-
Pandas hastalığı nedir?
Çocuklarda streptokokların neden olduğu nöropsikiyatrik bir hastalıktır. Hastalığın görülme sıklığı hakkındaki bilgiler yetersizdir. PANDAS hastalığı birinci sefer 1998 yılında tanımlanmıştır. Az bilinen bir hastalıktır.
-
PANDAS belirtilerinin özellikleri nelerdir?
Hastalığın en tipik özelliği başlangıcın ani oluşudur. Hastalık vakit zaman alevlenmeler gösterir.
-
PANDAS’ın belirtileri nelerdir?
Belirtiler streptokok enfeksiyonunu takip eden 4 ile 6 hafta sonra başlar. İki ile üç gün içinde belirtilerin şiddetlendiği ve önemli boyutlara ulaştığı görülür.
Çocuklarda obsesif kompulsif bozukluklar (takıntı) tipiktir. Hastalar ürkek ve dertlidir. Endişeleri vardır. Okula gitmek istemezler. Halüsinasyon görürler. Tik ve istem dışı hareketler izlenir. Uykuları düzensizdir. Akademik başarılarında besbelli bir düşüş vardır.
-
Hiperaktivite
-
İdrar kaçırma
-
El yazısında bozulma
-
Aşırı hassasiyet
-
Toplumdan uzaklaşma
-
Eklem ağrıları olabilir.
PANDAS da bu belirtilerin hepsi görülmeyebilir. Ekseriyetle birden çocuk fizik ve psikiyatrik belirtiler bir ortada bulunur.
-
PANDAS hastalığına yol açan neden yahut nedenler?
Hastalığa yol açan tek bir mikroorganizma vardır. Etken A kümesi beta hemolitik streptokokdur. Hasta bu enfeksiyonla karşılaştığında bağışıklık sistemi mikroba karşı esirgeyici unsurlar oluşturur. Antikorlar olarak tanımladığımız bu hususlar bu hastalarda beta mikrobunu bedenden temizleme yerine beyefendisine giderek beynin bazal ganglionlar diye tanımladığımız kısmına yerleşerek nöropsikiyatrik belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur.
-
Kimler PANDAS hastalığı riski altındadır?
Dört ile altı hafta evvel streptokok enfeksiyonu geçiren 3 ile 12 yaş ortasındaki çocuklarda ve gençlerde tablo gelişebilir.
-
Tekrarlayan enfeksiyonlar
-
Genetik faktörler
Diğer risk faktörleridir.
-
PANDAS tanısı nasıl konulur?
Bu hastalığın teşhisinde çocuk doktorlarının rolü büyüktür. Dikkatli bir öykü fizik muayene ve laboratuvar incelemesi yapılmalıdır.
Boğaz kültürü
ASO, Anti –Dnase B aktivitesi periodik olarak incelenmelidir.
Kraniyel MR yapılmalıdır.
PANDAS TEDAVİ
İki başlık altında incelenebilir.
Streptokok tedavisi için antibiyotik uygulanır. Tekrarlayan enfeksiyonlardan korunmak için hastaların takibi gerekir. Serolojik incelemeler yapılmalıdır.
Psikiyatrist tarafından planlanan tedavi yaklaşımı ise izafî olmalıdır.
-
PANDAS’ın tedavisi zordur
-
Tedavi alternatifleri vardır.
-
Ciddi olaylarda Plazmaferez ve / yahut İmmunoglobulinler ( İVIG) uygulanabilir.
PANDAS önemli bir klinik tablodur.
Tanının geç konulduğu hadiselerde kronikleşme görülebilir.
Ani başlayan obsesif kompulsif bozukluğu ve tikleri olan çocuk ve gençler de PANDAS düşünülmesi gerekir.
PANDAS’ın değerli ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğu unutulmamalıdır.
