Cilt hastalıklarının neredeyse üçte biri ruhsal meselelere dayalı olup, dayanak gerektirmektedir. Stres, beyinden yönetilmekte olan hormonal istikrarımıza direkt tesir etmektedir. Bu dengeye hipotalamik-pitüiter- adrenal aks diyoruz. Bu aksın çalışması ile gerilimle uyarılan hudut uçlarından salgılanan kimi aracı sinyaller, deride yer alan hudut uçlarından da salgılanmaktadır (nöropeptidler). Böylece gerilim altında iken bazen saniyeler içinde başlayan deride kaşıntı, kızarma üzere değişiklikleri hepimiz görmüşüzdür.
Sinir sistemi ile bağışıklık sistemimiz ortasında da ilişki vardır. Gerilim altındayken akyuvar çoğalması bozulur. Mevcut akyuvarlar ve mast hücrelerinin çalışma sistemi negatif istikamette etkilenir, yeni damar oluşumu ise uyarılır. Gerilim mikroplara karşı çalışan savunma sistemimizi de yavaşlatır. Deri bariyerinde ise geçirgenliği artırır. İşte bu yollar ile çeşitli deri hastalıkları, uygun genetik yapısı olan kişilerde başlama fırsatı bulur.
Başlangıcı yahut nüksetmesinde gerilimin rolü olan kimi deri hastalıkları:
-Ala hastalığı (vitiligo) -Kaşıntı
-Sedef hastalığı (psoriasis) -Gülleme (rosacea)
-Saçkıran (alopesi areata) -Sivilce (akne)
-Egzema (atopik dermatit) -Kurdeşen (ürtiker)
-Aşırı terleme (hiperhidrosis) -Uçuk (herpes)
Bu yazımızda gerilimle ilintili olup sık görülen iki hastalığa değineceğiz.
Saçkıran:
Saçkıran, saç, sakal, kaş ve/veya kirpiklerde ani, dairesel formlu saç kaybı olan bölgeler şeklinde görülür. Toplumda sık karşılaşılmaktadır. Nedenleri ortasında genetik yatkınlık ve kimi vitamin eksiklerinin yanı sıra sıklıkla gerilim ön plandadır. Birtakım çalışmalarda bu hastaların %75’inde sebep stres bulunmuştur. Enteresan olarak, stres yaratan durumdan çabucak sonra değil 3-4 ay sonra saçkıran gelişmektedir.
Saçkıran olan birey dış dünyaya yardım talebini tabir eder üzeredir. Bu şahıslar çoklukla içe kapalı, kendini güzel tabir etmekten uzak duran bireylerdir. Hastalık çocuklarda, çoklukla anne yahut babanın uzakta olması ya da kaybı ile başlamaktadır. Bazen de okula başlama, sınıf değişikliği, imtihan korkusu, arkadaş ve öğretmenlerle sorunlar, kardeş olması üzere sebeplerle başladığını görmekteyiz. Saç, çocukluk dahil çabucak her yaşta vücut algısı ve toplumsal bağlar açısından çok kıymet taşır. Hastalar saçkıran nedeniyle de ekstra gerilime girmekte ve hastalık kısır döngüde kalmaktadır. Bu nedenle saçkıranda gerilimle baş etme formüllerinin öğrenilmesi ve kaynak gerilimin kıymetlendirilmesi açısından dermatoloji uzmanları olarak, bu küme hastalıklarda çabucak sürekli ruhsal takviye önermekteyiz.
Sedef hastalığı:
Sedef hastalığı, vakit zaman alevlenmelerle seyreden kronik süreçli bir hastalıktır. Bu hastalıkta deri döngüsü hızlanmıştır. Deride kırmızı, hafif kabarık bir yerde, beyaz, sedef renkli, parlak, kuru kabuklar görülür. Bazen birkaç cm çaplı 3-4 alan sedefli iken bazen tüm bedene yayılır.
Sedef hastalığının başlamasında ve alevlenmelerinde genetik durumun yanı sıra gerilimli hayat olayları da çok kıymetli yere sahiptir. Tedaviye verilen karşılığı bile duygusal durum etkilemektedir. Günlük tutmak, bir hobi sahibi olmak, yoga, spor üzere gerilim azaltıcı yönelimlere sahip olmak gerilimi azaltmak için her sedef hastasına önerdiğimiz tavsiyelerdir. Daha kalıcı ve kapsamlı gerilim idaresi açısından psikolog dayanağı de önerilmektedir.
Benzer formda ala hastalığı (vitiligo), kurdeşen, sivilce (akne) vb. üzere pek çok deri hastalığının da başlamasında olduğu üzere, atakların yineleme sıklığı ve şiddeti üzerinde de ruhsal durumun majör etkisi vardır.
Sonuç olarak, deri hastalıkları sıklıkla gerilimle yakından ilgilidir. Anksiyete, depresyon, toplumsal fobi, özgüven eksikliği üzere durumlarla deri hastalıkları birlikteliği sıktır. Bu nedenle, deri hastalıklarının tedavisi sırasında psikolog ve psikiyatristle işbirliği içinde çalışmak, dermatolojik hastalıklarda da başarılı sonuç alma olasılığımızı artırmaktadır.
Sağlıklı günler dilerim..
