Vajinismus

Vajinismus, bayanlarda penisin vajinaya girmesini önlemek konusunda mevcut bilinçdışı bir istek sonucu, vajinanın dış üçte birini çevreleyen perianal kaslarda yineleyici ya da daima bir biçimde adeta kaideli refleks üzere istemsiz kasılmalar sonucu meydana gelen vajina spazmıdır. Bu kasılmalara tüm vücuttaki kasılmalar, bacakların kapanması, kaygı, kaçınma reaksiyonu ve girişin olamayacağı inancı eşlik eder.

Vajinismuslu bayanlar cinsel bağ denemelerinde vajina girişini ekseriyetle bir “duvar gibi” hissederler. Bu nedenle “orada bir duvar var”, “penis güya bir duvara çarpıyor” üzere sözleri sık kullanırlar. Ayrıyeten vajinismuslu bayanlar, penis girişini ya da bekleyişini yaşadıklarında hissettikleri ağrı ve hisleri “yırtılma, delinme, parçalanma, yanma ya da sızlama” biçiminde tanım ederler. Nihayetinde bu durum bayanın hem kendi kadınlığında eksiklik olduğunu düşünmesine hem de eşine karşı suçluluk hissetmesine neden olur. Ayrıyeten ailelerin bu durumu bilmesi yahut birinci geceye ilişkin kanıtlar istemeleri ya da “hala çocuğunuz olmuyor mu?” formundaki sorular çiftin durumunu zora sokar. Ailelerinden daima baskı ve aşağılama görebilirler, çoklukla bayan suçlanır ve erkek evliliği bitirmeye zorlanabilir.

Vajinismus Tanısı ve Tipleri

Vajinismusun teşhisinde aşağıdaki belirtilerden birinde “sürekli ya da yineleyici” zahmet çekme görülmelidir. Bunlar:

• Birleşme sırasında vajinaya girme,

• Vajinaya girme ve girme süreçleri sırasında vulvovajinada ya da pelviste besbelli ağrı duyma,

• Vajinaya girme hareketinin gerçekleşeceği beklenirken ya da vajinaya girme sırasında ya da girilmesinden ötürü, vulvovajinada ya da pelviste ağrı duymayla ilgili bariz bir endişe ya da korku duyma,

• Vajinaya girme teşebbüsü sırasında pelvis taban kaslarını çok germe ya da sıkma halindedir.

Bu belirtiler şahısta en az altı ay sürmeli ve klinik açıdan besbelli bir zahmete neden olmalıdır. Ayrıyeten bu bozukluk, cinsel kökenli olmayan bir ruhsal bozukluktan, ağır alaka bozukluğundan ya da gerginlik yaratıcı kıymetli öteki etkenlerden kaynaklanmamalı ve bir hususa ya da ilaca bağlanmamalıdır.

Vajinismus tip olarak iki ana başlıkta incelenebilir. Bunlar:

• Primer vajinismus: Birinci cinsel tecrübede ortaya çıkar ve kişi hayatında hiçbir başarılı cinsel birleşme yaşayamamıştır.

• Sekonder vajinismus: Daha evvel acılı yahut acısız, keyifli yahut keyifsiz bir cinsel birleşme tecrübesi olmuş ve sonrasında vajinismusu geliştirmiş bayanlarda görülür. Bu durumun nedeni ise ekseriyetle bir travma yahut ameliyat yaşantısıdır.

Belirtileri

Vajinismusun en temel belirtisi o an geldiğinde kişinin panik atak gibisi bir durum yaşamasıdır. Yani eşini iter, kasılır, kaygı, kaygı, korku duyar. Şuuru açık olsa da denetimini yitirir, denetim bilinçdışının eline geçer. Kişi vakitle kimi his ve fikirlere kapılabilir. Bunlar:

• Duygusal tatminde azalma,

• Suçluluk duygusu,

• Hayal kırıklığı hissi,

• Utanç duyma,

• Kendinden nefret etme,

• “Herkesin kolay bir şeklide yapabildiği bir şeyi ben nasıl yapamıyorum?” halinde düşünme ve suçluluk,

• Aile büyüklerinin yahut yakınlarının “Ne vakit çocuk sahibi olacaksınız?” soruları nedeniyle duyulan endişe,

• Zamanla başarısızlık ve kaçma hissiyle birlikte meydana gelen cinsel isteksizlik vb. biçimindedir.

