Zona, gece yanığı ismi ile de bilinen ekseriyetle ileri yaşlarda sıklıkla gövdede evvel kızarıklık sonra içi sıvı dolu ağrılı keseciklerle görülen viral bir deri hastalığıdır. Zonaya neden olan virus, su çiceğine neden olan virus olup bu virus yıllarca omurilik boyunca hudut köklerinde gizli kalır ve beden savunma sisteminin zayıflaması ile ekseriyetle 50 yaştan sonra ortaya çıkar.
Kimlerde Zona daha sık görülür?
Yaşlılarda, fizikî ve emosyonel gerilim geçirenlerde, immün sistemi zayıflatan (lösemi, lenfoma v.b) hastalığı olanlarda, immün sistemi baskılayan ilaç alanlarda zona hastalığı daha sık görülür.
Zona zoster nasıl başlar?
Genellikle birinci bulgu, tek taraflı, makul bir alanda, yanıcıbatıcı ağrı, hassaslık artışı biçimindedir. Bu bulguları takiben 1-7 gün içinde, birebir bölgede kırmızı bir döküntü başlar ve o alana yayılır. Vakitle içleri sıvı dolup, takiben de iltihaplı bir görünüm alabilir, daha sonra da kuruyup dökülürler ve bu müddet toplam 2-3 hafta sürebilir. Çok nadiren de olsa hastalık döküntü olmadan da oluşabilmekte ve bu durumda teşhis konması epey zorlaşmaktadır.
Zona zoster bulguları nasıl yayılır?
Zonada döküntülerin en kıymetli özelliği yer aldığı bölgede sadece bir yan tarafta yer almasıdır. Yani gövdede öbür tarafa geçmeyen bir özellik gösterir ki bu zona için tipiktir.
Zona zoster bulaşıcı mıdır?
Sadece su çiçeği hastalığı geçirmeyen risk altındaki (bağışıklık sistemi zayıflamışlar, yenidoğanlar vb) şahıslara bulaşabilir ve su çiceğine neden olur.
Zona tanısı nasıl konulur?
Başlangıçta o bölgede kızarıklık ve ağrı olduğunda teşhis koymak zordur. Buna benzeri ağrılı dahili bir çok hastalık tanıyı zorlaştırır. Ağrıyı takiben içi sıvı dolu kabarıkcıkların olduğu devirde ise teşhis dermatolog tarafından daha kolay konulur.
Zona zoster iz bırakır mı?
Sadece çok ağır olgularda ya da yaralar enfekte olduğunda iz kalabilir.
Zona tedavisi nasıldır?
Zonada hastalık zaten de 2-3 hafta içinde düzelebilir. Tedavideki emel ağrılı süreci azaltıp, güzelleşmeyi hızlandırmaktır. Burada tedavi birinci 3-4 gün içerisinde başlar ise tesirli olur.
Tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?
Virusun gelişimini engelleyen antiviral tabletler yanında sonlu durumlarda bazen antiviral kremler de önerilir. Bunların uygulanmasına dermatoloğunuz karar vermelidir. İçi sıvı dolu kabarcıkların tedavisinde bazen antibiotik yahut antiseptik solusyonlar da önerilebilir.
Zona yerinde hastalık güzelleştikten sonra ağrı devam edebilir mi?
Yaraların güzelleşmesini takiben, bilhassa 60 yaş üstü hastaların yaklaşık %40’ında “postherpetik nevralji “ olarak isimlendirilen ağrılı bir periyot gelişebilir ve bu periyot 12 aya kadar uzayabilir.