Kadife üzere pürüzsüz parlak bir deriye; ışıltılı, gür, parlak saçlara biçimli ve sağlıklı tırnaklara sahip olmayı herkes ister. Cilt, saç ve tırnak beden sıhhatimizin aynasıdır.
Sağlıklı bir cilt pürüzsüzdür, parlar ışıldar, sağlıklı saçlar ve tırnaklar hemen uzar, kopmaz, kırılmaz. Yani kelam konusu deri ise sıhhat ve hoşluk birbirinden ayrılamaz. Bu yüzden bazen cilt hastalıklarından, bazen de cilt sıhhati ve hoşluğundan kelam edeceğim. Bu mevzularla ilgili her türlü sorunuzu cevaplamaya çalışacağım.
Bana vakit zaman; ‘Dermatolog, cildiye uzmanı, deri ve zührevi hastalıklar uzmanı, cilt sıhhati ve hastalıkları uzmanı ortasındaki farklar nedir?’ diye sorulur. Bunların hepsi birbiriyle birebirdir. 6 sene tıp fakültesini okuyup hekim olduktan sonra 4 sene boyunca cilt hastalıkları alanında uzmanlaşmış doktorların unvanıdır.
Bir dermatolog yalnızca cilt ile değil, derinin uzantısı olan tırnak ve saç ile ilgili alanlarda da uzmanlaşmıştır. Tıpkı vakitte cilt sıhhati ve hoşluğu birbirinden ayrılmadığı için bu bahislerle da ilgili bilgi ve marifetlere sahiptir.
Zührevi hastalık ise; cinsel münasebetle bulaşan hastalık demektir. Frengi, aids, yumuşak şankr, genital bölgedeki siğiller, uçuklar üzere münasebetle bulaşan hastalıklar hem genital bölgede hem de bedenin öbür bölgelerinde kızarıklık, kabarıklık, yara üzere belirtiler meydana getirebildikleri için cilt hastalıklarının uzmanlık alanına girerler.
En büyük organımız olan cildin yapısından ve vazifelerinden kısaca kelam etmek istiyorum.
Deri yaklaşık 2 metrekare yüzey alanı ve 4 kilo tartısıyla bedendeki en büyük organdır. Üst deri ve orta deri olmak üzere iki katmandan yapılmıştır.
Üst deri yaklaşık 0,5 milimetredir ve 4-6 haftada tümüyle yenilenir. En dıştaki hücreler ölüdür ve dökülerek alttan yeni gelenlere yer açarlar. Üst deride bulunan kimi hücrelerin içinde cilde rengini veren melanin pigmenti bulunur.
Alt derideki kolajen ve elastik lifler cildi esnek ve güçlü meblağlar. Ayrıyeten ter bezleri, kıl kökleri, hudut uçları, kılcal damarlar ve yağ bezleri bu bölgede bulunurlar.
Derinin her bir santimetre karesinde bölgelere nazaran değişmekle birlikte;
-20 tane kan damarı
-100 tane ter bezi
-70 tane kıl kökü
-170 kadar hudut ucu bulunur.
Bu sayede cilt; beden ısısının korunmasında, terleme ile zehirli hususların bedenden uzaklaştırılmasında, hudut uçları ile soğuk, sıcak ağrı, basınç duyularının hissedilmesinde rol oynar. Yağ bezleri cilde ve saç derisine yağ ve nem vererek korunmaya katkı sağlarlar.
Avuçlar ve ayak tabanında yağ bezi bulunmazken, bu bölgeler ter bezi bakımından çok zengindir.
Tırnakların hali, sağlamlığı, üzerindeki leke ve çizgiler, saçların incelmesi, dökülmesi, niteliğindeki değişiklikler; kansızlık beslenme bozukluğu, guatr üzere kimi hastalıklarla ilgili ipuçları verirler.
Kıllar ve tırnaklar deri ekleri ismini alırlar. Canlı kısımları deri içinde olduğu için cilt ve genel beden sıhhati ile yakından ilgilidirler. Cilt sıhhati için istikrarlı ve çok istikametli beslenme, kâfi uyku, çok güneşten sakınmak, sigara ve çok alkol kullanmamak, yanlışsız kozmetik eserlerle cildin nem oranını istikrarda tutmak gerekir. Yaşlanma genlerle planlanan doğal bir süreç olmakla birlikte çevresel faktörlere dikkat edilerek yavaşlatılabilir.