Görülme Sıklığı

Yurtdışı yayınlarda cinsel terapi kliniklerine başvuran bayanlardaki vajinismus oranlarının %12 ve %17 ortasında değiştiği rapor edilmiştir. Kanada ve İrlanda’da yürütülen çalışmalarda daha yüksek oranlardan bahsedilmiştir.

Ülkemizde ise Cinsel Sıhhat Enstitüsü (CİSED)’nün yaptığı araştırmalara nazaran cinsel terapi merkezlerine başvuranlar ortasında en sık rastlanan şikayetlerden biridir. Yani başvuran bayanların %56-73’ünü vajinismus hadiseleri oluşturmaktadır. Ayrıyeten ülkemizde her 10 bayandan birinin vajinismus sorunu yaşadığı tespit edilmiştir.

Nedenleri

Vajinismusa neden olan faktörleri ve ruhsal etkenleri kısaca şöyle sıralayabiliriz:

• İlk cinsel birleşme denemelerinde acı duyma,

• Cinselliği değersizleştiren ve aşağılayan bir aile,

• Zayıf, güçsüz anne,

• Baskıcı, otoriter baba,

• Baba-kız ilgisindeki zahmetler,

• Cinsel şiddet ve taciz, iğrenme ve hoşlanmama,

• İstemeden zorla evlendirilme, eşini sevmeme, eşle uyumsuzluk ve bağlantı meseleleri,

• Olumsuz dinî ve ahlaki koşullanma,

• Eşcinsel özdeşleşme,

• Başarısızlık korkusu ve performans tasası,

• Kızlık zarını yitirme korkusu,

• Cinsel tabular, yanlış bilgiler ve inanışlar,

• Pasif, bağımlı eş,

• Gebelik korkusu,

• Obsesif yahut borderline kişilik özellikleri taşıma,

• Ağrı eşiğinin düşük olması,

• Vajinal kayganlıkla ilgili sorunlar,

• Çocuklukta ve ergenlikte “bacaklarını kapa”, “eteğini ört” üzere ihtarlar,

• Görücü metodu evlenmeler,

• Bilinçdışına itilmiş bilinmeyen bir fikir ya da davranışın psikosomatik tesiri,

• Ağrılı ve zorlayıcı bir jinekolojik muayene,

• Simgesel olarak zihinde çok büyütülen penis yüzünden çok acı çekme yahut parçalanma kaygıları,

• Geçmişte genital bölgeye gelen bir darbe ya da travma,

• Çocuklukta çok fazla makattan fitil kullanılması,

• Uygun olmayan yahut istenmeyen bir birliktelikte eşten sakınma,

• Bazı enfeksiyon ve anormallikler

• Kızlık zarının yırtılması sırasında vahim bir acı duyulacağı fikri,

• Cinsel uyarılmada sorunlar,

• Kadının cinsel bir meta yahut cinsel bir nesne olarak algılanması,

• Cinsel organın giriş yerinin bilinmemesi,

• Vajinanın içine rastgele bir şey giremeyecek kadar ufak olduğuna dair yanlış inançlar,

• Genç kızlık devrinde seksin pis ve makus olduğunu öğreten yanlış ve katı eğitim stili vb.

Vajinismus Erkekleri

Vajinismus yaşayan biri ile birlikte olmak vakit zaman nitekim sıkıntı olabilir. Eşlerin deneyimlediği ve tariflediği kimi ortak hisler ise;

• Empati-umutsuzluk,

• Öfke-sorgulama,

• Reddedilme,

• Uzaklaşma formundadır.

