İnsanoğlu doğumdan ,büyüyüp geliştiği hayat evreleri ve mevte kadar ki süreçlerin “gelişim periyotları “ rastgele bir anında beslenme açlık susuzluk ,barınma ve korunma üzere gereksinimlerin yani fizyolojik dürtülerin giderildiği oranda kendini inançta ,karşılanmadığı takdirde kendini tehlikede hissedecektir.Fizyolojik dürtüler karşılanmadığı takdirde heyecan ve dert ortaya çıkabilir,bu da organizmada gerilim yaratabilir.Bu gerilimin fizyolojik tarafıdır.Stres organizmayı olumsuz tesirler.Böbrek üstü bezlerini harekete geçirir.Bu da bedende ürperti oluşturur ,göz bebekleri büyür ,kalbimizin ritmik atışlarını etkileyerek organizmanın istikrarını bozar.
Stresi , ruhsal boyutları ile bir süreç olarak irdelediğimizde olayları, olguları, durumları;bireylerin algılamaları his ve niyetleri yorumlamaları , ve değerlendirmeleri birden çok boyutun devreye girdiği gözlenir.Organizma, gerilimle olumsuz reaksiyonlar verdikçe gerilim kaçınılmaz ortaya çıkacaktır.Organizma olumlu reaksiyonlar verdiği oranda gerilimin ortaya çıkmadığı ve organizmayı olumsuz etkileyecek seviyelerde yaşanmadığını görüyoruz.Stresin nedenleri bireyin iç ve dış etkenleri olabilir.Durumları ve olayları bireyin nasıl algıladığı, his ve niyetlerini nasıl yaşattığı yahut reaksiyon biçimlerinin gerilime sebep olup olmadığı değerli bir bahistir.Fizyolojik muhtaçlıklar değerlidir ama günümüzdeki gerilim kaynakları sisteme uyma davranışları olarak da gözlenebilir.Örneğin günümüzün “ne kadar çok alırsan o kadar keyifli olursun” iletileri da alamadığında mahrumluk hissettirerek gerilim sürükleyebiliyor.Günümüz çağdaş insanı düzgün giyinmek uygun yaşamak gereksinimlerini abartarak gelirinden daha fazla harcama yaparak kendi kendine tüketiyor aslında .Tüketim davranışı her vakit daha fazlasını al ve her vakit daha fazla ye, ve her vakit daha fazla harcama yap kültlerinden geçiyor.Alamadığında da gerilim yaşıyor ,alıp ödeyemediğinde de gerilim yaşıyor.Stres kaynakları denetim altına alınan kaynaklar ve denetim altına alınamayan kaynaklar olarak ikiye ayrılıyor.Kontrol edilemeyen kaynaklar için gerilim yapmak ; örneğin İstanbul da trafik sıkışıklığı sizi gerilime sokuyorsa ve bu durumu o anda düzeltemiyorsanız bu mevzunun tahlili sizi aşıyorsa bu denetim edilemeyen kaynaklar olarak kıymetlendirilir .Bu durumda yapabileceğiz en âlâ halde o vakti değerlendirmeye çalışmak en mantıklısıdır.Şu durumda gerilim yaratmak bedenimize bir zehri denetimsiz olarak salmaya emsal ; zira gerilim anında beden bütün yaşamsal organlardan kanı çekerek ellere ve ayaklara pompalar.Bu organizmanın kaç yada savaş tepkisindendir .İşe bu yüzden bütün güç kollara ve bacaklara yollanır .Bu durumu trafikte sonlanıp hengame eden sürücüler de gözlenebilir.Stres fizyolojiyi etkileyip daha sonra psikolojiyi de etkileyebilmesi tahrip gücü yüksek bir bombaya benzetilebilir.Aslına bakarsanız bir ölçü gerilim hepimiz için gereklidir.En çok yaptığımız günlük hareketler için bile biraz direnç için gerilim gereklidir lakin biz bu durumu da abartıp yedi gün yirmi dört saate çıkarınca bedenimiz tehlike sinyallerini daima hale getiriyor.Karşımızdan bizi yemek yada saldırmak için koşan bir aslan gördüğümüzde ne yaparız ?Vücudumuz bu türlü bir durumda hayatta kalmak için kaç yada gücün yetiyorsa savaş komutunu vermek için adrelanin salgılar.Bizde kaçtık yada öteki bir ihtimalle bir aslanı yendik tehlike bitiğinde salgı bezleri salgılamayı keser olağana döneriz,Sıkıntı olan durumu bilişsel süreçte daima bir tehlike varmış üzere teyakkuzda durduğumuz vakit beden buna adapte olamayıp sinyal vermeyi hastalık ve arıza olarak ortaya çıkarır.Stres kaynaklı hastalıkların oluşma sebepleri bu durumun daima çalışmasıdır.
Sonuç olarak gerilimin tesiri , gerilimin ağır yaşanması ;stresin bireyleri etkileme gücü ,şiddeti ve yoğunluğunun derecesi ile bağlantılı olarak değişkenlik göstermektedir.Bazen bu olumsuz durumlar karşısında organizma olayları olumlu algılama, anlamlandırma yada olumsuz duruma karşı koyma ,mücadele etme üzere olumlu reaksiyonlar de geliştirebiliyor.Kısacası bireyler birebir olay ve olgularda farklı reaksiyonlar verebilirler.Bireyler gerilimle başa çıkmak için savunma düzeneklerinden inkar etme , bastırma . yansıtma ve akılcılaştırmayı kullanabilirler ve gerilimin olumsuz tesirinden kurtulabilirler.Strese güçlü kişilik özellikleri olanlar ,strese karşı organizmalarını gözetici önlemlerini alabilmiş ve bu maharetleri hayatlarına geçirebilmiş insanlardır.Stresle baş etme marifetlerimizi geliştirme hayata daha sağlıklı bireyler olarak devam etmede değerlilik arz etmektedir.
