Ürtiker (Kurdeşen)

Ürtiker yahut kurdeşen deride kaşıntılı kabarıklıklarla karakterize epeyce sık görülen bir durumdur. Toplumun yaklaşık beşte biri hayatlarında en az bir defa ürtiker olmuştur. Kaşıntıyla başlayan kabarıklıklar bedenin rastgele bir bölgesinde görülebilir. Bir bölgede kabarıklıkta düzelme olurken öteki bir cilt bölgesi kabarır. Ürtikerin özelliği kabarıklıkların çoklukla 24 saatten kısa sürmesi ancak tekrarlamalar yapmasıdır. Kaşıntılı kabarıklıklar bazen zımba deliği kadar küçük bazen tabak kadar büyük olabilir. Bazen bu kabarıklıklar birleşerek daha büyük alanlar kaplayabilir. Birden fazla hastada 1-2 haftada tam güzelleşme görülür. Az sayıda hastada bu durum aylar hatta yıllar sürebilir.

Ürtiker lezyonları göz etrafı, dudaklar, lisan ve boğaz üzere bölgeleri tuttuğunda daha değerli ve korkutucu olabilir. Nefes darlığı, yutma zahmeti olduğunda kesinlikle süratli bir halde acil servise gidilmelidir.

Ürtiker atakları 6 haftadan kısa sürdüğünde akut ürtiker olarak isimlendirilir. Yaklaşık yarısında sebep bulunamazken, yarısında ürtikere neden olan faktörler; ilaçlar, enfeksiyonlar, besinler, daha az olarak böcek ısırıkları, soğuk, sıcak, güneş üzere dış fizikî nedenler yahut iç organ hastalıklarıdır.

Akut ürtiker de hasta sorgulanır. Kuşkulu durumlar dışında çoklukla tetkik yapılmaz. Tedavisi düzenlenir ve ürtikerini artıracak davranışlardan kaçınması gerektiği anlatılır.

Ürtiker atakları 6 haftadan uzun sürerse kronik ürtiker olarak isimlendirilir. Kronik ürtiker nedenini bulmak akut ürtikere nazaran daha güç olsa da, gerekli tetkikler yapılır. Dermatoloji doktorunuz gerekli görürse deri biyopsisi de yapmak isteyebilir.

Tedavisinde ürtikeri ortaya çıkaran yahut artıracak durumlardan, yiyeceklerden ve ilaçlardan kaçınmak gerekir. Ürtiker atağı olsun olmasın tertipli alınacak antihistaminik ilaçlar atakları engelleyecektir. Hangi antihistaminik ilacın sizin için uygun olacağını dermatoloji doktorunuz belirler. Doz hastanın tedaviye verdiği karşılığa nazaran ayarlanır. Her antihistaminik ilaç her hastada birebir halde tesir göstermez. Bazen farklı küme antihistaminik ilaçların kombinasyonu gerekir. Dirençli ürtiker hastalarında sistemik kortizon verilmesi gerekebilir, çoklukla kısa vadeli kortizon tedavisi verilir ve sizin kortizol istikrarınızı bozmaz. Acil hayatı tehdit eden durumlarda epinefrin (adrenalin) yapılması gerekir.

Başa dön tuşu