Otizmli Bir Çocuğa Sahip Olmak

Eğer çocuğunuz aşağıdaki davranışları gösteriyorsa, özellikle dikkat etmeniz gerekebilir:

1. Göz teması: Çocuğunuz sizinle veya başkalarıyla düzenli göz teması kurmakta zorlanıyorsa,

2. İsimle çağrıya tepki: İsmiyle seslenildiğinde bakmıyorsa, 

3. Uyumsuz oyunlar: Yaşıtlarıyla uyumlu oyunlar kuramıyorsa ve sosyal etkileşimlerde geri planda kalıyorsa, 

4. İlgi eksikliği: Oyuncaklarla oynamakta ilgisiz kalıyor ve çevresinden uzaklaşıyorsa, 

5. Taklit etme: Söylediklerinizi taklit ediyor size cevap vermiyorsa ve konuşma becerilerinde yaşıtlarından gerideyse,

6. Tekrarlayıcı davranışlar: El çırpma hareketleri veya nesneleri döndürmek, sıraya dizmek gibi hareketlerde sıra dışı ısrarcıysa,

7. Saldırganlık: Sebepsiz saldırganlık ve vurma davranışları gösteriyorsa,

8. Değişikliklere tepki: Düzen değişikliklerine aşırı tepkiler vermek veya takıntılarının olması, 

Otizm spektrum bozuklukları, günümüzdeki tabiriyle otizm, çocukluk döneminden itibaren karmaşık gelişimsel zorluklarla ilişkilendirilen bir durumdur. Sosyal etkileşim, iletişim ve davranışlarda güçlükler yaşanabilir. Erken tanı ve uygun destekleme önemlidir. Her çocuğun otizm spektrumunda farklı bir profil sergilemesi mümkündür, bu nedenle bireysel farklılıklar büyük önem taşır.

Amerikan Psikoloji Birliği (APA)’ya göre otizm “toplumsal iletişim, toplumsal etkileşimde sürekli yetersizliğin olduğu ve sınırlı, yineleyici davranış örüntüleri, ilgi ya da etkinliklerle ortaya çıkan nörogelişimsel, genetik bir yetersizlik” olarak tanımlanır (APA, 2013).

Otizm Sebebi Nedir?

Otizm, günümüzün bilimsel verileri ışığında beyin ve sinir sisteminin farklı yapısından kaynaklanan, nörogelişimsel bir rahatsızlıktır. Bu nedenle, otizm sizin davranışlarınızla oluşmaz. Genetik ve gelişimsel bir temeli vardır. Ebeveyn tutumları, çocuktaki davranışları etkileyebilir ve otizmin tedavi sürecinde önemli bir rol oynar.

Son yıllarda sıkça bahsedilen “sanal otizm” kavramı da değinmek istiyorum. Pandemi sürecinde çocukların uzun süre televizyon karşısında kalması, otizm belirtilerine benzer davranış örüntüleri geliştirdikleri gözlemlenmiştir. Belki de tanı almasalar da özellikle sosyal beceriler ve dil gelişimi açısından yaşıtlarından geride kaldıkları fark edilebilir.

Bu durumda, çocukların gelişimini desteklemek ve sosyal etkileşimlerini artırmak için ebeveynlerin tutumları büyük önem taşır. Sevgi dolu bir yaklaşım, olumlu bir etkileşim ve uygun ortamlar sağlamak, çocukların potansiyelini en iyi şekilde açığa çıkarmada yardımcı olabilir. Otizm konusunda uzmanlarla iş birliği yapmak ve çocukların sağlıklı gelişimi için gereken desteği sunmak, onların daha iyi bir yaşam kalitesine ulaşmalarını sağlayabilir.

“Otizm, zeka geriliğiyle ilişkilendirilmeyen bir durumdur ve zeka geriliğine neden olmaz.”

Otizm, özellikle sosyal becerilerde yaşanan zorlanmalarla belirginleşir. Yukarıda sıraladığım örneklerde olduğu gibi, otizmli çocuklar genellikle arkadaşlarıyla iletişim kurmakta ve uygun davranışları sergilemekte zorlanabilirler. Sınıf ortamında, kalabalığı taklit ederek kendilerine uygun bir yol bulmaya çalışabilirler. Ancak otizmin doğrudan zeka geriliğiyle eş anlamlı olmadığını vurgulamak gerekir.

Çoğu insanın fark etmediği tişörtteki dikiş izleri, otizmli birinin vücudunu rahatsız edebilir. Sürekli olarak tişörtünü pantolonunun içine sıkıştırabilir ve pantolonunun belinden kaymasından endişe duyarak huzursuzlanabilir. Onun takıntılarına rağmen kemerler veya askılar alarak çözüm arasanız bile bu takıntıları devam edebilir. Onu anlamak ve ona uygun bir şekilde destek olmak, onu zorlamak yerine daha iyi bir seçenek olabilir. Elbette, bu davranışları, onun genel davranışlarına bakarak değerlendirmek gerekir.

Otizmli Bir Çocuk Büyütmek

Gerçeği kabul etmek önemlidir. Evet, bu sizin için zor olabilir. Ancak bu süreci kolaylaştırmak sizin elinizdedir. Profesyonel destek almak süreci daha basit hale getirebilir. Konuyla ilgili güvenilir kaynaklardan araştırmalar yapmak önemlidir. Uzmanlar arasında bile farklı yaklaşımlar olabilir, bu yüzden başka bir uzmana danışmak önemli olabilir. Size iyi gelecek ve çözüm yolunda eşlik edecek bir uzman elbet bulunacaktır. Otizm spektrum bozukluğu, her çocuğun durumuna göre farklılık gösterebilir, bu nedenle tedaviden vazgeçmemek önemlidir. Her çocuğun benzersiz olduğu ve desteklenmeye değer olduğu unutulmamalıdır.

Otizm karmaşık bir gelişim bozukluğudur ve farklı uzmanların iş birliğiyle ilerlemek önemlidir. Psikiyatrist, psikolog, ergoterapist ve özel eğitim öğretmeni gibi uzmanlar, çocuğun gelişimine katkıda bulunabilir. Doğru tanı ve uygun tedavi ile otizmli çocuklarda ciddi ilerlemeler görülebilir. Hatta bazı insanların otizm tanısı aldığını öğrenince şaşırabilirsiniz.

Duyu bütünleme ile çocuğun hassasiyetleri azalabilir ve günlük yaşam becerileri gelişebilir. Oyun terapisi, duygusal gelişimini desteklerken iletişim becerilerini de artırabilir. Özel eğitim ise bilişsel becerilerinin gelişiminde önemli bir rol oynar. Her uzmanın farklı alanlarıyla ilgilenmesi, çocuğun ilerlemesi için daha fazla destek sağlayabilir. Uygun uzman desteğiyle çocuğunuzun yaşamında olumlu değişiklikler gözlemleyebilirsiniz.