Diabetes mellitus(DM) kronik endokrin bir hastalıktır ve klinik olarak tip-1(insülin bağımlı) ve tip-2 (insülin bağımlı olmayan)olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Diabetes mellitus hastalarının %80’inden fazlasını tip-2 DM oluşturmaktadır.Tip-1 DM çoklukla 30 yaş öncesinde görülmektedir. Diabetik hastalarda temel sorun, denetimsiz seyreden yüksek kan şeker seviyeleridir.
Bu hastaların %30’undan fazlası deri kuruluğu, kaşıntı, deri enfeksiyonları ve gecikmiş yara güzelleşmesi üzere durumlarla karşılaşabilmektedir. Bu cilt sorunlarının birden fazla deri bariyer işlevlerinin ya cilt metabolizmalarında oluşan bozulmaya yahut diyabet sonucu ortaya çıkan vaskülopati (damar bozuklukları) ve nöropati(sinir hasarı) üzere komplikasyonlara bağlıdır. Diyabette deri bulguları ekseriyetle hastalığın ileri evrelerinde görülmektedir.
Diabetes Mellitusta görülen deri bulguları nelerdir?
1-Deri enfeksiyonları
Diyabetik hastalarda bakteriyel ve mantar enfeksiyon görülme sıklığı olağan şahıslara nazaran daha fazladır. Fronkül, karbonkül (şark çıbanı), follikülit (basit kıl kökü iltihapları) üzere stafilakoksik enfeksiyonlar, erizipel (yılancık), lenf ödem üzere streptokoksik enfeksiyonlar ve gangren üzere mevtle sonuçlanan şiddetli enfeksiyonlar kan şekerleri sistemsiz, hijyen güzel değil ve damar hasarları varsa sık gözlenebilmektedir.
Mantar enfeksiyonlarından , bilhassa deri florasında saprofit olarak bulunan Kandida Albikans sorumludur. Kandida albikans ağız ve genital bölgelerde sık mantar enfeksiyonlarına neden olabilmektedir. Ayak ve kasık mantarları diabetik hastalarda daha sık gözlenir ve tedavi sonrası tekrarlama riski hayli yüksektir. Ayrıyeten eritrazma denilen koltukaltı ve kasıklarda kaşıntı, kızarıklık ve yanma ile seyreden deri hastalığı diabetik hastalarda sık gözlenen bir deri hastalığıdır. Yeniden birtakım şiddetli sistemik mantar hastalıkları ( mukormikozis vb.) bu hasta kümesinde gözlenen ve bazen ölümcül seyredebilen hastalıklardır.
2-Diabetik shin spot:
Diabetik hastalarda bacak ön yüzlerde kahve renkte lekeler olarak ortaya çıkar ve bunlara diabetik shin spot denir.
3-Nekrobiozis Lipoidika:
Bu hastalarda sık gözlenmeyen ancak görüldüğünde diabetin hayli spesifik bulgusu olan nekrobiozis lipoidika da başka kıymetli bir deri bulgusudur. Bacak ön yüzlerde sarı renkte ortası atrofik lezyonlardır.
3-Granuloma Annulare:
Diabetiklerde bedende yaygın kaşıntısız kenarları deriden kabarık sert kıvamda gözlenen ve granuloma annulare olarak isimlendirilen lezyonlarda diabetik deri tutulumunun bir öteki belirtisidir.
.
4-Diyabetik Ülserasyonlar:
Damarsal hasara bağlı olarak bu hastalarda diabetik ülserlerde gelişebilmektedir. Epey süratli seyredebilen bu yaralar uzuv kayıplarına, ölümlere neden olabilmektedir. Bu nedenle diabetik hastalarda ayak bakımı ve hijyeni bu ülserlerin gelişmemesi için hayli kıymetlidir.
5- Nöropatik ülserler:
Diabetik hastalarda bacaklarda duyu kaybına bağlı olarak en ufak hasarlarda nöropatik ülserasyonlar gelişebilmektedir. Bu nedenle bu hastaların ayakkabı seçerken çok dikkatli olmaları gerekmektedir. Ayak bakımında profesyonel yardım almaları en gerçek harekettir.
6- Diabetik büller
Yaşlı diabetik hastalarda rastgele bir nedene bağlı olmadan bacaklarda gergin büller gelişebilmektedir. Bu büller birkaç haftada bizatihi gerilemeyebilmektedir. Enfeksiyon açısından topikal antibiyotikli krem kullanımı çoklukla gerekmektedir.
7- Diabetik kalın deri
Bazı diabetik hastalarda bilhassa ellerin iç yüzlerinde meydana gelen bu kalınlaşmalarda eklem hareketlerinde kontraksiyonlar gelişebilmektedir(diabetic stiff skin syndrome). Ellerin iç yüzlerinde çok sayıda küçük kabartılar oluşur. Bunların oluşum nedeni glutamik asid dekarboksilaz karşı gelişen antikorlardır. Bu antikorlar kollajende glikolizasyon ve çapraz bağlanmayı arttırarak kontraksiyon gelişimine neden olmaktadır.
8)-Sklereödema adultorum:
Ense ve sırt bölgesinde oluşan sertlik ile karekterize tablodur. Diabet için çok spesifik bir tablo değildir.
9)-Akantosis Nigrikans:
Diabetiklerde insülin rezistansı ve hiperinsülineminin neden olduğu bir tablodur. Boyun, koltukaltları ve kasıklarda renk yoğunlaşması ve deride kadifemsi bir görünüm ile ortaya çıkar.