hudut koymak gerekiyor. Hayır diyememek doyumsuzluğa neden oluyor. Çocukları büyütmeye yöneliyoruz. Çocuğu yetiştirmek her şeyden evvel ona sevgi ve itimat vermekle başlar.
Çocuğu nasıl keyifli ederiz bu karşılığı yalnızca muhtaçlık ve isteklerini karşılamanın dışında bir bakış açısına gereksinim var. Bir çocuk nasıl mutsuz edilir onu biliyorsak öncelikle o çeşit davranışlardan uzak durmalıyız. Zira bu yaşlarda ektiklerimizi ilerde biçiyor olacağız. Ne ekersek onları biçeceğiz. Kendini söz edemeyen, özgüveni, öz hürmeti düşük bir çocuk istiyorsak onu daima eleştirmeli ve yaptıklarına her vakit müdahale edip sen çocuksun yapamazsın dememeliyiz.
Çocuğun Uyku saati, televizyon seyretme saati, toplumsallık vakti üzere planlarsak evvelden çocuk kurallar evvelce belirlendiği için buna itiraz etmeyecek ayrıyeten gün içinde bilgi ve maharetlerini geliştirmiş olacaktır.
Oyun oynarken daima onun kazanması, gerçeklikle ilgisi olmayan bir durumdur. Bunun istikrarını kurabilmeliyiz. Kaybedebilirsin, sonra kazanırsın.
Bizim anne, baba olarak ilahi bir misyonumuz var. Dengeli olmak. Rekabeti değil işbirliğini öğretmek. İşbirliği duygusu bütünleştirici, öğretici ve içinde hürmet barındırır.
Bir de beklentilerimiz kendimizin vaktinde yapamadıklarını çocuktan beklemek, belirli bir ölçüde beklenti hoştur. Ama bunun dozunu aştığımızda çocukta bir baskı ögesi oluşturur.
Birey kendini değerli ve pahalı hissetmek ister. Bir işi başarmak ve taktir almak ister. Çocuk bir iş yapıyor tabakları yerleştiriyor. Bırakın yapsın bir tane kırıyorsa da kırılsın. Kontrollü bir denetim çocukta özgürlük alanı oluşturur. Zira yaparak öğrenecek, söyleyerek değil.
Takdir bir ölçüde davranışları pekiştirmek ve onların benlik saygılarında kıymetli bir rol oynar. İnsan en çok kendi hakkında bir şey öğrenmek ister. Bir örnek verelim. Diyelim ki, çocuk size sürpriz yaptı, kahvaltı hazırladı. Ancak bunu yaparken etrafı biraz dağıttı. Ona ne diyelim.
-Burak kahvaltıyı hazırlaman benim için hoş bir sürpriz oldu bu son derece ince ve fikirli bir davranış.
-Burak kahvaltıyı hazırlamışsın, teşekkürler ancak her tarafı batırmışsın.
-Burak inanamıyorum sen ne mükemmel ne harika ne zeki bir çocuksun.
En başta kullandığımız lisan daha gerçek abartıya kaçmadan övmeli, teşekkür ederken bir taraftan da yermemeliyiz. Onu daha uygun bir lisanla anlatabiliriz.
Mutlu, özgüveni yüksek, kendine ve diğerlerine saygılı olmayı başarabilen bireylerin, keyifli bir çocukluk periyodu geçirdiğini söyleyebiliriz.
Yaşamımız boyunca bir çok acı-tatlı, iyi-kötü, güzel-çirkin sevgi dolu, sevgisiz anlar yaşarız. Kıymetli olan bu anlarda dahi öz huzurumuzu elimizde tutabilmektir.