Cinsel terapinin bağ esnasında erkeklerde ileri derecede erken boşalma yahut sertleşme problemleri ortaya çıkabilir. Zira vajinismus olan eşiyle cinsel alakaya girmeye hazırlanan erkek, ekseriyetle heyecan, tedirginlik ve başarılı olup olmayacağı telaşını taşır. Bayandan kaynaklanan bir meseleyle alaka olmadığı sırada erkeğin hiçbir sorunu yoktur. Ne vakit ki bayan tedavi olup ve alakaya hazır hale gelir, o vakit erkekte başarılı olup olmayacağı korkusuyla ekseriyetle sorun başlar. Artık bayan güzelleştiğine nazaran erkek kendini ispatlamak zorunda hissedebilir ve bu ağır gerilim altında başarısızlıklar da yaşanabilir. Tam da bu noktada tedavi görmüş eşin yahut olaydan haberi olan yakın etrafın olumsuz tesiri, beklentilerin karşılanmadığı hissiyle erkekte özgüven yitirilmesine de sebep olabilir ve var olan olumsuz durum kısır döngüye girerek aylar uzunluğu sertleşme sağlanamayabilir. Yeniden buna bağlı olarak erkeklerde vakitle cinsellikten uzak durma eğilimi ve eşlerine karşı cinsel isteksizlik başlayabilir.

Tedavisi

Vajinismus, cinsel tedaviler açısından en yüz güldürücü cinsel problemlerden birisidir. Bu manada vajinismus tedavi edilebilir süreksiz bir hastalıktır.

Tedavi prosedüründe cinsel terapi programı duygusal ve fizikî teknikleri içermektedir. İkili hamasetli olmaları, başaracaklarına inanmaları ve güvenerek sabırla beklemeleri konusunda telkinlerde bulunulur. Cinsel terapi sırasında ikili ayna tutma idmanları, idrar tutma idmanları, çatı kaslarını gevşetme ve kasma idmanları, kegel idmanları, parmak idmanları, çubuklarla genişletme antrenmanları, sonlu penis girişi idmanları vb. “invivo duyarsızlaştırma”, “invitro duyarsızlaştırma” ve “pelvik taban rehabilitasyonu” çalışmaları yaptırılır. Bu noktada maksat; vajinanın genişleyebilir bir organ olduğunun bireye gösterilmesi, ilgi sırasında yaşanan panik atağın küçük bir benzerinin oluşturulması ve bununla başa çıkmayı öğrenmeyi sağlamaktır. Antrenmanlar sırasında yapay kayganlaştırıcıların kullanılabilir. Bu duyarsızlaştırmayla paralel olarak hastanın pelvis kaslarını tanımasını ve onlara hakim olmasını sağlayan Kegel İdmanları de yapılır. Çiftin cinsel terapi sürecine birlikte katılmaları daha yeterli sonuç verecektir. Ayrıyeten tedavi gerçek bilgi ve teknik gerektiren bir süreç olduğu için yapılacak plan deneyimli ve nitelikli bir cinsel terapist tarafından takip edilmelidir. Cinsel terapi planına uyulduğu takdirde, umulduğundan daha süratli ve kesin bir düzgünleşme elde edilir. Lakin, bilhassa bayanın bu tedavi planına sadık kalması ve sabırla uygulaması gerekmektedir. Ayrıyeten vajinismusun cinsel terapisinde çoklukla hiçbir cerrahi müdahale ve başka girişimsel müdahaleleri uygulamak gerekmez. Bayanın tedavi süreci boyunca rastgele bir ilaç kullanması da istenmemektedir. Yapılması gereken tek şey bayanın güzel bir rehber olacak cinsel terapisti bulması, her şeyi açıkça anlatması ve en kıymetlisi de güzelleşme dileğinin olmasıdır. Bayan bunu yapmayı başardığı takdirde, cinsel terapistin ona önereceği antrenmanlarla kendi kendini tedavi etmesi mümkün olacaktır.