Aniden başlayan ve vakit zaman tekrarlayan, insanı dehşet içinde bırakan ağır kahır ya da dehşet nöbetleri olarak tanımlanan panik atak nedir? Panik atak tasa, kaygı, (ölüm korkusu gibi) ıstırap hislerini içinde bulunduran, nöbetler formunda ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Ruhsal meselelerle ya da birtakım hastalıklarla birlikte görülebilir. Hasta ani bir nöbette büsbütün kaygı içindedir. Öleceğini, kalbinde bir sorun olduğunu, kalp krizi geçireceğini düşünür. Atak 10 dakika içinde en şiddetli halini alır. Hasta panik içinde doktora başvurur. Bayılacağını, çok makûs şeyler olacağını düşünür. Yarım saat kadar sonra atak geçmeye başlar. Kişi kendini çok yorgun ve bitkin hisseder. Hiç bir şey yapmak istemez. Tahammülü kalmamıştır, yalnız kalmak istemez. Birinin yanında kendini inançta hisseder.
PANİK ATAĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Panik atağın 13 tane belirtisi vardır. Bunlardan en az 4 tanesi varsa panik ataklı olma ihtimali fazladır. Çarpıntı, kalbin sert ve fırlayacakmış üzere atması, Terleme (ateş basması, üşüme), Titreme, Nefes almada zahmet, boğulma korkusu, tıkanma, Baş dönmesi, bayılacağını düşünme, Bulantı, geğirme, karın ağrısı çekme, Nefesi kesilmek, aldığı havanın yetmediğini düşünerek derin nefes alma, Göğüs sıkışması, ağrı, Kendini hissedememe, kendine yabancılaşma, algılama zahmeti (depersonalizasyon), Etrafın gerçek olmadığını düşünme (derealizasyon), Ölmekten korkmak, Çıldıracağını düşünmek, diğerine ziyan verme korkusu, Bedende uyuşma,
karıncalanma. PANİK ATAK NERDEN ORTAYA ÇIKAR? TETİKLEYİCİLERİ NELERDİR?
Çoğunlukla nedensiz bir biçimde ortaya çıkar. Beyindeki kimyasal hususlardan ya da beynin yan kısmının işlevini yitirmesi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Tek başına ya da çeşitli hastalıklarla birlikte ortaya çıkabilir. Hastada belirtiler görülmeye başlar. Gerilimli bir hayat sürme panik atağı tetiklemektedir. Bunlar dışında şu durumlar panik atağın ortaya çıkmasına neden olabilir: Sara hastalığı (epilepsi), akciğer- kalp hastalıkları, Vitamin eksikliği, kafeinli besinlerle beslenme, Tiroid bezindeki sıkıntılar, fazla adrenalin salgılanması, Kan şekeri düşmesi, kansızlık, beyinde oluşan tümör, İlaçların yan tesiri sonucu, Kapalı yerlerde bulunma, kalabalık yerler, Depresyon, sinirsel bozukluklar, Uyarıcı unsur kullanımı ve bu hususun ansızın kesilmesi sonucu ortaya çıkabilir.
PANİK ATAK KİMLERDE GÖRÜLÜR? KİMLER RİSK ALTINDA?
Toplumda görülme sıklığı yüzde 1-3 ortasında değişmektedir. Genelde yirmili yaşlarda olmak üzere her yaşta ortaya çıkabilir. Bayanlarda görülme ihtimali biraz daha fazladır. Genetik özellikler de tesirlidir. Yakın akrabalarında panik bozukluk olanlarda görülme sıklığı daha çoktur. Birtakım beşerler kendilerini toplumda söz etmekten çekinirler. Daima baskı altında yaşayanlar, içine kapanık, sıkıntılarını kimseyle paylaşmayanlar asosyal bir hayat süren bireylerde görülebilir. İnsanın kendi dürtülerini baskılaması yanlıştır. Öfkesini, kederini, cinselliğini dışa vurmak zorundadır. Bunların baskılanması ya da diğerleri tarafınfan engellenmesi panik bozukluğa neden olur. Bağımlılık yapan unsurları kullanan şahıslar, kendini hatalı hissedenler, problemleri başına çok takan bireyler, mükemmeliyetçi bir yapıya sahip olanlarda panik bozukluk görülebilir.
PANİK ATAKLA PANİK BOZUKLUK TIPKI MIDIR?
Panik atakla panik bozukluk birebir değildir. Panik bozukluk kalp krizi geçireceğini, öleceğini, atakların tekrar olacağını, felç geçireceğini düşünerek daima kaygı, dehşet içinde bulunma halindedir. Öteki bir rahatsızlığa bağlı olarak ortaya çıkmaz. Bu bozukluk iki halde bulunabilir: agorafobili ya da agorafobisiz. Agorafobi yalnız kalma kaygısıdır. Kapalı yerlerden kalabalık yerlerden uzak durma, konutta tek başına kalmak istememe üzere durumlar görülür. Dışarıya yalnız çıkmaktan korkar ve toplumsal olmaktan çıkar.
TEDAVİSİ NASILDIR?
Öncelikle muayene ve testler yapılıp rastgele bir kalp- damar ya da teneffüs rahatsızlığı olup olmadığı araştırılır. Ama bu hastalıkların olması panik atak olmadığını göstermez. Panik atak bunlarla birlikte de olabilir. Tedavideki gaye panik atağı yok etmek, hastanın kaygı endişe hislerini denetim altına almak, toplumsal hale getirmek ve bu hastalık sonucu oluşan ruhsal meseleleri önlemektir. Bunun için ilaç tedavisi yanında hastaya terapi de uygulanmalıdır. Hastayı rahatlatmak gerekirse antrenman yaptırmak gerekebilir. Tedavi için depresyonu engelleyici (antidepresan) ilaçlar kullanılır. Bunun yanında yatıştırıcı, gevşetici, sakinleştiriciler de kullanılabilir. İlaç yeni kullanılmaya başlandığında sıkıntılar gözükse de, bunlar vakitle azalır. İlacı bırakmamak gerekir. Hastalık geçse bile tekrarlamaması için bir süre daha ilaca devam edilmelidir. İlacın dozunu ve kullanım vaktini hekimin önerdiği halde gerçekleştirmelisiniz. Atak sırasında alınan ilaç işe yaramaz.
ATAK SIRASINDA HASTA NELER YAPABİLİR?
Bir yere oturmalı ya da uzanmalısınız. Kendi kendinize bunun yalnızca bir atak olduğunu, korkulacak bir durum olmadığını söyleyin ve atağın geçmesini bekleyin. Atak sırasında üzücü, heyecanlandırıcı tartışmalardan kaçmak gerekir. Kafeinli içecekler, sigara ve alkol kullanımından uzak durmalısınız. Kendinizi denetim etmeye çalışın. Atak sırasında derin nefes almayın, zira şikayetler artar. Nöbet geçene kadar bir torbaya soluk alıp verilebilir.
