Sigara, günümüzde kanser, kalp krizi, KOAH, ve sirkülasyon bozuklukları üzere insan hayatını tehdit eden pek çok hastalığın bilinen en değerli sebebi olmasına karşın hala milyonlarca insan tarafından kullanılmaya devam edilmesi, olayı kişiselden çok toplumsal bir sorun haline getirmektedir.
Bu nedenle gerek direk sigaraya bağlı olarak gelişen hastalıkların neden olduğu işgücü kaybı ve gerekse bu hastalıkların tedavisi için harcanan paralar dikkate alındığında, pek çok ülkenin sigaranın tüketilmesini önlemeye yönelik siyasetler geliştirmesine neden olmuştur.
Ülkemizde de son yıllarda çıkarılan yasalar ile gençlerin sigaranın zararlarından korunmasına yönelik tedbirler alınmaya çalışılmaktadır. Lakin çıkarılan bütün bu maddelere karşın asıl kıymetli olan, toplumun sigaranın zararlarına karşı bilinçlendirilmesi ve eğitilmesidir. Verilecek eğitimi planlarken öncelikle araştırmamız gereken, insanların hangi sebeple sigaraya başladığının ortaya konulmasıdır. Bunun pek çok sebebi olabileceği üzere en bilinenleri; Gerilimi azaltma, bir kümenin kesimi olma isteği, kilo denetimi ve sigaranın uyarıcı olmasıdır.
Bunları yanında sigaranın insan biyokimyasında pek çok değişiklikler yaptığı çok güzel bilinmektedir.
Nikotin ve adrenalin; Bir kişi sigara dumanını akciğerlerine çektiği anda, nikotin yaklaşık 10 saniye içinde kana geçer ve beyni etkilemeye başlar. Bedenin verdiği birinci reaksiyon adrenalin salgılanmasıdır. Buna bağlı olarak nabız hızlanır, süratli ve yüzeysel teneffüs olur. Ayrıyeten adrenalin kana çok glukoz salınmasına neden olur.
Nikotin ve insülin; Nikotin pankreastan insülin salınmasını inhibe der. Bu da süreksiz olarak kan şekerinin yavaşça yükselmesine ve kişinin açlık hissinin bastırılmasına neden olur.
Nikotin ve Dopamin; Araştırmalar nikotinin beyindeki dopamin düzeylerini arttırdığını göstermiştir. Bu da insanların kendini daha güzel hissetmesine ve süreksiz olarak keyifli olmasını sağlar.
Her sigara içildiğinde bu hormonal değişikler nedeniyle kişi kendisini daha düzgün hisseder ve bu mutluluğun devamı için tekrar sigara içer. İşte sigara bağımlılığının gerçek sebebi bu yaşanan süreksiz mutluluklardır. Sigara bırakıldığında, bedenin alıştığı bu hormonal değişikliklerin olmaması şahısların mahrumluk semptomlarının (anksiyete, huzursuzluk, uykusuzluk, baş ağrısı, yorgunluk, iştah değişiklikleri) ortaya çıkmasına neden olur.
Bütün dünyada sigarayı bırakmak isteyenlere yardımcı olacak pek çok metot kullanılmaktadır. Bunlar ortasında ilaç, psikoterapi, hipnoz, nikotin flasterleri ve akupunktur sayılabilir. Bu metotlar içinde en sık kullanılan tekniklerden birisi olan akupunkturun tesir düzeneği büsbütün üstte anlatılan biyokimyasal değişikliklere bedenin daha uygun ahenk sağlaması üzerinden açıklanabilir.
Akupunkturun beyindeki adrenalin ve dopamin salınımını arttırdığı, münasebetiyle bu hormonların beyindeki düzeylerinin arttığı ispatlanmıştır. Sigaranın kesildiği erken periyotlarda akupunktur yapılmasının, bu nörotransmitterlerin kana salınımını arttırdığı, hasebiyle mahrumluk semptomlarının daha az hissedildiği görüşü benimsenmiştir.
Akupunktur tedavisi için en önemli iki usul kullanılmaktadır. Bunlardan birincisi bilhassa Fransa’da yaygın olarak kullanılan kulak akupunkturudur. Bu metotta her insanın kulağında bulunan akupunktur noktalarına bu iş üretilmiş özel iğneler takılır. Bu iğneler yaklaşık bir hafta mühletle yerinde kalır. Bir haftanın sonunda çıkarılarak yenileri takılır. Öteki formülde bedendeki akupunktur noktalarına süreksiz iğneler takılması yoludur. Bu metotlar başka farklı kullanılabileceği üzere birlikte de kullanılabilir.
Sigara bırakmada akupunktur tedavisinde birinci 24 saat çok kıymetlidir. Bu periyotta bedendeki nikotin bağımlılığına ilişkin semptomlar çok ağır olarak hissedilir. Bu nedenle tedavi uygulanan şahıslar birinci 24 saati kesinlikle sigara içmeden atlatmalıdır. Şayet bu başarılırsa, daha sonraki günlerde yapılacak akupunktur tedavisi ile nikotin eksikliğine bağlı ıstıraplar daha az hissedileceği için, sigarayı bırakmak daha kolay olacaktır. Birinci 24 saatten sonra geçilmesi gereken ikinci evre birinci iki haftadır. Bu periyotta akupunktur ile sigara bırakmada değerli ikinci kademedir. Bu devirde de, birinci 24 saat kadar olmasa da nikotin bağımlılığına ilişkin semptomlar hissedilir.Ancak artık tedavide aşikâr bir etap kaydedildiği için, bireyler kendisini daha düzgün hissedecektir. Tedavide birinci iki hafta sigara içilmeden atlatıldığı takdirde, büyük ihtimalle sigara bırakılacaktır.
Bu dört haftalık süreçte bireylerin dikkat etmesi gereken birtakım konular vardır.
1.Mutlaka daha fazla antrenman yapılmalıdır. Bilhassa uzun yürüyüşler, kendi kendinize niye sigara içmemeniz konusunda telkinde bulunmanız için çok uygun bir fırsattır. İdmanın, geriliminizi azaltmada ve gevşemenizde çok yararı vardır.
2. Bol ölçüde taze meyva ve zerzevat tüketin. Bunlar kan şekerinizi dayanaklar ve bedenin nikotinik asiti nötralize etmesine ve bedenden atılmasına yardımcı olur.
3.Havuç, havuç suyu, kereviz, yeşil salatalar ve turunçgiller (portakal, mandalina) bedenin alkalitesine takviye olur, sigara isteğini azaltır.
4. Abur cubur (kuruyemiş, cips vs.) besinlerden, şeker ve kahveden mümkün olduğunca uzak durun. Bunlar kan şekeri düzeyini tesirler ve kan asiditeini arttırır. Böylelikle sigarayı bırakmadaki semptomların artmasına neden olur.
5.Lobelya çayının ve yeşil çayın, detox döneminde gün içinde yudum yudum içilmesinin, nikotin eksikliğine bağlı görülen şikayetlerin daha az hissedilmesine son derece yararı vardır. Lobelye bitkisi klâsik olarak yılan sokmasına bağlı zehirin bedenden atılmasında kullanılmaktadır.
6. Her gün mutaka en az iki litre su içmelisiniz. Lakin bu suyu bir bardak suyu direk olarak başınıza dikip içmek halinde değil, gün uzunluğu yudum yudum içmek biçiminde tüketmelisiniz. Bedenin kuru kalmasının nikotin isteğini arttırdığı belirlenmiştir.
7.Derin nefes idmanlarının beden oksijenini arttırdığı ve bireyleri sakinleştirdiği tespit edilmiştir.