Vertigo, sizin yahut gördüklerinizin döndüğünü hissetmenize yol açan bir histir. Baş dönmesi ile birlikte duyma kaybı da olabilir. Sıklıkla bulantı, kusma ve istikrar kaybı bu duruma eşlik edebilir. Vertigo’da ataklar aşikâr bilinmeyen olabileceği üzere, kişinin günlük işlerini yapmasına pürüz olacak kadar şiddetli de olabilir.
Vertigo tanısı
Vertigo teşhisinde birinci yapılması gereken hastaya duyduğu hissin tanım ettirilmesidir. Daha sonra altta yatan nedeni bulmaya yönelik olarak merkezi hudut sistemi ve iç kulakla ilgili testler yapılır. Beyne kan akışı yetersizliğinden şüphelenilirse doppler ultrason, BT anjiyografi, manyetik rezonans anjiyografi (MR) yahut kateter anjiyografi prosedürleri uygulanabilir. Tedavi tanıya bağlı olarak planlanır.
Vertigo nedenleri
Vertigo en önemli merkezi hudut sistemi ve labirentit ve vestibüler nörit üzere iç kulağın iltihaplanması sonucu oluşabilir. Etken çoklukla virüslerdir. En sık rastlanılan etkenler grip, kızamık, kızamıkçık, herpes, kabakulak, çocuk felci, hepatit ve EBV virüsleridir. Benign paroksizmal pozisyonel vertigo (BPPV) en sık görülen vertigo tipidir. Bu vertigo çeşidinde 15 saniye ya da bir kaç dakika kadar süren, çoklukla başın hareketini takiben oluşan şiddetli baş dönmesi görülür. Başı öne geriye sallamak yahut yatakta dönme sonucu ortaya çıkabilir. Çoklukla yaşlılarda görülür. Teneffüs yolu hastalıkları ve baş bölgesine kan akışının azalması bu duruma yol açabilir. Bulgular rahatsız edici olsa da BPPV uygun huylu bir rahatsızlıktır. Ekseriyetle tedavi gerektirmez.
-
Vertigonun görüldüğü öbür bir hastalık ise Meniere hastalığıdır. Meniere hastalığında vertigo belirtileri dışında kulak çınlaması ve işitme kaybı görülür. Meniere hastalığı ataklar ve yatışma devirleri formunda seyreder. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de baş travmaları, virüsler, kalıtım ve alerji nedenler ortasında gösterilmektedir.
-
Akustik nörinom, iç kulağın hudut dokusunun bir çeşit tümörüdür. Vertigo ile birlikte kulak çınlaması ve işitme kaybı ortaya çıkar.
-
Vertigo beyin damarlarının tıkanması yahut beyin kanaması sonucu da ortaya çıkabilir.
-
Vertigonun görüldüğü öteki bir hastalık ise multipl sklerozdur (MS).
-
Kafa travması ve boyun yaralanmalarından sonra vertigo ortaya çıkabilir.
-
Diyabet, düşük kan şekeri, anksiyete ve panik bozukluğu vertigonun öbür nedenleridir.
Vertigo kendi içerisinde ikiye ayrılır. Bunlardan birincisi periferik vertigodur. Periferik vertigo; iç kulak ve vestübiler huduttaki sorun kaynaklıdır. Periferik vertigo nedenleri: Labirintis, Vestibüler nöronit, Meneire hastalığı, Bening paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) ve Perilenfatik fistül’dür. İkincisi ise merkezi vertigodur. Merkezi vertigo, beyincikle ilgilidir. Merkezi vertigo nedenleri; Beyincikte tümör oluşumu, inme, migren, çoklu skleroz, kimi ilaçların yan tesiri (antidepresan, tansiyon ve uyku ilaçları vb.)
İç kulak istikrar organdır. Birçok baş dönmesi iç kulak kaynaklı meselelerden meydana geliyor. Bazen baş travması sonrası, rastgele bir kafatası kırığı olmadan iç kulak yapılarında sarsıntı ya da iç kulak kristallerinde yer değiştirmeye bağlı olarak baş dönmesi oluşabilir. Baş dönmesinin iç kulak rahatsızlığından kaynaklanması ise vertigo olarak söz edilir.
Dengede kalabilme yeteneğimiz, birkaç farklı sistem tarafından sağlanır. Bu sistemler; vestibüler sistem, sensorimotor denetim sistemi ve propriosepsiyon sistemdir. Vestibüler sistem, istikrarda kalmamıza yardımcı olur. İç kulak, vestibüler sistemin bir kesimidir. İç kulaktaki alıcılar(sensörler), kişinin durumuyla ilgili bilgileri hakikat bir formda beyne gönderemezse vertigo gelişir.
Kendinizde vertigo olup olmadığını kolay bir test yaparak anlayabilirsiniz. Ayakta kendi etrafınızda 2-3 dakika dönün ya da öne gerçek eğilerek başınızla yuvarlak çizin. Kısa bir müddet sonra etrafınızdaki her şey dönmeye başlıyorsa, kendinizi berbat hissediyorsanız, sizde vertigo var demektir. Vertigo’da başımız değil, dünya döner.
Vertigo tedavisi
Vertigo hastalık değil, bir hastalığın belirtisi olduğu için teşhis edilen hastalığın tedavi edilmesi gerekir. Psikoterapi, baş dönmesi anksiyete bozukluklarından kaynaklanan insanlara yardımcı olabilir.
Vertigo tedavisi hastalığın çeşidine nazaran değişir ve semptomları denetim altında tutmaya yöneliktir. Hekim, vertigo çeşidini belirledikten sonra uygun tedaviyi seçer. Vertigo tedavisi 5 evrede yapılır:
1.Tetikleyici faktörlerin ortadan kaldırılması (stres, alkol, sigara, kafein, tuz v.b.)
2.Tetikleyici konumdan kaçınma
3.İlaç tedavisi ve birtakım temel göz ve baş hareketleri, istikrar egzersizleri
4.Orta kulağa ya da beyinde saptanan lezyona yönelik cerrahi tedavi.
5. Fakat asıl tedavi nedene yönelik akupunktur ile yapılmalıdır.
Akupunktur ile tedavi:
Çevrenin yahut kendi bedeninin döndüğü hissini veren Vertigo (baş dönmesi)’nun birçok nedeni vardır. En kıymetli nedenleri iç kulak hastalıkları, servikal omurga yahut Temporomandibuler eklem sorunları, dişlerin yanlış yerleşimi, göz sorunları, dolanımdaki sorunlar, aritmi ve öteki iç hastalıklar, beyincik bozuklukları ve beyin tümörleridir.
Başın her iki tarafını saran Safra Kesesi ve/veya Mesane Meridyenleri bölgesinde yer alan bir yara fokal rahatsızlık olarak hareket eder ve bu skarlar da baş dönmesine neden olabilir. Bu bozucu alanlar ortadan kaldırılmalıdır.
Bir uzman hekimin teşhisinden sonra ve bilhassa de beyin, beyin sapı, iç kulaktaki tümörler dışlandıktan sonra Kulak akupunkturu başlatılmalıdır. Servikal omurgadaki sorunların neden olduğu Vertigo’da, kulak akupunkturu ile tedavi edilebilir.
Her iki kulakta Servikal Omurga Bölgesi işaretlenir. Servikal bölgedeki üç sempatik ganglion iğnelenir. Antitragusda bulunan safra kesesi meridyeni ve kulaktaki safra kesesi noktası ve kulağın gerisinde, kulak kepçesi kaudalınde yer alan Beyincik de kullanılır. Ayrıyeten beyin sapındaki pons ve bulbus ve ikisi ortasındaki sulkustan çıkan sekizinci kranyal hudut nervus vestibulocochlearis de tedavide kullanılır.
Vertigo hastalarına teklifler:
•Mümkün olduğunca gerilimden uzak durun
•Bol su için: Bedendeki su tuz istikrarını korumak için bol bol su için. Lakin çay ve kahveden uzak durun. Kafeinli, alkollü içecekler tüketmeyin Zira bu içecekler iç kulakta sıvı artışına neden olabiliyor.
•Spor yapma alışkanlığı kazanın ve kendinize uygun spor yapın
•Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek ismine tertipli ve istikrarlı beslenin ve gereğince uyuyun
•Doktorunuz reçete ettiği takdirde D vitamini hapları kullanın
•Ani hareketlerden kaçının. Aksi halde düşebilir ve yaralanabilirsiniz
•Düşme tehlikesine karşı banyo ve tabanda kaymaz paspaslar kullanın
•Başınız döndüğünde çabucak oturun ya da uzanın
•Şiddetli vertigo ataklarında karanlık bir odada bir mühlet gözlerinizi dinlendirin
